Mięsień wielodzielny
Mięsień wielodzielny (łac. musculus multifidus) – mięsień kręgowców, należący do mięśni nadosiowych, do pasma przyśrodkowego mięśni głębokich grzbietu[1].
Mięsień ten powstaje przez połączenie kilku miomerów. Cechują go rozbieżne pęczki mięśniowe, zaczynające się na wyrostkach suteczkowatych, stawowych lub poprzecznych kręgów i kończące na wyrostkach kolczystych lub łukach kręgów. Cały mięsień sięga od kości krzyżowej po kręgi szyjne. W kierunku ogonowym jego działanie przedłużać może mięsień ogonowy dogrzbietowy przyśrodkowy, a w kierunku głowy mięśnie: skośny tylny głowy i skośny przedni głowy. Mięsień ten bierze udział w prostowaniu, stabilizowaniu i skręcaniu kręgosłupa. Unerwiają go gałęzie dogrzbietowe nerwów rdzeniowych[1].
Człowiek
edytujU człowieka mięsień wielodzielny należy do grupy długich głębokich mięśni grzbietu. Położony jest na całej długości kręgosłupa, ale w jego dolnej, lędźwiowej części jest najsilniej rozwinięty[2][3]. W odcinku piersiowym i szyjnym jest przykryty przez mięsień półkolcowy. Składa się z połączonych ze sobą wiązek mięśniowych, z których każda kończy się zazwyczaj 2–4 kręgi wyżej niż się zaczęła. Przyczepy początkowe ma na kości krzyżowej, grzebieniu kości biodrowej, więzadłach krzyżowo-biodrowych tylnych, powięzi piersiowo-lędźwiowej, wyrostkach suteczkowatych kręgów lędźwiowych, wyrostkach poprzecznych kręgów piersiowych i wyrostkach stawowych kręgów szyjnych od piątego do siódmego. Przyczepy końcowe znajdują się na wyrostkach kolczystych kręgów szyjnych (od drugiego do siódmego), piersiowych i lędźwiowych[2][3].
Unerwiony jest przez przyśrodkowe gałązki od gałęzi tylnych nerwów rdzeniowych C3–S4[2].
Jego funkcją w działaniu obustronnym jest prostowanie i utrzymywanie kręgosłupa, a w działaniu jednostronnym zginanie go w bok i obracanie w przeciwną stronę[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kazimierz Krysiak, Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 1. Aparat ruchowy. Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 336–346.
- ↑ a b c d Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 658–669, ISBN 978-83-200-4323-5.
- ↑ a b Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 2, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 49–51, ISBN 978-83-66548-15-2.
