Wikipedia

Miejscowości w Polsce pozbawione praw miejskich

lista w projekcie Wikimedia
(Przekierowano z Miasta zdegradowane w Polsce)

W przeszłości wiele miast utraciło prawa miejskie. Przyczyny degradacji były różne, choć głównie ekonomiczne (osady były małe, a ludność pracowała najczęściej w rolnictwie), niekiedy polityczne (np. w czasach zaborów po stłumieniu powstania styczniowego).

Mapa przedstawiająca miejscowości w Polsce pozbawione praw miejskich. Stan na rok 2022

Poniższa lista zawierać ma wszystkie zdegradowane miasta Polski. Miasta uszeregowane są według okresów historycznych, historycznych obszarów geograficznych (w tym zaborów), wreszcie według roku, w którym odebrano im status miasta.

W nawiasie podano rok, w którym miasto uzyskało prawa miejskie, ewentualnie dodatkowe informacje o statusie miasta oraz obecną przynależność administracyjną (województwo).

Wykaz wszystkich dawnych miast w porządku alfabetycznym znajduje się tutaj.

III Rzeczpospolita (od 1989)

edytuj

2002

edytuj

27 października 2002

Polska Rzeczpospolita Ludowa (1944–1989)

edytuj

1977

edytuj

1 stycznia 1977

1 lutego 1977

1 sierpnia 1977

1976

edytuj

2 lipca 1976

1975

edytuj

27 maja 1975

1 października 1975

30 października 1975

1973

edytuj

1 stycznia 1973

9 grudnia 1973

1972

edytuj

1 stycznia 1972

1969

edytuj

1 stycznia 1969

1964

edytuj

31 grudnia 1964

1959

edytuj

1 stycznia 1959

31 grudnia 1959

1957

edytuj

1 kwietnia 1957

1956

edytuj

20 marca 1956

1954

edytuj

1 kwietnia 1954

1951

edytuj

1 stycznia 1951

Osobny artykuł: Miasta województwa białostockiego 1945–1950.

12 marca 1951

1 kwietnia 1951

15 maja 1951

1948

edytuj

Ziemie Odzyskane:

15 maja 1948

Ziemie rdzenne:

1947

edytuj

Ziemie Odzyskane:

1946

edytuj

Ziemie Odzyskane:

1 sierpnia 1946

12 lutego 1946

brak daty

Ziemie rdzenne:

13 lutego 1946

1945

edytuj

Ziemie Odzyskane:

Ziemie rdzenne:

1 grudnia 1945

Tereny okupowane przez III Rzeszę Niemiecką i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (1939–1945)

edytuj

1941

edytuj

1 lipca 1941

II Rzeczpospolita (1918–1939)

edytuj

1939

edytuj

1 kwietnia 1939

1 lutego 1939

1938

edytuj

1 kwietnia 1938

1933/1934

edytuj

Reforma miejska w województwach południowych

Przemiany administracyjne w kategorii miast w latach 1933–1934 w województwach południowych wymagają szczególnego omówienia.

Określenie miasto w latach międzywojennych na terenie Galicji i Kresów Wschodnich nie było jednoznaczne. Mogło odnosić się wyłącznie do charakteru prawnego miejscowości (a więc typu jednostki administracyjnej), co nie znaczyło automatycznie że „miasto administracyjne” faktycznie posiadało prawa miejskie. Mimo że większość miast prawnych prawa miejskie posiadała, wiele z nich miało zaledwie prawa miasteczka a niektóre miasta (np. Krynica, Krzeszowice, Szczakowa i Zakopane) były wręcz wsiami[48]. W wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej przez władze austriackie na obszarze Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim po I rozbiorze Polski (1784), miasta prawne (gminy miejskie) na terenie międzywojennej Galicji (województwa: krakowskie, lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie) należały do trzech kategorii:

  • miasta o własnym statucie
  • miasta rządzące się ustawą z 13 marca 1889 roku[51]
    • miasta należące do tej kategorii posiadały wszystkie przywileje miast (prawa miejskie), z wyjątkiem miasteczka Buczacz
  • miasta rządzące się ustawą z 3 lipca 1896 roku[52]
    • miasta należące do tej największej kategorii posiadały najczęściej przywileje a) miasteczek, rzadziej b) miast a czasem wyjątkowo (7 miejscowości) niektóre były c) wsiami
Zobacz więcej w artykule Miasteczko (urbanizacja), w sekcji Królestwo Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.

13 lipca 1933 roku weszła w życie ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, stanowiąca znoszenie miast o liczbie mieszkańców niższej niż 3000 w drodze rozporządzeń Rady Ministrów, a większych miast w drodze ustawodawczej[53]. Ustawa z 3 lipca 1896 roku przestała obowiązywać w ciągu roku od wejścia w życie ustawy (czyli do lipca 1934) przez co 40 miast i 67 miasteczek rządzących się ustawą z 1896 roku i liczących powyżej 3000 mieszkańców zostało automatycznie podniesionych do rangi miast objętych ustawą z 1889 roku[54]. Równocześnie 31 gmin miejskich będących miastami/miasteczkami rządzącymi się ustawą z 1896 roku i liczących w 1933 roku mniej niż 3000 mieszkańców, a także 8 (9[55]) gmin miejskich będących wsiami (niezależnie od liczby ludności) zostałyby według nowego prawa przekształcone w gminy wiejskie. Jednakże indywidualnymi rozporządzeniami za miasta uznano 20 mniejszych miast[56] oraz wszystkie wsie[55] stanowiące gminy miejskie[57]. Równocześnie do rzędu miast podniesiono także trzy dotychczasowe gminy wiejskie[58].

W następstwie powyższych zmian na mocy ustawy z 1933 łącznie 12 gmin miejskich (w tym 4 miasta, 7 miasteczek i jedna wieś) oraz 14 gmin wiejskich z prawami miejskimi utraciło automatycznie status miast (w dwojaki sposób – administracyjnie i historycznie):

1 sierpnia 1934[59][60]

– 12 gmin miejskich (4 na prawach miast, 7 na prawach miasteczek i 1 na prawach wsi)

– 14 gmin wiejskich na prawach miejskich (status gmin miejskich utracony jak poniżej)

Również Mielnica Podolska należała do tej grupy miast, której jednak formalnie nadano status gminy miejskiej z dniem 1 kwietnia 1934[61].

Równocześnie na mocy ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294), uwzględniającej miasta i gminy (z gromadami) jako jednostki podziału administracyjnego kraju, pojęcie miasteczka utraciło swoją administracyjno-historyczną odrębność. Łącznie 136 gmin wiejskich na prawach miasteczek (w tym 63 w granicach obecnej Polski) utraciło formalnie ten status w związku z reformą 1933/34.

