Michał Kamieński (artysta)
Michał Kamieński h. Rola (ur. 13 sierpnia 1893 w Glakowie, w powiecie orszańskim, zm. 8 sierpnia 1944 w Warszawie) – major Wojska Polskiego, artysta rzeźbiarz i malarz.
major | |
Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
8 sierpnia 1944 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujSyn Aleksandra i Michaliny z Burło-Burdzickich[1][2]. Miał dwie siostry (Jadwigę i Alexandrę) oraz dwóch braci (Konstantego – oficera wojsk balonowych, pilota, i Mikołaja). Ukończył Korpus Kadetów w Połocku i szkołę wojskową w Petersburgu[1]. W latach 1910–1914 studiował rzeźbę i malarstwo w akademii petersburskiej u prof. Akademii Sztuk Pięknych W. Beklemiszewa, a także u I. Ginzburga[1].
Od 1914 r. w stopniu podporucznika służył w wojsku rosyjskim, biorąc udział w walkach z Niemcami i Austriakami. Był dwukrotnie ciężko ranny. 20 lipca 1915 roku pod Chełmem doznał urazu głowy. Za udział w tym boju został odznaczony Orderem Świętej Anny IV klasy z napisem „Za odwagę”. Druga kontuzja zdarzyła się podczas boju koło wsi Świniuchy 3 września 1916 roku. Za udział w tym boju Kamieński został odznaczony orderami: Świętego Stanisława z mieczami i kokardą oraz Świętej Anny III klasy z mieczami i kokardą[3].
Od 21 listopada 1917 w I Korpusie Polskim w Rosji gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego[1]. Po przybyciu do Warszawy w czerwcu 1918 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie tego roku wziął udział w rozbrajaniu Niemców[1]. W Warszawie kontynuował studia rzeźbiarskie u Piusa Welońskiego[1]. Został przyjęty do Wojska Polskiego. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 10. lokatą w korpusie oficerów samochodowych[4]. Jego oddziałem macierzystym był 8 Dywizjon Samochodowy w Bydgoszczy[5][6]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 1. lokatą w korpusie oficerów samochodowych[7]. W 1928 w 5 Dywizjonie Samochodowym w Krakowie[8]. Następnie został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V. Z dniem 31 sierpnia 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[9].
Od 1938 bądź wcześniej mieszkał w Warszawie ul. Flory 1 m. 8[1]. Rzeźbił pomniki i portrety, uprawiał malarstwo portretowe.
Został rozstrzelany przez Niemców 8 sierpnia 1944 roku[2] w czasie powstania warszawskiego. Miejsce pochowania nieznane. Symboliczny nagrobek ustawiono na grobie brata Konstantego Kamieńskiego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera c-4-16)[10].
Twórczość
edytuj- Malarstwo
- Portrety marszałka Józefa Piłsudskiego i marszałka Ferdynanda Focha (ofiarowane Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie])[1]
- Portret gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego (ofiarowany Stowarzyszeniu Dowborczyków)[1]
- Portret gen. Władysława Sikorskiego[1]
- Śmierć ułana polskiego, 1918 (Muzeum Wojska Polskiego)
- Projekt pomnika Dowborczyka, rysunek (Muzeum Wojska Polskiego)
- Rzeźby
- Babcia[1]
- Rolnicy (ofiarowana marsz. Józefowi Piłsudskiemu)[1]
- Popiersie płk Louisa Faury (ofiarowane Wyższej Szkole Wojennej, tam do 1939 r.)[1]
- Pomnik Napoleona[1], ok. 1921 (ofiarowany Wyższej Szkole Wojennej ul. Koszykowa w Warszawie; pomnika, rozebranego po II wojnie światowej, zachowało się popiersie ustawione na dziedzińcu Muzeum Wojska Polskiego[11]; w maju 2011 pomnik został odsłonięty na placu Powstańców Warszawy – przedwojennym Placu Napoleona)
- Model pomnika Napoleona (całej postaci)
- Pomnik Dowborczyków (ustawiony na Wybrzeżu Kościuszkowskim w Warszawie)[1]
- Projekt pomnika Kościuszki (wyróżniony w konkursie w warszawskiej Zachęcie)[1]
- Rzeźba – miniatura „Żołnierz Polski”[1]
- Pomnik Franciszka Żwirki, 1933 (w Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Dęblinie)[1]
- Duży pomnik Żwirki i Wigury[1]
- Rzeźba – miniatura Żwirki i Wigury, 1935, brąz (dla Aeroklubu R.P.)[1]
- Rzeźba „Ogrodnik”[1]
- Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie, 1938, brąz (obecnie w Parku Ujazdowskim, odsłonięty w 1978 r.)[1]
- Rzeźba – portret „Uśmiech Marszałka”[1]
- Marszałek Piłsudski z buławą[1]
- Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych w Toruniu
- Pomnik – popiersie Karola Rychlińskiego (ustawiony na terenie szpitala psychiatrycznego w Drewnicy pod Warszawą, odsłonięty 25 czerwca 1933 r.)
- Portret – płaskorzeźba K. Rychlińskiego, 1932
- „Rodacy” (legionista i Dowborczyk), 1918 (do 1939 roku w Muzeum Wojska Polskiego)
- Rzeźba „Generał Sowiński”, 1931 (do 1939 r. w Muzeum Wojska Polskiego)
- Popiersie płk D.W., brąz (wystawione w 1935 r. w TZSP w Warszawie) Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Drewnica
- „Żołnierz Polski”, brąz, 1925 (Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu)
- Popiersie Stanisław Wigury, marmur (Muzeum Narodowe w Warszawie)
- Popiersie Franciszka Żwirki, brąz
- Śmierć ułana polskiego
- Rzeźba – autopopiersie, brąz
- Rzeźba anioła, brąz (na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Ozorkowie (woj. łódzkie); na początku XXI w. skradziono figurę dziecka ochranianego przez Anioła - element kompozycji rzeźbiarskiej[12])
Ordery i odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi (17 stycznia 1938)[13]
- Order Świętego Stanisława z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętej Anny III klasy z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[14]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Łoza 1938 ↓, s. 317.
- ↑ a b Lista cywilnych ofiar powstania - Michał Kamieński [online], www.1944.pl [dostęp 2022-03-28] (pol.).
- ↑ „Dziadek w polskim mundurze”: Michał Kamieński [online], Związek Polaków na Białorusi, 26 września 2018 [dostęp 2019-03-22] (pol.).
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 274.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1013, 1017.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 924, 929.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 737.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 651, 658.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 219.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KONSTANTY KAMIEŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ 10 kwietnia rozpocznie się budowa pomnika... Napoleona. gazeta.pl, 23.03.2011. [dostęp 2011-04-05]. (pol.).
- ↑ Na temat rzeźby zob. „Spotkania z zabytkami” 7–8/ 2010.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 19, poz. 33 „za zasługi na polu pracy społecznej” - jako Michał Kamiński.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 651.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
- Pomnik muzyka i patrioty, Stolica, Nr 39 (1605), Warszawa, 24 września 1978.