Mieczysław Kaplicki
Mieczysław Kaplicki właśc. Maurycy Kapellner (ur. 12 grudnia 1875 w Wietrzychowicach, zm. 7 sierpnia 1959 w Penrhos w Walii – lekarz dermatolog, działacz społeczny, prezydent Krakowa, podpułkownik–lekarz Wojska Polskiego pochodzenia żydowskiego.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
12 grudnia 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Prezydent Krakowa | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie żydowskiej[1], był synem Jakuba Kapellnera, dzierżawcy majątków ziemskich. Gimnazjum ukończył w Tarnowie, studia medyczne rozpoczął w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim, w roku akademickim 1898–1899 studiował w Wiedniu, aby ostatecznie ukończyć studia w Krakowie na Wydziale Lekarskim UJ w 1901. W latach studiów wstąpił do radykalno-demokratycznej organizacji studenckiej „Zjednoczenie” zostając w czerwcu 1899 jej przewodniczącym. Od 1896 wraz z Zenonem Klemensiewiczem redagował pismo PPSD przeznaczone dla chłopów „Prawo Ludu”. W 1903 zaczął wykłady popularyzatorskie z zakresu medycyny na Uniwersytecie Ludowym im. Adama Mickiewicza, prowadząc równocześnie swoją praktykę lekarską.
W momencie wybuchu I wojny światowej znalazł się w Legionach Polskich[2] jako kapitan–lekarz. W latach 1914–1916 służył w 5 pułku piechoty. Został awansowany do stopnia podpułkownika służby zdrowia Wojska Polskiego ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. W 1928 był zweryfikowany z 1 lokatą w Korpusie Oficerów Sanitarnych Lekarzy.
Po wojnie powrócił do wykonywania zawodu, pracował także dla Ubezpieczalni Społecznej, od 1919 był członkiem PPS, po przewrocie majowym 1926 wystąpił jednak z partii i już jako Kaplicki wspierał ugrupowania obozu sanacyjnego. W Krakowie zaangażował się w prace BBWR.
16 lutego 1933 Rada Miasta Krakowa powierzyła mu stanowisko prezydenta miasta, ponownie na podstawie nowej ustawy samorządowej został prezydentem Krakowa na kadencję 5-letnią w styczniu 1934. Członek Zarządu Okręgu Kraków Związku Legionistów Polskich w 1936 roku[3].
Kaplicki zreorganizował finanse miasta, prowadząc pomyślną politykę finansową ustępując ze stanowiska w 1939 tuż przed II wojną światową zostawiał Kraków z pokaźnymi, kilkunastomilionowymi rezerwami finansowymi. Powołał do życia Oddział Zabudowy Miasta, który przygotował ogólny plan zabudowy z uwzględnieniem gmin podmiejskich. Opracowano całokształt potrzeb inwestycyjnych miasta na czas 6 lat (1937–1943). Był to pierwszy taki perspektywiczny plan rozwoju Krakowa. W 1934 otwarto nowa linię tramwajową do Cmentarza Rakowickiego. Wspierał budowę nowego gmachu dla Muzeum Narodowego, poparł pomysł postawienia pomnika Józefa Dietla.
W 1937 został wybrany wiceprezesem Związku Miast Małopolskich[4] i pełnił tę funkcję do 1939[5].
W lutym 1939 Kaplicki objął kierownicze stanowisko Jaworznickich Kopalni Węgla. W latach 1939–1941 znalazł się na terenie ZSRR, w Kerminie w Uzbekistanie. Wstąpił do 7 Dywizji Armii Polskiej gen. Andersa, służył jako lekarz w batalionie saperów. W 1942 znalazł się w Anglii, od 1948 mieszkał w Polskim Osiedlu Mieszkaniowym w Penrhos w Walii i tutaj pozostał do końca życia. Zmarł w polskim szpitalu, pochowany został na cmentarzu w Wrexham Denbighshire.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6584
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[6]
- Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)[7]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[8]
- Krzyż Walecznych
- Order Krzyża Orła III klasy (1931, Estonia)[9]
Przypisy
edytuj- ↑ Żydzi w szeregach Legionów. wykaz.muzeumpilsudski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. muzeumpilsudski.pl
- ↑ Marek Gałęzowski: Żydzi w Legionach. Uwarzam Że Historia, 10 listopada 2012. [dostęp 2012-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 sierpnia 2014)]. (pol.).
- ↑ Związek Legionistów Polskich: 1936-1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 72.
- ↑ Nowe władze Związku miast małopolskich. „Wschód”. Nr 59, s. 11, 10 września 1937.
- ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 305.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu pracy społecznej i zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego”.
- ↑ Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
Bibliografia
edytuj- Józef Buszko, Kaplicki Mieczysław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom 11, 1964–1965.
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Mieczysław Kaplicki. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 grudnia 2014)].
- Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Mieczysław Kaplicki. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 grudnia 2014)].