– 136 gmin wiejskich na prawach miasteczek (status gmin miejskich utracony jak poniżej)

Reforma miejska w województwach zachodnich, wschodnich i centralnych

13 czerwca 1934

11 czerwca 1934

1 kwietnia 1934

1931

edytuj

1928

edytuj

1927

edytuj

1 kwietnia 1927

1919

edytuj

28 października 1919

  • Orla (1507 >> 1875-1934 miasteczko; w 1919 przez krótki czas znów miasto; podlaskie)[69]

28 maja 1919

Zabór rosyjski, Królestwo Polskie (1815–1918)

edytuj

1888

edytuj

7 czerwca 1888[71]

1883

edytuj

13 grudnia 1883[72]

1869-1871 (reforma miejska w Królestwie Polskim)

edytuj
Zobacz więcej w artykule Osady w Królestwie Polskim, w sekcji Osady utworzone w następstwie reformy miejskiej 1869–1870.

Na mocy Ukazu do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszonego 1 (13 lipca) 1869[73], pozbawiono praw miejskich w 1870 roku 336 miast (wyjątkowo Stawiski w lutym 1871) na obszarze Królestwa Polskiego. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871. Korektą reformy było pozbawienie praw miejskich Góry Kalwarii w 1883 roku i Zawichostu w 1888 roku[74].

1 lutego 1871

– Postanowienie z 30 października (12 listopada) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 244, s. 461) (1 miasto[75]) (gubernia łomżyńska, 3/3)

13 października 1870

– Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, s. 369) (9 miast[76]) (gubernia warszawska, 2/2)

– Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, s. 367) (3 miasta[77]) (gubernia łomżyńska, 2/3)

28 sierpnia 1870

– Postanowienie z 17 (29) lipca 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 242, s. 193) (2 miasta[78]) (gubernia siedlecka, 2/2)

– Postanowienie z 3 (15) lipca 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 242, s. 189) (3 miasta[79]) (gubernia suwalska, 2/2)

– Postanowienie z 21 kwietnia (3 maja) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 242, s. 167) (1 miasto[80]) (gubernia radomska, 3/3)

31 maja 1870

– Postanowienie z 15 (27) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 159) (1 miasto[81]) (gubernia lubelska, 3/3)

– Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 127) (27 miast[82]) (gubernia warszawska, 1/2)

– Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 123) (16 miast[83]) (gubernia piotrkowska, 2/2)

– Postanowienie z 6 (18) marca 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 97) (8 miast[84]) (gubernia lubelska, 2/3)

– Postanowienie z 27 lutego (11 marca) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 93) (15 miast[85]) (gubernia suwalska, 1/2)

– Postanowienie z 30 stycznia (11 lutego) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 81) (17 miast[86]) (gubernia łomżyńska, 1/3)

– Postanowienie z 23 stycznia (4 lutego) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 77) (23 miasta[87]) (gubernia piotrkowska, 1/2)

– Postanowienie z 30 grudnia 1869 (11 stycznia 1870) (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 67) (39 miast[88]) (gubernia kaliska, 1/1)

13 stycznia 1870

– Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471) (18 miast[89]) (gubernia płocka, 1/1)

– Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 465) (39 miast[90]) (gubernia lubelska, 1/3)

– Postanowienie z 12 (24) grudnia 1869 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 461) (29 miast[91]) (gubernia siedlecka, 1/2)

– Postanowienie z 7 (19) listopada 1869 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 425) (34 miasta[92]) (gubernia kielecka, 1/1)

– Postanowienie z 24 października (5 listopada) 1869 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 419) (33 miasta[93]) (gubernia radomska, 2/3)

– Postanowienie z 17 (29) października 1869 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 415) (18 miast[94]) (gubernia radomska, 1/3)

1863

edytuj

1 stycznia 1863[95]

1853

edytuj

1 stycznia 1853[96][97]

1852

edytuj

1 stycznia 1852[98][99]

1834

edytuj

1 stycznia 1834[100][101]

1832

edytuj

1 stycznia 1832[101][102]

1827

edytuj

brak daty

1826

edytuj

brak daty

1825

edytuj

20 września 1825[103][104].

brak daty (1825)

1824

edytuj

16 listopada 1824[104][105].

12 października 1824[104][106].

1822

edytuj

19 listopada 1822[104][107].

16 lipca 1822[104][108].

26 lutego 1822[104][109].

15 stycznia 1822[104][110].

1821

edytuj

18 grudnia 1821[104][111].

20 listopada 1821[104][112].

13 listopada 1821[104][113].

16 października 1821[104][114].

3 lipca 1821[104][115].

10 kwietnia 1821[104][116].

20 marca 1821[104][117].

1820

edytuj

24 października 1820[104][118].

11 kwietnia 1820[104][119].

11 stycznia 1820[104][120].

brak daty (1820)

Księstwo Warszawskie (1807–1815)

edytuj

1812

edytuj

1810

edytuj

1809

edytuj

Miejscowości wymieniane jeszcze jako miasta w spisach galicyjskich, lecz nie zaliczone do miast po przejściu do Księstwa Warszawskiego w 1809[121]:

1807

edytuj

Miejscowości wymieniane jeszcze jako miasta w Prusach Nowowschodnich[122], lecz nie zaliczone do miast po przejściu do Księstwa Warszawskiego w 1807[121]:

Równocześnie przedzielony granicą Ciechanowiec utworzył nowe miasto Ciechanowiec–Nowe Miasto. Nadano też prawa miejskie Jabłonce i Wyszonkom

Zabór rosyjski, Kresy Wschodnie (1772–1918)

edytuj

(obejmuje obecnie tylko miasta w granicach Polski współczesnej)

1892

edytuj

11 czerwca 1892

11 czerwca 1892 r. wszedł w życie nowy Statut Miejski, który jeszcze bardziej ograniczył samorządność miejską. Wówczas jako miasta zakwalifikowano (na obecnym terytorium Polski) tylko 4 miejscowości (Białystok, Bielsk, Goniądz i Sokółkę), natomiast 16 miast zamienionych w miasteczka pozostało jednak gminami miejskimi:

1875

edytuj

29 kwietnia 1875

13 miast utraciło prawa miejskie i zostało zaliczone do miasteczek w gminach wiejskich (posiadały one jednak pewną odrębność w postaci organów samorządowych i starosty mieszczańskiego, lecz w statystykach były zaliczane do wsi):

1857

edytuj

Zabór austriacki (1772–1918)

edytuj

[123][124][125] (obejmuje także zmiany statusu z miasto na miasteczko)

1915

edytuj

1 lipca 1915[126][127]

1914

edytuj
  • Mikołajów nad Dniestrem (1578; 1784 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1896 >> miasteczko; 1910 >> miasto; 1914 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; LW, Ukraina)

1910

edytuj
  • Buczacz (1379; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1910 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; TP, Ukraina)

