Mięśnie zewnętrzne gałki ocznej
Mięśnie zewnętrzne gałki ocznej – w anatomii człowieka grupa ośmiu mięśni otaczających gałkę oczną[1], z których sześć stanowi aparat ruchowy gałki ocznej[2].
Aparat ruchowy gałki ocznej
edytuj
1 – pierścień ścięgnisty wspólny
7 – bloczek mięśnia skośnego górnego
9 – mięsień dźwigacz powieki górnej
10 – powieka
11 – gałka oczna
12 – nerw wzrokowy
Jest jednym z narządów dodatkowych gałki ocznej, który stanowią mięśnie gałki ocznej (musculi bulbi oculi) wymienione w tabeli poniżej. Unerwione są przez nerwy czaszkowe III, IV i VI oraz część współczulną układu autonomicznego (mięsień oczodołowy)[2][3].
Do aparatu ruchowego należą cztery mięśnie proste i dwa mięśnie skośne. Wszystkie mają swój początkowy przyczep na pierścieniu ścięgnistym wspólnym, poza mięśniem skośnym dolnym, który rozpoczyna się na kości łzowej. Włókna mięśnia skośnego górnego w swym przebiegu zakręcają pod kątem ostrym na bloczku[2][3].
| Mięsień (z numerem na obrazku)[1] | Czynność[1] | Unerwienie[1] | Przyczep początkowy[1] | Przyczep końcowy[1] |
|---|---|---|---|---|
| Mięsień prosty górny (2) | podnoszenie, rotacja do wewnątrz, przywodzenie | nerw okoruchowy (III) | pierścień ścięgnisty wspólny | twardówka do przodu od równika gałki ocznej |
| Mięsień prosty dolny (3) | opuszczanie, rotacja do zewnątrz, przywodzenie | nerw okoruchowy (III) | pierścień ścięgnisty wspólny | twardówka do przodu od równika gałki ocznej |
| Mięsień prosty przyśrodkowy (4) | przywodzenie | nerw okoruchowy (III) | pierścień ścięgnisty wspólny | twardówka do przodu od równika gałki ocznej |
| Mięsień prosty boczny (5) | odwodzenie | nerw odwodzący (VI) | pierścień ścięgnisty wspólny | twardówka do przodu od równika gałki ocznej |
| Mięsień skośny górny (6) | rotacja do wewnątrz, obniżenie, odwodzenie | nerw bloczkowy (IV) | trzon kości klinowej | twardówka pod mięśniem prostym górnym |
| Mięsień skośny dolny (8) | rotacja do zewnątrz, podnoszenie, odwodzenie[4] | nerw okoruchowy (III) | część przednia ściany dolnej oczodołu | twardówka pod mięśniem prostym bocznym |
Pozostałymi mięśniami zewnętrznymi gałki ocznej, nienależącymi do aparatu ruchowego, są mięsień oczodołowy (mięsień gładki), przebiegający płasko nad szczeliną oczodołową dolną[5][3] i mięsień dźwigacz powieki górnej[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Keith L. Moore, M.Sc., Ph.D., Moore Anatomia Kliniczna – Tom I, Ph.D. Arthur F. Dalley II, B.Sc (OT), M.Sc.,Ph.D. Anne M. R. Agur, Wrocław: MedPharm Polska, 2015, s. 472, ISBN 978-83-7846-066-4.
- ↑ a b c Maria Hanna Niżankowska: Podstawy okulistyki: podręcznik dla lekarzy i studentów medycyny. Wyd. 2 popr. Volumed, 2000, s. 1–13. ISBN 83-87804-14-2. (pol.).
- ↑ a b c Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 568–571, ISBN 978-83-200-3258-1.
- ↑ Maria Hanna Niżankowska, Okulistyka - podstawy kliniczne, PZWL, 2007.
- ↑ Narządy zmysłów, [w:] Hanz Feneis, Ilustrowana anatomia człowieka – Mianownictwo międzynarodowe, Wolfgang Dauber, wyd. IV, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 364, ISBN 978-83-200-3375-5.
- ↑ Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 3, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 105–106, ISBN 978-83-66548-16-9.
Bibliografia
edytuj- Bogusław Kazimierz Gołąb, Władysław Zygmunt Traczyk, Michał Karasek: Anatomia i fizjologia człowieka: podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1986, s. 438. ISBN 83-200-1075-6.
- Stefan M. Pojda: Okulistyka w kropelce. Wyd. 1. Katowice: Śląska Akademia Medyczna, 2002, s. 11. ISBN 83-87114-69-3.
