Mikołaj Antoni Łukomski
Mikołaj Antoni Łukomski herbu Szeliga (ur. w 1672 roku – zm. 8 maja 1750 roku w Lądzie[1]) – opat lądzki, sekretarz królewski, mecenas sztuki i filozof.
Życiorys
edytujSyn Adama Łukomskiego i Heleny Mańkowskiej. Opat klasztoru w Lądzie w latach 1697-1750. Za jego rządów opactwo cysterskie w Lądzie przeżywało rozkwit, a opat Łukomski został nazwany jego drugim fundatorem – głównie z jego finansów podjęto budowę zachodniej części kościoła, w 1720 zwieńczono wieże kościelne hełmami [1][2], wyposażono kościół oraz przebudowano i wyposażono klasztor[3]. W latach 30. XVIII w. opat Łukomski wzniósł według projektu Pompea Ferrariego nowy pałac opacki (rozebrany na przełomie XIX i XX w.). Odbudował i naprawił też niektóre kościoły w dobrach klasztornych m.in. w Kłodawie i Godziszewie na Pomorzu, Koszutach, Zagórowie, z jego inicjatywy wybudowano osobny dom dla nowicjatu.
W latach 1718, 1730 i 1740 został wybrany na komisarza generalnego polskiej prowincji cysterskiej; w 1718 r. erygował Kolegium Cysterskie w Mogile (dom studiów cysterskiej prowincji), którego był wykładowcą. Za jego kadencji w 1745 r. opactwo świętowało 600-lecie swojego istnienia[4]. W 1747 r. z racji jubileuszu 75. roku życia i 50-lecia rządów opackich powstał portret M. A. Łukomskiego [2] pędzla Józefa Rajeckiego[5].
W 1733 r. na swojego koadiutora i następcę Łukomski mianował Konstantego Iłowieckiego[6], który wzniósł swojemu poprzednikowi nagrobek w transepcie kościoła w Lądzie[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Krzysztof R. Prokop, Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795), w: Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, t. 86, 2006, s. 310.
- ↑ J. Nowiński, „Metafizyczne piorunochrony” - depozyty złożone w kulach hełmów wież kościoła opactwa w Lądzie nad Wartą w 1720 roku, „Seminare” 2012.
- ↑ J. Nowiński, Nagrobek opata-mecenasa Mikołaja Antoniego Łukomskiego w pocysterskim kościele w Lądzie nad Wartą, „Biuletyn Historii Sztuki”, 2008, nr 3-4, s. 385-406.
- ↑ K. Jarmundowicz, Fundacya kościoła i klasztoru lendzkiego Świętego Zakonu Cystercyeńskiego sześcią wiekami trwałości swojej stwierdzona [...], Poznań 1747.
- ↑ Janusz Nowiński, Portret opata-mecenasa Mikołaja Antoniego Łukomskiego, pędzla Józefa Rajeckiego, i rama jemu dedykowana, w: Architektura znaczeń. Studia ofiarowane prof. Zbigniewowi Bani w 65. rocznicę urodzin i 40-lecie pracy dydaktycznej, red. A. S. Czyż, J. Nowiński, M. Wiraszka, Warszawa 2011, s. 318-337.
- ↑ J. Nowiński, „Żelaza lane” z XVIII i XIX w. w dawnym opactwie cysterskim w Lądzie nad Wartą, w: Dawne i nowsze odlewnictwo w Polsce – wyroby żeliwne i inne, red. K. Kluczwajd, Toruń 2011, s. 19-30.
- ↑ J. Nowiński, Nagrobek opata-mecenasa Mikołaja Antoniego Łukomskiego w pocysterskim kościele w Lądzie nad Wartą, „Biuletyn Historii Sztuki”, 2008, nr 3-4.