1896

edytuj
  • Bolechów (1612; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; IF, Ukraina)
  • Czchów (1355; 1818 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 2000 znów miasto; małopolskie)
  • Dobrotwór (?; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1959 osiedle; LW, Ukraina)
  • Felsztyn (1380; 1855 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1945 Skeliwka; LW, Ukraina)
  • Gdów (1784-1868 miasteczko; 1879-1896 miasto M; małopolskie)
  • Gliniany (1397; 1818 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; LW, Ukraina)
  • Krystynopol (1695; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1951 znów miasto pod nazwą Czerwonogród; LW, Ukraina) – do 1951 w Polsce
  • Krzywcze Górne (?; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; TP, Ukraina)
  • Leżajsk (1397; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1933 znów miasto; podkarpackie)
  • Łańcut (1367; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1933 znów miasto; podkarpackie)
  • Łysiec (1652 jako Moczara; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 19?? osiedle; IF, Ukraina)
  • Mikołajów nad Dniestrem (1578; 1784 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1896 >> miasteczko; 1910 >> miasto; 1914 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; LW, Ukraina)
  • Narol (1672 jako Florianów; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1996 znów miasto; podkarpackie)
  • Oleszyce (1578; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1989 znów miasto; podkarpackie)
  • Piwniczna (Zdrój) (1348; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1933 znów miasto; małopolskie)
  • Przeworsk (1393; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; 1915 >> miasto; podkarpackie)
  • Skałat (1600 jako Dębno; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; TP, Ukraina)
  • Tartaków (1685; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; LW, Ukraina)
  • Zakliczyn (1558; 1818 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 2006 znów miasto; małopolskie)
  • Żmigród Nowy (1373; 1784 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1968 nazwa Nowy Żmigród; podkarpackie)
  • Wojnicz (1369; 1868 >> miasteczko; 1880 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 2007 znów miasto; małopolskie)
  • Załoźce (1511; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; TP, Ukraina)

1890

edytuj

1889

edytuj

1880

edytuj

1879

edytuj
  • Bukowsko (1720; 1784 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1900-1934 >> miasto (w gminie wiejskiej); podkarpackie)
  • Ciężkowice (1348; 1855 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; od 2000 znów miasto; małopolskie)
  • Dubiecko (1407; 1879 >> miasteczko; 1900 >> miasto; podkarpackie)
  • Dynów (1436; 1879 >> miasteczko; 1900 >> miasto; od 1946 znów miasto; podkarpackie)
  • Jaćmierz (1437; 1784 >> miasteczko; 1868>> miasto; 1879 >> miasteczko; 1900-1934 >> miasto (w gminie wiejskiej); podkarpackie)
  • Jaryczów Nowy (1618; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; 19??-1933 >> miasteczko (gmina miejska); 1934-1941 znów miasto; LW, Ukraina)
  • Jaśliska (1366; 1879 >> miasteczko; 1900 >> miasto; podkarpackie)
  • Mielnica Podolska (1373; 1818 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; 1940 >> wieś; TP, Ukraina)
  • Mikulińce (1748; 1818 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; TP, Ukraina)
  • Mrzygłód (1431; 1784 >> miasteczko; 1869 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1900-1934 >> miasto (w gminie wiejskiej); podkarpackie)
  • Nowotaniec (1444; 1784 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1900-1934 >> miasto (w gminie wiejskiej); podkarpackie)
  • Olesko (1441; 1818 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; LW, Ukraina)
  • Pomorzany (1437; 1818 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; 1940 >> wieś;LW, Ukraina)
  • Rybotycze (ok. 1600; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1900-1934 >> miasto (w gminie wiejskiej); podkarpackie)
  • Szczerzec (1397; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; 19??-1933 >> miasteczko (gmina miejska); 1934-1941 znów miasto; LW, Ukraina)

1878

edytuj

1868

edytuj
  • Andrychów (1767; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; od 1933 znów miasto; małopolskie)
  • Bobowa (1399; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; od 2009 znów miasto[62]; małopolskie)
  • Bolechów (1612; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; IF, Ukraina)
  • Chyrów (1528; 1868 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; LW, Ukraina)
  • Dukla (1380; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; od 1934 znów miasto; podkarpackie)
  • Grybów (1340; 1868 >> miasteczko; 1889 >> miasto; małopolskie)
  • Kołaczyce (1358; 1784 >> miasteczko; 1855 >> miasto; 1868 >> miasteczko; od 2010 znów miasto; województwo podkarpackie)
  • Frysztak (1366 jako Wisłok; 1784 >> miasteczko; 1855 >> miasto; 1868 >> miasteczko; podkarpackie)
  • Leżajsk (1397; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1933 znów miasto; podkarpackie)
  • Łańcut (1367; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1933 znów miasto; podkarpackie)
  • Piwniczna (Zdrój) (1348; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1933 znów miasto; małopolskie)
  • Przeworsk (1393; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; 1915 >> miasto; podkarpackie)
  • Skałat (1600 jako Dębno; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; TP, Ukraina)
  • Wojnicz (1369; 1868 >> miasteczko; 1880 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 2007 znów miasto; małopolskie)
  • Załoźce (1511; 1784 >> miasteczko; 1818 >> miasto; 1868 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko (gmina miejska); od 1933 znów miasto; TP, Ukraina)

1855

edytuj
  • Alwernia (1778-1784 i od 1808; 1855 >> miasteczko; 1868 >> wieś targowa; 1879 >> miasteczko; małopolskie)
  • Ciężkowice (1348; 1855 >> miasteczko; 1868 >> miasto; 1879 >> miasteczko; 1896 >> miasto; od 2000 znów miasto; małopolskie)
  • Felsztyn (1380; 1855 >> miasteczko; 1879 >> miasto; 1896 >> miasteczko; od 1945 Skeliwka; LW, Ukraina)
  • Trzebinia (1765; 1855 >> miasteczko; 1889 >> wieś; od 1931 znów miasto; małopolskie)

1818

edytuj

1803

edytuj

(Nowa Galicja)

1784

edytuj

Zabór pruski (1772–1807 i 1815–1918)

edytuj

[123][124][128]

1907

edytuj

19 grudnia 1907[129]

8 lipca 1907[130]

1905

edytuj

1895

edytuj

16 maja 1895[132]

1892

edytuj

18 lipca 1892[133]

1888

edytuj

8 sierpnia 1888[134]

1886

edytuj

9 lipca 1886[135]

1883

edytuj

1880

edytuj

1874

edytuj

14 października 1874[136]

1872

edytuj

1871

edytuj

29 lipca 1871[137]

28 lutego 1871[138]

1870

edytuj

1 lipca 1870[139].

