Metoda Tiurina

Metoda Tiurina – metoda oznaczania zawartości węgla oraz pośrednio próchnicy w glebie. Należy do grupy metod objętościowych, które polegają na spalaniu (utlenianiu) materii organicznej na mokro. Próbkę gleby umieszczoną w środowisku silnie kwaśnym, tj. roztworze kwasu siarkowego, traktuje się określoną ilością dwuchromianu potasu (K₂Cr₂O₇), który utlenia związki organiczne z gleby. Ilość pozostałego w roztworze dwuchromianu potasu miareczkuje się solą Mohra, Fe(NH₂)SO₄ 6H₂O, co pozwala określić procentową zawartość węgla w glebie. Jako punkt odniesienia przeprowadza się tzw. pomiar zerowy, w którym zamiast gleby analizuje się piasek kwarcowy, pumeks lub less wyprażony w 900 °C, czyli materiał pozbawiony węgla.

Reakcja utleniania węgla:

3[C] + 2K₂Cr₂O₇ + 8H₂SO₄ → 2K₂SO₄ + 2Cr₂(SO₄)₃ + 8H₂O + 3CO₂

Reakacja utleniania żelaza zachodząca w czasie miareczkowania:

K₂Cr₂O₇ + 7H₂SO₄ + 6FeSO₄ → Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + 3Fe₂(SO₄)₃ + 7H₂O

Obliczanie zawartości węgla i próchnicy w glebie przeprowadza się w oparciu o następujące wzory:

%C=[(a−b)n·0,003·100]/c

%próchnicy = %C·1,724

gdzie:

a – ml soli Mohra zużyte do miareczkowania próby zerowej

b – ml soli Mohra zużyte do miareczkowania badanej naważki gleby

c – naważka gleby w g

n – normalność roztworu soli Mohra

0,003 – milirównoważnik węgla wynikający z masy atomowej węgla (12), podzielonego przez wartościowość, tj. 4 = 3 g w 1000 ml, to 1 ml odpowiada 3:1000

100 – przeliczenie na procent

1,724 – współczynnik przeliczeniowy z ilości węgla organicznego na ilość próchnicy przy założeniu, że w próchnicy znajduje się 58% węgla, stąd 100/58 = 1,724

Metoda Tiurina daje zawyżone wyniki w warunkach dużej zawartości Fe⁺², Mn⁺², Cl^- w glebie. Nie powinna być wykorzystywana do badań gleb zawierających powyżej 15% próchnicy, ponieważ uzyskiwane wyniki są bardzo zawyżone.

Literatura

Zygmunt Brogowski, Zbigniew Czerwiński: Materiały do ćwiczeń z gleboznawstwa Cześć II – ćwiczenia laboratoryjne. Warszawa: Akademia Rolnicza w Warszawie, 1973.

Linki zewnętrzne

informacje dotyczące oznaczania zawartości węgla organicznego w glebie zamieszczne na stronie Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. ar.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-18)]. (pol.)