Metyda
Metyda (także Metis, Rozsądek, Roztropność; stgr. Μῆτις Mētis, łac. Metis ‘Roztropność’, ‘Rozwaga’, ‘Rozum’, ‘Przebiegłość’) – w mitologii greckiej jedna z okeanid; bogini i uosobienie roztropności (w pozytywnym znaczeniu) i przewrotności (w negatywnym znaczeniu)[1].
| bogini roztropności i przewrotności | |
 Girolamo Macchietti: Roztropność, obraz olejny na desce, prywatna kolekcja | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci | |
Uchodziła za jedną z najstarszych córek tytana Okeanosa i tytanidy Tetydy[1][2]. Była pierwszą żoną (lub pierwszą kochanką) boga Zeusa[1][3].
Za jej namową Zeus podał swemu ojcu środek wymiotny, po którego zażyciu Kronos wyrzucił z siebie połknięte potomstwo i abadir[1][4].
Uranos i Gaja (lub sama Metyda) przepowiedzieli Zeusowi, że po urodzeniu córki Metyda wyda na świat chłopca, który pozbawi go władzy[1][2][5]. Zeus połknął ciężarną Metydę, po czym straszliwie rozbolała go głowa. Hefajstos otworzył Zeusowi głowę, a z niej wyszła na świat bogini Atena[1].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 234. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 284–285. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ Początki świata. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 66. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa: „Świat Książki”, 2003, s. 62–63, ISBN 83-7391-077-8, OCLC 830494522.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 47, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
Bibliografia
edytuj- Aaron J. Atsma: Metis. theoi.com. [dostęp 2011-07-26]. (ang.).
- Metis. mythindex.com. [dostęp 2011-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-16)]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003, s. 759. ISBN 83-7399-022-4.
- Henry George Liddell, Robert Scott: A Greek-English Lexicon: μῆτις. perseus.tufts.edu. [dostęp 2011-08-01]. (ang.).
- Carlos Parada: Metis1. maicar.com. [dostęp 2011-08-01]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Metis. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Metis. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).