1869

edytuj

5 kwietnia 1869[140]

1859

edytuj

1857

edytuj

23 grudnia 1857[141]

1855

edytuj

1833

edytuj

11 grudnia 1833[142]

1818

edytuj

14 lutego 1818

1801

edytuj

Nowy Śląsk:

1800

edytuj

Prusy Południowe:

Prusy Nowowschodnie:

1797

edytuj

1 czerwca 1797[144]

brak daty (1797)

1794

edytuj

1793

edytuj

1786

edytuj

22 sierpnia 1786

1772

edytuj

Ziemie pruskie i niemieckie (do 1945)

edytuj

[123][124]

1939

edytuj

1 października 1939

1931

edytuj

16 maja 1931[146]

1928

edytuj

1 listopada 1928

1 kwietnia 1928

1926

edytuj

1900

edytuj

1 kwietnia 1900[147]

1890

edytuj

13 października 1890[149]

1874

edytuj

1873

edytuj

20 listopada 1873[150]

1850

edytuj

1842

edytuj

1830

edytuj

1816

edytuj

1815

edytuj

1809

edytuj

1800

edytuj

1761

edytuj

1742 (reforma miejska)

edytuj

Źródło:[151]

1736

edytuj

1733

edytuj

1658

edytuj

1650 (ok.)

edytuj

1635

edytuj

1631

edytuj

1627

edytuj

1622

edytuj

1621

edytuj

1615

edytuj

1608

edytuj

1572

edytuj

1571

edytuj

1545

edytuj

1540

edytuj

1523

edytuj

1519

edytuj

1515

edytuj

1500 (ok.)

edytuj

1499

edytuj

1497

edytuj

1474

edytuj

1467

edytuj

1439

edytuj

1430

edytuj

1428

edytuj

1419

edytuj

1412

edytuj

1410

edytuj

1405

edytuj

1400

edytuj

1350

edytuj

1340

edytuj

1327

edytuj

1326

edytuj

1325

edytuj

1321

edytuj

1310

edytuj

1295

edytuj

1286

edytuj

1298

edytuj

1295

edytuj

1293

edytuj

1292

edytuj

1278

edytuj

1266

edytuj

1260

edytuj

1257

edytuj

1252

edytuj

1241

edytuj

1237

edytuj

I Rzeczpospolita (do 1795)

edytuj

[123][124]

1795

edytuj

1791–1794

edytuj

1793

edytuj

1792

edytuj

1791

edytuj

1790

edytuj

1788

edytuj

1786

edytuj

1784

edytuj

1781

edytuj

1779

edytuj

1777

edytuj

1776

edytuj

1775

edytuj

1774

edytuj

1773

edytuj

1772

edytuj

1770

edytuj

1767

edytuj

1766

edytuj

1765

edytuj

1763

edytuj

1761

edytuj

1766

edytuj

1764

edytuj

1752

edytuj

1759

edytuj

1750

edytuj

1738

edytuj

1734

edytuj

1731

edytuj

21 kwietnia 1731

3 marca 1731

1728

edytuj

1724

edytuj

1720

edytuj

1703

edytuj

1702

edytuj

1700 (początek XVIII w.)

edytuj

1698

edytuj

1695

edytuj

1683

edytuj

1677

edytuj

1676

edytuj

1674

edytuj

1673

edytuj

1670

edytuj

1662

edytuj

1660

edytuj

1658

edytuj

1655

edytuj

1654

edytuj

1650 (poł. XII w.)

edytuj

1631

edytuj

1629

edytuj

1620

edytuj

1612

edytuj

1600 (XVII/XVIII w.)

edytuj

1599

edytuj

1583

edytuj

1582

edytuj

1580

edytuj

1579

edytuj

1578

edytuj

1577

edytuj

1576

edytuj

1566

edytuj

1565

edytuj

1563

edytuj

1557

edytuj

1550 (poł. XVI w.)

edytuj

1548

edytuj

1540

edytuj

1539

edytuj

1535

edytuj

1533

edytuj

1530

edytuj

1529

edytuj

1528

edytuj

1526

edytuj

1523

edytuj

1520

edytuj

1519

edytuj

1510

edytuj

1508

edytuj

1505

edytuj

1499 (koniec XV w.)

edytuj

1490

edytuj

1480

edytuj

1460

edytuj
  • Stara Nieszawa (1431; obecne miasto Nieszawa powstało jako Nowa Nieszawa w 1460 roku przez przeniesienie Starej Nieszawy (wówczas Nieszawy) 30 km w górę Wisły; obecna nazwa Starej Nieszawy to Dybów, zamek położony na terenie Torunia; kujawsko-pomorskie)

1458

edytuj

1454

edytuj

1439

edytuj

1425

edytuj

1424

edytuj

1416

edytuj

1415

edytuj

1412

edytuj

1411

edytuj

1409

edytuj

1400 (pocz. XV w.)

edytuj

1399

edytuj

1364

edytuj

1356

edytuj

1354

edytuj

1346

edytuj

1331

edytuj

1312

edytuj

1311

edytuj

1308

edytuj

1300 (pocz. XIV w.)

