Metro w Kopenhadze
Metro w Kopenhadze (duń. Københavns Metro) – system szybkiego transportu w stolicy Danii, składający się z czterech linii oznaczanych od M1 do M4 o łącznej długości 38,2 km i 39 stacjach[3].
| metro | |
| |
 Skład linii M1 w Ørestad | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Organizator |
Metroselskabet I/S |
| Operator |
Inmetro |
| Liczba linii |
4 |
| Lata funkcjonowania |
od 2002 |
| Dzienna liczba pasażerów |
220 000 (2019)[1] |
| Roczna liczba pasażerów |
79 mln (2019)[1] |
| Infrastruktura | |
 Schemat linii metra od 2020 r. | |
| Długość sieci |
38,2 |
| Rozstaw szyn |
1435 |
| Napięcie zasilania |
trzecia szyna =750V |
| Liczba stacji |
39 (+ 5 w budowie) |
| Tabor | |
| Liczba pojazdów |
64[2] |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujLinie M1 i M2
edytujW 1992 r. duński parlament podjął decyzję o budowie metra w Kopenhadze. Budowa pierwszych dwóch linii rozpoczęła się w listopadzie 1996 r., z przemieszczaniem podziemnych rur i przewodów wokół planowanych stacji. W sierpniu 1997 r. rozpoczęto prace na stacji techniczno-postojowej, a we wrześniu na głównej linii. W październiku i listopadzie zostały dostarczone dwie maszyny drążące (TBM), nazwane „Liva” i „Bette”. Wystartowały ze stacji Islands Brygge w lutym 1998 r[4].
Linie M1 oraz M2 zostały uruchomione 19 października 2002. M1 kursowała początkowo na trasie z Nørreport do stacji Vestamager, z kolei M2 na odcinkach centralnym i północnym pokrywa się trasą z linią M1 (od Vanløse do Christianshavn), natomiast południowy koniec miała odrębny do stacji Lergravsparken[5]. 29 maja 2003 r. zostały oddane do użytku dwie nowe stacje: Forum oraz Frederiksberg. 12 października 2003 r. tunele dla obu linii zostały przedłużone dalej na zachód w stronę obecnej stacji Vanløse[6]. We wrześniu 2007 r. uruchomiono ostatni odcinek linii M2 w stronę portu lotniczego Kopenhaga-Kastrup. Ta część linii została poprowadzona po powierzchni ziemi oraz częściowo w wykopie, pomimo że początkowo planowano poprowadzić ten odcinek wiaduktem[4].
-
Schemat metra w Kopenhadze w latach 2007–2019 -
Schody ruchome na stacji Amagerbro -
Pociąg linii M1 na stacji Ørestad
Linie M3 i M4
edytujW 2005 r. rozpoczęto plany budowy kolejnej linii metra okrążającej śródmieście Kopenhagi (nazwanej duń. Cityringen)[7]. Zgodę parlamentu na finansowanie inwestycji uzyskano w 2007 r., a w 2013 r. zaczęły się prace budowlane. Tunele drążono przy pomocy czterech maszyn drążących (TBM) nazwanych „Eva”, „Minerva”, „Nora” i „Tria”[8]. Ostateczne otwarcie linii M3 nastąpiło 3 września 2019[9]. Jednocześnie w 2012 r. podjęto decyzję o budowie czwartej linii przebiegającej częściowo w tunelu linii M3, a częściowo od niej odbiegającej. Budowę podzielono na dwa etapy: pierwszy północny został ukończony w 2020 r., co pozwoliło na otwarcie linii M4 na odcinku Orientkaj – København H (od stacji Østerport razem z M3) 28 marca 2020[10]. W budowie pozostaje z kolei liczący 5 stacji odcinek południowy od stacji København H do stacji końcowej Ny Ellebjerg, który gotowy ma być w 2024 r[11].
-
Budowa linii M3 (stacja Gammel Strand) -
Wnętrze stacji København H
_11.jpg)
Przewozy
edytujLinie
edytujŹródło[5]:
Rozkład jazdy
edytuj_14.jpg)
Wszystkie linie kopenhaskiego metra kursują przez całą dobę przez wszystkie dni w tygodniu. Na liniach M1 oraz M2 w godzinach szczytu pociągi kursują w takcie 4-minutowym, poza szczytem komunikacyjnym i w weekendy w takcie 6-minutowym, a w nocy co 15 lub co 20 min, co na wspólnym odcinku M1 i M2 daje częstotliwość odpowiednio 2, 3 i 7–8 lub 20 min. Na linii Cityringen utrzymywany jest takt 3-minutowy w szczycie oraz 4–5 min poza godzinami szczytu i w weekendy. Nocą linia M3 kursuje co 6 min (ale tylko w jednym kierunku) lub co 12 min w obu kierunkach[12]. W razie planowanych remontów lub prac konserwacyjnych, odpowiedni odcinek sieci metra jest wyłączany, a w zamian wprowadzona jest zastępcza komunikacja autobusowa[13].
