Mgławica Carina

Mgławica Carina
	; Mgławica Carina w całości (ESO)
Odkrywca	Nicolas Louis de Lacaille
Data odkrycia	1751
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Kil
Typ	emisyjna
Rektascensja	10h 45m 08,5s
Deklinacja	–59° 52′ 04″
Odległość	7500 ly (2300 pc)
Jasność pozorna mgławicy	1,0m
Rozmiary kątowe	120' × 120'
	Charakterystyka fizyczna
Wymiary	260 ly
	Alternatywne oznaczenia
	Mgławica Kila, NGC 3372, ESO 128-EN013, GC 2197
	; Położenie w gwiazdozbiorze Kila jako NGC 3372
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mgławica Carina (również NGC 3372) – mgławica emisyjna i obszar H II w gwiazdozbiorze Kila. Znajduje się w ramieniu Strzelca w odległości około 7500 lat świetlnych. Jej rozmiary są szacowane na 260 lat świetlnych.

Carina jest jedną z największych i najjaśniejszych mgławic. Uwzględniając jej słabsze zewnętrzne filary, rozciąga się na 300 lat świetlnych. Pył i gaz mgławicy są rozgrzewane przez młode gwiazdy w centrum. Są to masywne gwiazdy typu widmowego O3, odkryte po raz pierwszy właśnie w tej mgławicy, a zarazem najbliższe Ziemi gwiazdy tego typu widmowego. Wewnątrz mgławicy są również trzy gwiazdy Wolfa-Rayeta o typie widmowym WN, które prawdopodobnie wyewoluowały z gwiazd typu O3 o bardzo dużych prędkościach wyrzucania masy.

Obserwacje w podczerwieni wykazały, że części mgławicy poruszają się w różnych kierunkach z prędkościami dochodzącymi do 230 km/s. Zderzenia obłoków molekularnych poruszających się z takimi prędkościami rozgrzewają je do wysokich temperatur, powodując emisję wysokoenergetycznego promieniowania rentgenowskiego. Prawdopodobnie ruch ten jest wywołany potężnymi wiatrami gwiazdowymi.

Odkryta w 1751 roku przez Nicolasa Louisa de Lacaille, który obserwował ją z Afryki Południowej.

Eta Carinae

Osobne artykuły: Eta Carinae i Mgławica Homunculus.

Jednym z najlepiej znanych szczegółów NGC 3372 jest błękitny nadolbrzym gwiazda Eta Carinae. Jest to centralna gwiazda jonizująca wielki obszar H II. Znajduje się ona we fragmencie mgławicy nazywanym Dziurką od Klucza. Jest około 100–150 masywniejsza od Słońca, osiągając jasność 5 milionów Słońc. Jej masa dochodzi do teoretycznych granic osiąganych przez gwiazdy. W ciągu 6 sekund emituje taką ilość energii, jaką Słońce w ciągu roku. Jej wiatr gwiazdowy wydmuchuje co roku masę równą masie Jowisza, 100 miliardów razy więcej niż Słońce. W przyszłości zakończy ona życie jako supernowa, prawdopodobnie niszcząc gwiazdy i planety w promieniu kilku tysięcy lat świetlnych.^{[potrzebny przypis]}

Gromady gwiazd

W pobliżu mgławicy znajduje się spora liczba gromad gwiazdowych. Większość jest prawdopodobnie obiektami pierwszego planu, leżącymi przed mgławicą. W samej mgławicy z całą pewnością znajdują się dwie gromady: Trumpler 14 i Trumpler 16. Gwiazda Eta Carinae należy do gromady Trumpler 16, nazywanej też Gromadą Eta Carinae.

Mgławica Eta Carinae (OALM, Montevideo, Urugwaj)

Obiekty astronomiczne w NGC 3372, zasięg gromad gwiazd zaznaczono błękitnymi owalami

Przypisy

↑ ^a ^b Hartmut Frommert, Christine Kronberg: NGC 3372. [w:] SEDS [on-line]. 1998-03-22. [dostęp 2015-05-14]. (ang.).

Bibliografia

Encyklopedia Wszechświat, PWN, 2006, ISBN 978-83-01-14848-5 .
RobertR. Gendler RobertR., Niebo, Carta Blanca, 2007, ISBN 978-83-60887-00-4 .

Linki zewnętrzne

Richard Powell: NGC 3372 – Mgławica Eta Carinae. [w:] Atlas Wszechświata [on-line]. [dostęp 2015-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-13)].
Mgławica Carina w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia Ciemne obłoki w NGC 3372
Mgławica Carina w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia Dziurka od Klucza
Mgławica Carina w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia Góry pyłu w Mgławicy Kila
Mgławica w powiększeniu
Mgławica Carina w bazie SIMBAD (ang.)

[seds-1] Hartmut Frommert, Christine Kronberg: NGC 3372. [w:] SEDS [on-line]. 1998-03-22. [dostęp 2015-05-14]. (ang.).

[1]