edytuj

1298

edytuj

1273

edytuj

1253

edytuj

1260

edytuj

1251

edytuj

Lokacje niepewne / niepotwierdzone

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 127, poz. 1087 – Ustawa z dnia 19 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy.
  2. ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 9 grudnia 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, częstochowskim, kaliskim, przemyskim, skierniewickim i szczecińskim.
  3. ↑ a b c d Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 13 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 stycznia 1977 r. w sprawie zniesienia niektórych miast w województwie katowickim.
  4. ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 6 lipca 1977 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: stołecznym warszawskim, bydgoskim, ciechanowskim, gorzowskim, jeleniogórskim, leszczyńskim, nowosądeckim, olsztyńskim, ostrołęckim, poznańskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, toruńskim i wałbrzyskim.
  5. ↑ a b Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 24 czerwca 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, jeleniogórskim, kaliskim, płockim i toruńskim.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 maja 1975 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach katowickim i opolskim.
  7. ↑ a b c d e f Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 maja 1975 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie katowickim.
  8. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 28, poz. 147 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 31 lipca 1975 r. w sprawie zmiany granic miasta Kraśnika w województwie lubelskim.
  9. ↑ a b c Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 15 października 1975 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie opolskim.
  10. ↑ a b c M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210 – Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 15 października 1975 r. w sprawie zmiany nazwy miasta Kędzierzyna w województwie opolskim.
  11. ↑ a b c d e f g h i Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast.
  12. ↑ a b c Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast stanowiących powiaty.
  13. ↑ Dz.U. z 1973 r. nr 50, poz. 326 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Świnoujście, zniesienia powiatu wolińskiego oraz zmiany granic powiatu kamieńskiego w województwie szczecińskim.
  14. ↑ Dz.U. z 1973 r. nr 39, poz. 230 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie zmiany granic miasta Stalowa Wola oraz zmiany siedziby i nazwy powiatu niżańskiego w województwie rzeszowskim.
  15. ↑ Dz.U. z 1971 r. nr 32, poz. 297 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 listopada 1971 r. w sprawie zmiany granic miasta Świnoujście w powiecie wolińskim oraz zniesienia miasta Boleszkowice w powiecie chojeńskim, województwie szczecińskim.
  16. ↑ a b Dz.U. z 1968 r. nr 48, poz. 343 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 1968 r. w sprawie utworzenia i połączenia niektórych miast w województwach warszawskim i katowickim.
  17. ↑ Dz.U. z 1964 r. nr 21, poz. 136 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 maja 1964 r. w sprawie zmiany granic miasta Gliwice w województwie katowickim.
  18. ↑ a b Dz.U. z 1958 r. nr 69, poz. 342 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1958 r. w sprawie utworzenia miasta Ruda Śląska stanowiącego powiat miejski w województwie katowickim.
  19. ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 64, poz. 381 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie połączenia miast Katowice i Szopienice w województwie katowickim.
  20. ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 24, poz. 113 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 1957 r. w sprawie zmiany granic m.st. Warszawy oraz zmiany granic osiedla Zielonka w powiecie wołomińskim, województwie warszawskim.
  21. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 7, poz. 33 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 marca 1956 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Jaworzno w województwie krakowskim.
  22. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 6, poz. 15 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 października 1953 r. w sprawie zmiany granic powiatów białostockiego i sokólskiego, utworzenia powiatu monieckiego oraz zmiany granic miasta Białegostoku w województwie białostockim.
  23. ↑ a b c Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 531 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1950 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Bielsko-Biała, zmiany granic powiatów: cieszyńskiego, wadowickiego i żywieckiego, zniesienia powiatu bialskiego i utworzenia powiatu oświęcimskiego.
  24. ↑ a b c Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 509 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie zmiany granic miast Wałbrzycha i Wrocławia.
  25. ↑ a b c Rocznik Statystyczny 1947, 1948, 1949, 1950.
  26. ↑ a b c d e f Dz.U. z 1950 r. nr 51, poz. 472 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 listopada 1950 r. w sprawie nadania ustroju miejskiego niektórym gminom w województwach: katowickim i warszawskim, gromadzie Hajnówka w województwie białostockim oraz zniesienia i zmiany granic niektórych miast i gmin w województwach katowickim i białostockim.
  27. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 marca 1951 r. w sprawie zniesienia miasta Prusice w powiecie milickim, województwie wrocławskim.
  28. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 marca 1951 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz utworzenia i zmiany granic niektórych miast, stanowiących powiaty miejskie w województwie katowickim.
  29. ↑ a b Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 200 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic powiatu rypińskiego i wąbrzeskiego oraz połączenia miast Dobrzyń nad Drwęcą i Golub.
  30. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy.
  31. ↑ Rocznik Statystyczny (1947). statlibr.stat.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-28)].. Główny Urząd Statystyczny (Wydawnictwo zatwierdzone przez Ministerstwo Oświaty pismem Nr VI Oc.– 3118 47 z dn. 9 listopada 1947 jako książkę zalecaną do bibliotek nauczycielskich), s. 23.
  32. ↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej (1948): Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 175.
  33. ↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948, s. 56, 197.
  34. ↑ W 1939 roku Podjuchy, podobnie jak większość prawobrzeżnych osiedli, zostały włączone w granice tzw. Wielkiego Szczecina. W 1945 z powodu ciężkich walk o prawobrzeże Szczecina, zabudowa doznała dużych zniszczeń. Zniszczono także mosty na Odrze Zachodniej i Regalicy, co łączyło się z odcięciem Prawobrzeża od centrum Szczecina. W związku z tym Podjuchy (jak i wszystkie osiedla obecnego Prawobrzeża), przyłączono do ówczesnego powiatu gryfińskiego. Ożywienie nastąpiło po odbudowaniu mostów i przyłączeniu w 1948 tych terenów do miasta. Rocznik Statystyczny (stan na 1 kwietnia 1947) wylicza Podjuchy jako jedno z 74 miast woj. szczecińskiego. Według Rocznika Statystycznego z 1949 roku liczba miast woj. szczecińskiego wynosi już 71, co jest przesłanką o zniesieniu statusu miejskiego Podjuch, Dąbia i Dziwnowa.
  35. ↑ a b Olsztyński Dziennik Wojewódzki z 1946 r. Nr 5, poz. 77 – Okólnik Wojewody Olsztyńskiego z dnia 31 lipca 1946 r. w sprawie likwidacji gmin miejskich Kisielice i Biskupice.
  36. ↑ Olsztyński Dziennik Wojewódzki z 1946 r. Nr 5, poz. 76 – Okólnik Wojewody Olsztyńskiego z dnia 31 lipca 1946 r. w sprawie likwidacji gminy miejskiej Dąbrowno.