Bilety
edytujW kopenhaskim metrze obowiązują zintegrowane bilety na transport miejski, które wykorzystywane są w autobusach miejskich, metrze, kolei aglomeracyjnej (S-tog) i regionalnej, a także tramwajach wodnych (Københavns Havnebusser). Sieć metra położona jest na terenie 4 stref biletowych. Centralny odcinek linii M1, M2 i M4, a także większość trasy M3 znajdują się w strefie 1., zachodni fragment linii M1 i M2 oraz zachodni fragment linii M3 w strefie 2., południowo-wschodni kraniec linii M1 w strefie 3., a kraniec linii M2 do portu lotniczego Kastrup w strefach 3. i 4[14][15].
Tabor
edytuj
Na obu liniach kursują 3-wagonowe składy włoskiej firmy AnsaldoBreda projektu Giorgio Giugiaro. Każdy skład jest w stanie pomieścić ponad 300 pasażerów. Torowisko jest oddzielone od peronu szklaną ścianą, w której znajdują się drzwi otwierające się synchronicznie z drzwiami w pociągu[16].
Cały system metra oraz bezzałogowe pociągi są kontrolowane i prowadzone przez w pełni zautomatyzowany system komputerowy, który znajduje się w Centrum Kontroli i Konserwacji przy stacji Vestamager. Automatyczna kontrola pociągu (ATC), składa się z trzech podsystemów: ATP – odpowiedzialnego za automatyczną ochronę pociągu (np. sprawdzenie czy na torze jest inny), automatyczne prowadzenie pociągu (ATO) i automatycznego nadzoru kolejowego (ATS). ATP jest odpowiedzialny dodatkowo za prędkość pociągów, oraz sprawdzenie, czy drzwi są zamknięte przed wyjazdem i zwrotnice są ustawione poprawnie[17].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Metroselskabet og Københavns Metro [online], m.dk [dostęp 2020-08-04] (duń.).
- ↑ Cityringens nye metrotog kører hurtigere og tættere [online], jyllands-posten.dk, 31 stycznia 2015 [dostęp 2020-08-04].
- ↑ Orestadsselkabet [online], m.dk, 22 października 2013 [dostęp 2020-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-22] (duń.).
- ↑ a b Tommy O. Jensen, Metro undervejs, „Jernbanen”, 5/2002, s. 30 [zarchiwizowane z adresu 2011-07-19] (duń.).
- ↑ a b The Copenhagen Metro [online], intl.m.dk [dostęp 2020-08-04] (ang.).
- ↑ Metro w Kopenhadze coraz lepsze [online], Visit Denmark [dostęp 2008-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-29] (pol.).
- ↑ The Copenhagen Metro [online], Ramboll Group [dostęp 2020-08-04] (ang.).
- ↑ Cityringen Metro, Copenhagen [online], Railway Technology [dostęp 2020-08-04] (ang.).
- ↑ M3 line opens in Copenhagen [online] [dostęp 2020-08-04] (ang.).
- ↑ Copenhagen opens Nordhavn metro extension [online], International Railway Journal, 31 marca 2020 [dostęp 2020-08-04] (ang.).
- ↑ M4 to Sydhavn – The Copenhagen Metro [online], intl.m.dk [dostęp 2020-08-04] (ang.).
- ↑ The timetable – The Copenhagen Metro [online], intl.m.dk [dostęp 2020-08-05] (ang.).
- ↑ Changes night – The Copenhagen Metro [online], intl.m.dk [dostęp 2020-08-05] (ang.).
- ↑ Tickets and travel cards – DOT [online], Tourist [dostęp 2020-08-05] (duń.).
- ↑ Tickets and zones – The Copenhagen Metro [online], intl.m.dk [dostęp 2020-08-05] (ang.).
- ↑ Copenhagen Metro. The Best Metro in the World 2010 [online], Hitachi Rail [dostęp 2020-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-21] (ang.).
- ↑ Metro-tog presset af myldretid [online], www.business.dk [dostęp 2020-07-09] (duń.).