Mazur D–350 – polski gąsienicowy ciągnik artyleryjski z końca lat 50. XX wieku.

Mazur D-350
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Typ pojazdu

ciągnik artyleryjski

Trakcja

gąsienicowa

Załoga

kierowca/mechanik + obsługa działa (1+8)[1]

Historia
Prototypy

1957–1958

Produkcja

1958–1960
(inne dane: 1960–1961)

Dane techniczne
Silnik

1 silnik wysokoprężny, 4-suwowy, 12-cylindrowy W-54 o mocy 350 KM przy 1800 obr./min.

Transmisja

mechaniczna

Długość

5,81 m

Szerokość

2,89 m

Wysokość

2,69 m

Prześwit

0,46 m

Masa

13 500 kg (bojowa)
12 500 kg (ładowność skrzyni ładunkowej)
25 000 kg (masa holowanej przyczepy lub działa)

Osiągi
Prędkość

53 km/h (szosa)[1]

Zasięg pojazdu

490 km (z ładunkiem i przyczepą)

Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)

0,8 m

Kąt podjazdu

30º

Przechył boczny

35º

Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska, Czechosłowacja, Wietnam Północny
Ciągnik nr rej. UAK 5419
Ciągnik wraz z haubicą wz. 1938 (M-30)

Prace nad projektem polskiego ciągnika artyleryjskiego rozpoczęto w 1956 roku w Zakładach Mechanicznych w Łabędach, przy wykorzystaniu podzespołów czołgu T-54A, którego produkcję licencyjną tam wdrażano[1]. Ciągnik zunifikowany był w około 75% z czołgiem T-54A[1]. W 1957 roku powstały dwa prototypy, oznaczone początkowo ACS Mazur D-300[1]. W 1958 roku powstały dwa ulepszone prototypy i w tym samym roku ciągnik skierowano do produkcji, która trwała do 1960 roku[1] (według innych informacji, od 1960 do 1961 roku[2][3]). Montaż ciągników odbywał się w Łabędach, gdzie wytwarzano nadwozie, układ przeniesienia napędu i koła nośne, natomiast podwozia i zawieszenie były produkcji Huty Stalowa Wola, a silniki były wytwarzane przez PZL Wola[1]. Pomimo dobrych osiągów produkcję ciągnika szybko zakończono. Powodem była unifikacja ciągników artyleryjskich w siłach Układu Warszawskiego i wprowadzenie radzieckiego ciągnika ATS-59, produkowanego w Polsce na licencji[1]. Prowadzone były próby porównawcze i według strony radzieckiej, ATS-59 okazał się lepszy pod większością względów[3]. Wyprodukowano ok. 1000 ciągników Mazur[4].

W Wojsku Polskim ciągniki artyleryjskie Mazur używane były do końca lat 70.[1] Pewna liczba na początku lat 60. została sprzedana do Czechosłowacji (według czeskich informacji, dostarczono ich 218 i miały być potocznie znane jako Gomulkova pomsta – „zemsta Gomułki”)[5]. Niewielka liczba tych ciągników została przekazana armii Północnego Wietnamu i używana przez nią podczas wojny wietnamskiej[6]. Część wycofanych z wojska ciągników używana była następnie m.in. przez kolej w pociągach ratunkowych i w służbie leśnej[1].

Siła pociągowa na haku wynosiła 12,5 T, maksymalna masa przyczepy 25 t[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k Ciągnik artyleryjski Mazur, „Raport - Wojsko Technika Obronność” nr 02/2017, s.70
  2. Sławomir Drążkiewicz, Ciągnik artyleryjski SG-10, "Poligon" nr 1/2008, s.6
  3. a b Andrzej Kiński. 70 lat pancernego Bumaru-Łabędy. „Wojsko i Technika”. Nr 7/2021. s. 9. Warszawa. ISSN 2450-1301. 
  4. Andrzej Kiński. Zmodyfikowane podwozie gąsienicowe do moździerza Rak i wozów dowodzenia - nowa propozycja Huty Stalowa Wola. „Wojsko i Technika”. Nr 5/2021. s. 12. Warszawa. ISSN 2450-1301. 
  5. POL - D-350 Mazur w serwisie forum.valka.cz [dostęp 21-9-2017]
  6. Albert Grandolini: Armor of the Vietnam War (2). Asian forces. Concord Publications, 1998, ISBN 962-361-622-8, s.47

Bibliografia

edytuj
  • E Gajkowski Na poligonie i na defiladzie wyd. Horyzonty Warszawa 1975
  • Mały Modelarz 10/1976
  • Ciągnik artyleryjski Mazur, „Raport - Wojsko Technika Obronność” nr 02/2017, s.70