  37. ↑ Zarządzenie polustracyjne z 12 lutego 1946 roku, Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Olsztynie, Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski w Olsztynie, 190, k. 3.
  38. ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 4, poz. 35 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 1945 r. o zmianie granic miasta Łodzi.
  39. ↑ a b c d e f Sprawozdanie sytuacyjne Powiatowego Komitetu PPS w Żarach za miesiąc lipiec 1946.
  40. ↑ Poznański Dziennik Wojewódzki – rok 1945, nr 12, poz. 88. schwiebus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-25)]..
  41. ↑ a b Po II wojnie światowej miasto znalazło się w ZSRR, gdzie zostało pozbawione praw miejskich. W 1951 powróciło do Polski na podstawie umowy o zamianie granic, pozostając miastem (oficjalnie od 1952). W Polsce owa doraźna utrata praw miejskich nie jest uwzględniana.
  42. ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu tarnogórskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 456)
  43. ↑ Aenderung der Grenzen der Gemein­den Bielitz, Biala, Lobnitz und Bil­dung eines Am tsbezirkes Kunzendorf, „Amts-Blatt des Regierungspräsidenten in Kattowitz”, Jg. 1941, St. 15, Nr. 130, 12 kwietnia 1941, s. 71–72 [dostęp 2020-12-17] (niem.), Śląska Biblioteka Cyfrowa, sbc.org.pl (weszło w życie 1 lipca 1941 r.).
  44. ↑ Adrian Orawski, Pierwsze dni władzy ludowej [online], bielsko.biala.pl, 7 listopada 2007 [dostęp 2020-12-17].
  45. ↑ a b Dz.U.Śl. z 1939 r. Nr 2, poz. 6
  46. ↑ a b Nowe granice województwa śląskiego
  47. ↑ Dz.U. z 1937 r. nr 29, poz. 217.
  48. ↑ Według publikacji: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom XV – Województwo Tarnopolskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923.
  49. ↑ Statut z dnia 14 października 1870 roku – Dz. Ust. Kraj. L. 79.
  50. ↑ Statut z dnia 6 października 1901 roku – Dz. Ust. Kraj. L. 108.
  51. ↑ Dz. Ust. Kraj. L. 24.
  52. ↑ Dz. Ust. Kraj. L. 51.
  53. ↑ Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33).
  54. ↑ Adam Janusz Mielcarek: Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
  55. ↑ a b W Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 596 Jaworzno traktowane jest jako wieś (gmina), natomiast Skorowidz Miejscowości woj. krakowskiego z 1921 traktuje je jako miasteczko podlegające ustawie z 1896 roku, a serwis internetowy Miasta Jaworzno wspomina o statusie miasta obowiązującym od 21 września 1901 (str. 9).
  56. ↑ W tarnopolskim: Husiatyn (Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 187, we lwowskim: Baranów, Cieszanów, Dukla, Głogów, Janów, Jaryczów Nowy, Kańczuga, Krakowiec, Radymno, Szczerzec (Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 232) i Sieniawa (Dz.U. z 1934 r. nr 45, poz. 395) oraz w krakowskim: Kalwaria, Limanowa, Muszyna, Radomyśl Wielki, Sędziszów, Tuchów, Wilamowice i Zator (Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 233). Wyjątkowo tylko miasteczko Żabno (liczące ok. 2500 mieszkańców w 1933) nie wymagało osobnego rozporządzenia.
  57. ↑ We lwowskim: Borysław (Dz.U. z 1933 r. nr 62, poz. 467) i Winniki (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 595) oraz w krakowskim: Jaworzno, Krynica, Krzeszowice, Szczakowa i Zakopane (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 596).
  58. ↑ W tarnopolskim: Chorostków (Dz.U. z 1934 r. nr 14, poz. 116), Mielnica i Tłuste (Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 186).
  59. ↑ W ciągu roku od wejścia w życie ustawy.
  60. ↑ Na podstawie Skorowidzów miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: Tom XII – Województwo Krakowskie i Śląsk Cieszyński, Tom XIII – Województwo Lwowskie, Tom XIV – Województwo Stanisławowskie, Tom XV – Województwo Tarnopolskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923–1925.
  61. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 186.
  62. ↑ a b c d Dz.U. z 2008 r. nr 137, poz. 860 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta.
  63. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1934 r. o zniesieniu ustroju miejskiego niektórych miast w województwie poznańskiem.
  64. ↑ a b c d e Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1934 r. o zniesieniu ustroju miejskiego w niektórych miastach w powiecie bielskim i sokólskim, województwie białostockiem.
  65. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 47, poz. 403 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1934 r. o zniesieniu ustroju miejskiego w mieście Władysławowie, w powiecie konińskim, województwie łódzkiem.
  66. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 7, poz. 49 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 stycznia 1934 r. o zniesieniu ustroju miejskiego w mieście Łohiszynie, w powiecie pińskim, województwie poleskiem.
  67. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 26, poz. 202 – Ustawa z dnia 10 marca 1934 r. o zniesieniu ustroju miejskiego w mieście Szereszowie w powiecie prużańskim, województwie poleskiem.
  68. ↑ Dz.U. z 1927 r. nr 38, poz. 338 – Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 kwietnia 1927 r. o zniesieniu ustroju miejskiego miasta Horodno w powiecie stolińskim, województwie poleskiem.
  69. ↑ M.P. z 1919 r. nr 234, poz. 0.
  70. ↑ Dz.U.Z.C.Z.W. z 1919 r., nr 5, poz 29.
  71. ↑ Postanowienie z 30 maja (11 czerwca) 1888 o zamianie miasta Zawichosta powiatu Sandomierskiego gubernii Radmoskiéj na osadę, ogłoszone 26 lipca (7 czerwca) 1888 (Zbiór Praw, rok 1888, tom 7 (37), nr 134, str. 137)
  72. ↑ Gajewski M 1964. Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918–1963. GUS, Warsaw.
  73. ↑ Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszone 1 (13 lipca) 1869 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 235, s. 245–253).
  74. ↑ Maria Nietyksza: Rozwój miast i aglomeracji miejsko-przemysłowych w Królestwie Polskim, 1865–1914. Warszawa: PWN, 1986.
  75. ↑ Postanowienie z 30 października (12 listopada) 1870, ogłoszone 17 stycznia (1 lutego) 1871 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 244, s. 461).
  76. ↑ Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, s. 369).
  77. ↑ Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, s. 367).
  78. ↑ Postanowienie z 17 (29) lipca 1870, ogłoszone 16 (28) sierpnia 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 242, s. 193).
  79. ↑ Postanowienie z 3 (15) lipca 1870, ogłoszone 16 (28) sierpnia 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 242, s. 189).
  80. ↑ Postanowienie z 21 kwietnia (3 maja) 1870, ogłoszone 16 (28) sierpnia 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 242, s. 167).
  81. ↑ Postanowienie z 15 (27) maja 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 159).
  82. ↑ Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 127).
  83. ↑ Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 123).
  84. ↑ Postanowienie z 6 (18) marca 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 97).
  85. ↑ Postanowienie z 27 lutego (11 marca) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 93).
  86. ↑ Postanowienie z 30 stycznia (11 lutego) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 81).
  87. ↑ Postanowienie z 23 stycznia (4 lutego) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 77).
  88. ↑ Postanowienie z 30 grudnia 1869 (11 stycznia 1870), ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 67).
  89. ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471).
  90. ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 465).
  91. ↑ Postanowienie z 12 (24) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 461).
  92. ↑ Postanowienie z 7 (19) listopada 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 425).
  93. ↑ Postanowienie z 24 października (5 listopada) 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 419).
