Agrometeorologia

Agrometeorologia, meteorologia rolnicza (gr. agrós – rola, metéōros – unoszący się w powietrzu, lógos – słowo, nauka, opinia, dowód) – nauka zajmująca się badaniem powiązań pomiędzy produkcją rolniczą i leśną a środowiskiem klimatycznym. Przedmiotem badań tej dziedziny jest gleba (znajdują się w niej korzenie roślin), przygruntowa warstwa powietrza (siedlisko roślin i zwierząt), atmosfera, a także m.in. takie zagadnienia jak: transport diaspor i migracje owadów, którymi zajmuje się aerobiologia. W agrometeorologii wykorzystywane są metody badawcze jak m.in. obserwacja, eksperyment, analiza statystyczna i analiza fizyczno-matematyczna.

W jej zakresie znajduje się integracja pojęć i metodologii z takich dziedzin jak: meteorologia i klimatologia, hydrologia, gleboznawstwo, uprawa i ochrona roślin, zootechnika, ekologia roślin i zwierząt oraz fizjologia roślin i zwierząt. Składa się na nią kilka działów, do których zaliczana jest m.in. agroklimatologia.

Agrometeorologia przyczynia się do dostarczania dowodów na poparcie decyzji gospodarczych dotyczących m.in.:

• oceny ryzyka upraw poszczególnych gatunków i odmian;
• przewidywania plonów;
• oceny siedlisk pod kątem ilościowym;
• przewidywania dotyczące stopnia rozwoju roślin i agrofagów;
• propozycji dotyczących rozpoczęcia prac polowych, takich jak np. ochrona roślin czy nawadnianie;
• informowania o mogących wystąpić niekorzystnych zjawiskach meteorologicznych.

Historia

W XVIII wieku R. A. F. de Reaumur przedstawił po raz pierwszy związek ilościowy pomiędzy roślinnością a klimatem.

Koordynatorem badań dotyczących agrometeorologii jest Komisja Meteorologii Rolniczej Światowej Organizacji Meteorologicznej.

W Polsce dziedzina ta rozwinęła się w XIX wieku. Pierwszą placówkę dotyczącą tego zakresu nauki założył w niepodległej Polsce Romuald Gumiński (1896–1952). Wpływ na rozwój agrometeorologii mieli także: D. Szymkiewicz, S. Bac, M. Cena i M. Molga.

Służba agrometeorologiczna

Synoptyczna służba agrometeorologiczna zapoczątkowana została w Polsce w roku 1932. Polska była pierwszym krajem w Europie, który opracowywał i wydawał tygodniowe informacyjne komunikaty rolno-metorologiczne (Rolmet). O wyjątkowości komunikatów Polskiej sieci synoptycznej Rolmet ma wskazywać fakt, że na prośbę Międzynarodowego Instytutu Rolniczego były one każdorazowo wysyłane drogą lotniczą do siedziby instytutu w Rzymie.

Komunikaty systemu Rolmet podawane były do wiadomości drogą radiową, oraz publikowane w prasie fachowej, oraz codziennej.

Stacja agrometeorologiczna

Organizacja pracy, jak i zakres obserwacji na stacji agrometeorologicznej różni się w sposób zasadniczy od zadań stacji ogólnometeorologicznej (meteorologicznej, lub klimatycznej).

Na stacji agrometeorologicznej obserwacje elementów metrologicznych są powiązane z przebiegiem wegetacji i stanem roślin uprawnych oraz biorą pod uwagę wpływ pogody na prace gospodarskie w rolnictwie i leśnictwie.

Podstawą prognozy dla rolników, sadowników, leśników jest sieć stacji agrometeorologicznych, których zasadniczą częścią są tzw. pola ustalone.

Jednostki badawcze

Badania z zakresu agrometeorologii w Polsce prowadzą m.in.:

• uczelnie rolnicze;
• Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORIN)
• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG);
• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie (IMiGW).

Zobacz też

• Bogdan Chojnicki
• fenologia
• bioklimatologia, biometeorologia

Bibliografia

• Wielka Encyklopedia PWN, Warszawa 2001, t. 1, s. 214, ISBN 83-01-13357-0 t. 1-30, ISBN 83-01-13443-7 t. 5