  94. ↑ Postanowienie z 17 (29) października 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 415).
  95. ↑ Dziennik Praw, 1860, tom 57, s. 417.
  96. ↑ Postanowienie z dnia 23 maja (4 czerwca) 1852 r, ogłoszone13 (25) września 1852, Tom 45 s. 126–131 (Lubów).
  97. ↑ Postanowienie z dnia 23 maja (4 czerwca) 1852 r, ogłoszone13 (25) września 1852, Tom 45 s. 132–137 (Puńsk).
  98. ↑ AGAD, KRSW, 222, k. 37.
  99. ↑ Kołodziejczyk R. (1961): Zamiana miast na osady w Królestwie Polskim. „Kwartalnik Historyczny”, R. LXVIII, 1961, nr 1, s. 191–200.
  100. ↑ KKRSW nr 21, k. 73 (w AGAD).
  101. ↑ a b Mazurkiewicz, J. (1967). Likwidacja ustroju miejskiego mniejszych miast w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim w okresie przed masową zamianą miast na osady (1807-1864). Rocznik Lubelski, Lublin, s. 211–228 (s.214).
  102. ↑ KRSW nr 21, k. 73 (w AGAD).
  103. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 7,422 z dn. 20 września 1825; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  104. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Rodecki, F.B., 1830. Obraz jeograficzno-statystyczny Królestwa Polskiego. Drukarnia Antoniego Gałęzowskiego i Kompanii. Warszawa.
  105. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 23,641 z dn. 16 listopada 1824; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  106. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 22,903 z dn. 12 października 1824; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  107. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 6,590 z dn. 19 listopada 1822; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  108. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 3,937 z dn. 16 lipca 1822; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  109. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 1,070 z dn. 26 lutego 1822; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  110. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 346 z dn. 15 stycznia 1822; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  111. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 19,946 z dn. 18 grudnia 1821; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  112. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 19,414 z dn. 20 listopada 1821; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  113. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 19,253 z dn. 13 listopada 1821; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  114. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 18,674 z dn. 16 października 1821; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  115. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 16,572 z dn. 3 lipca 1821; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  116. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 15,043 z dn. 10 kwietnia 1821; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  117. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 14,646 z dn. 20 marca 1821; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  118. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 12,155 z dn. 24 października 1820; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  119. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 8333 z dn. 11 kwietnia 1820; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  120. ↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 6735 z 11 listopada 1820; według Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  121. ↑ a b Grossman, H. (1925). Struktura spoleczna i gospodarcza Księstwa Warszawskiego na podstawie spisów ludności 1808–1810 (Social and economic structure of the Warsaw Principality on the basis of the census of population 1808 to 1810). Kwartalnik Statystyczny, Warsaw.
  122. ↑ Karpiniec J 1932. Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka. In Bujak F & Rutkowski J (eds). Roczniki dziejów społeczno-gospodarczych, 2, 1–37.
  123. ↑ a b c d Najgrakowski, M. (2009). Miasta Polski do początku XXI wieku: podstawowe informacje o datach założenia i likwidacji. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN.
  124. ↑ a b c d Najgrakowski, M. (2008). Miasta Wielkopolski od rozbiorów do początku XXI wieku: podstawowe informacje historyczno-administracyjne. Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego.
  125. ↑ J. Karpiniec: Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka, w: Roczniki dziejów społeczno-gospodarczych Tom II (1932, s. 1–37), s. 29).
  126. ↑ Ustawa z dnia 22. sierpnia 1914 w przedmiocie połączenia król. woln. miasta Podgórza z slot. król. miastem Krakowem, wyłączenia tegoż miasta z okręgu Rady powiatowe] Wielickiej, oraz w przedmiocie zmiany §§ 18, 42, 48, 49, 53, 54, 62, 67, 85 i 99 statutu stoł. król. miasta Krakowa Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1915, cz. III, nr 15
  127. ↑ Obwieszczenie Prezydyum e. k. galicyjskiego Namiestnictwa z dnia 18. czerwca 1915 L. 12.470/pr., którem w porozumieniu z Wydziałem krajowym wyznacza się na zasadzie art. XV ustawy z dnia 22. sierpnia 1914 Dz.U. kr. Nr. 15 z r. 1915 termin, w którym terytoryum miasta Podgórza przejdzie pod zarząd Rady miejskiej i Magistratu król. stoł. miasta Krakowa Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1915, cz. VI, nr 31
  128. ↑ Jelonek, Adam (1967). Ludność miast i osiedli typu miejskiego na ziemiach Polski od 1810 do 1960 r. „Dokumentacja Geograficzna”, 1967, z. 3/4, 33 s. + tab. + mapa.
  129. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Rejencji w Poznaniu z 1908, nr 18, poz. 367 i 369. Przyjęcie ordynacji dla gmin wiejskich nastąpiło 01.04.1908
  130. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1908, Nr 6, poz. 112. Przyjęcie ordynacji dla gmin wiejskich nastąpiło 01.10.1907
  131. ↑ Amts-Blatt der Königlichen Regierung zu Marienwerder, 1905.
  132. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Rejencji w Poznaniu z 1895, Nr 26, poz. 732
  133. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Rejencji w Poznaniu z 1892, Nr 35, poz. 873
  134. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1888, Nr 40, poz. 1242
  135. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1886, Nr 36, poz. 1052
  136. ↑ Dziennik Urzędowy Pruskiej Królewskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1874, Nr 47, poz. 1147
  137. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1874, Nr 26, poz. 580
  138. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1871, Nr 15, poz. 243
  139. ↑ Wyniki spisu ludności 1.12.1871
  140. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1869, Nr 22, poz. 382
  141. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy z 1858, Nr 12, poz. 140
  142. ↑ Dziennik Urzędowy Rejencji w Kwidzynie, Nr 51, str. 300
  143. ↑ Kobyla Góra, która w 1798 roku liczyła tylko 125 mieszkańców, tak jak wiele innych najmniejszych miast w prowincji przestała być w statystykach pruskich zaliczana do ośrodków miejskich. [1]
  144. ↑ Historisch statistisch topographische Beschreibung von Südpreußen
  145. ↑ a b Zwięzła historia Dąbia. dabie2010.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
  146. ↑ Stadt Lagow
  147. ↑ Zbiór Praw Królewskiego Państwa Pruskiego z 1900, Nr 13, poz. 10177
  148. ↑ Dziennik Urzędowy Królewskiej Rejencji w Szczecinie z 1855, Nr 25, poz. 240
  149. ↑ Dziennik Urzędowy Rejencji we Wrocławiu z 1891, Nr 48, poz. 558. Przyjęcie ordynacji dla gmin wiejskich nastąpiło 1.10.1891
  150. ↑ Dziennik Urzędowy Rejencji we Frankfurcie n. Odrą z 1873, Nr 49, str. 289
  151. ↑ Weczerka Hugo (1974). Stadt- und Marktgründungen und Stadtabgänge in Schlesien 1450–1800. „Zeitschrift für Ostforschung”, Jg. 23, 1974, H. 2, s. 193–261.
  152. ↑ Dziennik Urzędowy Pruskiej Rejencji z 1895, Nr 37, poz. 577
  153. ↑ Nieznana miejscowość na Ziemi Łomżyńskiej.

Bibliografia

edytuj
  • Amtliches Gemeindeverzeichnis für das Deutsche Reich: auf Grund der Volkszählung 1939. Verlag für Sozialpolitik, Wirtschaft und Statistik, Paul Schmidt, 1941.
  • Atlas Rzeczypospolitej Polskiej, 1993–1997, M. Najgrakowski (red.), IGiPZ PAN, Główny Geodeta Kraju, Warszawa (arkusz 13.2–13.7, autor: M. Najgrakowski).
  • Dymitrow M., 2012, The Hidden Face of Urbanity. Morphological Differentiation of Degraded and Restituted Towns in Poland in the Context of the Efficacy of the National Administrative System, Göteborg University, Göteborg.
  • Dymitrow, M. 2015. Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej / The concept of urbanity in light of the municipal reform in interwar Poland, [In] Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg.
  • Dziennik Praw / Дневникъ Законовъ, 1869–1870, 1869: Vol. 69, № 235, 243, s. 244–253, 414–429, 460–473. Warszawa • 1870: Vol. 70, № 241–244, s. 66–83, 92–99, 122–131, 158–159, 166–167, 188–189, 192–193, 366–369, 460–461, Warszawa.
  • Gajewski M., 1965, Ludność miast w latach 1945–1964, GUS, Warszawa
  • Gawryszewski A., 2005, Ludność Polski w XX wieku, Monografia, 5, IGiPZ PAN, Warszawa.
  • GUS, 1923–1926, Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom I–XV [Tom I – Warszawskie (1925) • Tom II – Łódzkie (1925) • Tom III – Kieleckie (1925) • Tom IV – Lubelskie (1924) • Tom V – Białostockie (1924) • Tom VI – Ziemia Wileńska (1923) • Tom VII – Nowogródzkie (1923) • Tom VIII – Poleskie (1924) • Tom IX – Wołyńskie (1923) • Tom X – Poznańskie (1926) • Tom IX – Pomorskie (1926) • Tom XII – Krakowskie i Śląsk Cieszyński (1925) • Tom XIII – Lwowskie (1924) • Tom IX – Stanisławowskie (1924) • Tom IX – Tarnopolskie (1923)], GUS, Warszawa.
  • GUS, 1932, Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 grudnia 1931 r., GUS, Warszawa.
  • GUS, 1933, Skorowidz gmin Rzeczypospolitej Polskiej. Ludność i budynki, GUS, Warszawa.
  • GUS, 1946, Powszechny sumaryczny spis ludności z dn. 14. II 1946 r., GUS, Warszawa.
  • von Holsche A C., 1800, Geographie und Statistik von West-, Süd- und NeuOstpreussen, nebst einer kurzen Geschichte des Königreichs Polen bis zu dessen Zertheilung. Tom I (Neu-Ost-preussen), Berlin.
  • Jelonek A., 1967, Ludność miast i osiedli typu miejskiego na ziemiach Polski od 1810 do 1960 r., Dokumentacja Geograficzna, 3/4, IG PAN, Warszawa.
  • Kantor-Pietraga I., 2014, Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
  • Karpiniec J., 1932, Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka, [w] Bujak F., Rutkowski J. (red.), Roczniki dziejów społeczno-gospodarczych, 2, s. 1–37.
  • Kołodziejczyk R., 1979, Zamiana miast na osady w Królestwie Polskim, [w] Kołodziejczyk R. (red.), Miasta, mieszczaństwo, burżuazja w Polsce w XIX w. Szkice i rozprawy historyczne, PWN, Warszawa, s. 52–66.
  • Krótka statystyka Gubernji Królestwa Polskiego obejmująca rozległość i ludność tychże Gubernji oraz wykaz osad i gmin [Przedruk uzupełniony ze Skorowidza do Dziennika Praw, wydanego w połowie 1870 r.], 1870, Warszawa.
  • Krzysztofik R., 2006, Nowe miasta w Polsce w latach 1980–2007. Geneza i mechanizmy rozwoju. Próba typologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec.
  • Krzysztofik R., 2007, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficznohistoryczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
  • Krzysztofik, R. & Dymitrow, M. (red.) 2015. Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg.
  • Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (2015). Research on degraded and restituted towns: Overview and state-of-the-art / Miasta zdegradowane i restytuowane. Istota problemu i zakres badań, [In] Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, s. 367–368 / 369–422.
  • Kwiatek J., Lijewski T., 1998, Leksykon miast polskich, Muza, Warszawa.
  • Mazurkiewicz J., 1967, Likwidacja ustroju miejskiego mniejszych miast w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim w okresie przed masową zamianą miast na osady (1807–1864), Rocznik Lubelski, 10, s. 211–228
  • Miasta polskie w tysiącleciu. T. 1, 1965, M. Siuchniński (red.), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków.
  • Miasta polskie w tysiącleciu. T. 2, 1967, M. Siuchniński (red.), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków.
  • Mielcarek A., 2008, Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej, Wydawnictwo Neriton, Warszawa.
  • Najgrakowski M., 2009, Miasta Polski do początku XXI wieku. Podstawowe informacje o datach założenia i likwidacji, Dokumentacja Geograficzna, 39, IGiPZ PAN, Warszawa.
  • Nietyksza M., 1986, Rozwój miast i aglomeracji miejsko-przemysłowych w Królestwie Polskim 1865–1914, PWN, Warszawa.
  • Orts-Repertorium des Königreiches Galizien und Lodomerien mit dem Grossherzogthume Krakau, 1874, K.K. Statistische Central-Commission, Wien.
  • Rewieńska W., 1938, Miasta i miasteczka w północno-wschodniej Polsce – położenie topograficzne, rozplanowanie, fizjonomia. Studium antropogeograficzne, Uniwersytet Stefana Batorego, Wilno.
  • Siemiński J. L., 2000, Byłe (zdegradowane) miasteczka w Polsce, Przestrzeń. Informator planowania przestrzennego, 11(2/2000).
  • Skorowidz gmin Galicyi opracowany na podstawie wyników spisu ludności z dnia 31 grudnia 1900, 1907, Wiedeń.
  • Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim, 1868, Lwów.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 1880–1895, F. Sulimirski, B. Chlebowski (red.), W. Walewskiego, Warszawa.
  • Special Orts-Repertorium von Galizien, 1886, Hölder, Wien.
  • Special Orts-Repertorium von Galizien. Neubearbeitung auf grund der Ergebnisse der Volkszählung von 31 Dezember 1890, 1893, Hölder, Wien.
  • Srokowski S. (red.), 1948, Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej, Biblioteka Samorządowca, 77, Warszawa.
  • Spórna, T., Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. 2015. Degraded and restituted towns in numbers / Miasta zdegradowane i restytuowane w liczbach, [In] Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, s. 367–368 / 369–422.
  • Spórna, T., Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. 2015. Degraded and restituted towns on maps / Miasta zdegradowane i restytuowane na mapach, [In] Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg.
  • Szturm de Sztrem E., 1925, Charakter prawny miast w województwach wschodnich b. dzielnicy rosyjskiej, Kwartalnik Statystyczny, 2(1), s. 217–221.
  • Trzebiński W., Borkiewicz A., 1956, Podziały administracyjne Królestwa Polskiego 1815–1918, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
  • Uhorczak F. R., 1937, Miasta w Polsce, Lwów.
  • de Verdmon-Jacques L., 1902, Krótka monografia wszystkich miast, miasteczek i osad w Królestwie Polskiem, Drukarnia Rubieszewskiego i Wrotnowskiego, Warszawa.
  • Zmiany administracyjne miast 1945–1984, 1985, Statystyka Polski, Statystyka Regionalna, 7, GUS, Warszawa.
  • Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918–1963, 1964, M. Gajewski, GUS, Warszawa.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Miejscowości_w_Polsce_pozbawione_praw_miejskich&oldid=75240080”