Max Berek
Maks Berek (ur. 16 sierpnia 1888 r. w Raciborzu, zm. 15 października 1949 r. we Fryburgu Bryzgowijskim w Badenii-Wirtembergii) – niemiecki naukowiec specjalizujący się w optyce aparatów fotograficznych.
Życiorys
edytujMłodość
edytujJego ojciec był robotnikiem w raciborskim młynie. Uczęszczał do raciborskiego gimnazjum, gdzie w 1905 roku zdał maturę. Następnie rozpoczął studia na wydziale nauk przyrodniczych Uniwersytetu Berlińskiego, które ukończył w 1910 roku. Po ukończeniu studiów był asystentem znanego niemieckiego geologa – profesora Liebischa. W 1912 roku uzyskał tytuł doktora oraz rozpoczął pracę jako współpracownik naukowy w zakładach Leitza (Leica) z Wetzlar. W latach 1914–1918, podczas I wojny światowej walczył jako oficer na wszystkich frontach. W 1919 roku powrócił do pracy w zakładach Leitza.
Praca w zakładach Leitza
edytujKolejne kilka lat zajęły badania nad podstawami mikroskopii i praktycznym zastosowaniu nowych rozwiązań technicznych w optyce aparatów fotograficznych. Efektem tych badań był szereg ulepszeń i udoskonaleń w optyce sprzętu fotograficznego oraz kilka opracowań naukowych. Nie zyskał jednak tym sławy, ponieważ jego osiągnięcia były znane jedynie fachowcom z dziedziny optyki. Sławę i rozgłos przyniosło Berkowi skonstruowanie całkowicie nowego, specjalnego obiektywu do aparatu Leica o nazwie Elmax. Nazwa obiektywu została stworzona z inicjałów właściciela zakładów Leitza – Ernesta Leitza oraz z całości imienia konstruktora Maxa Berka. Aparat firmy Leitza z obiektywem Elmax cieszył się niezwykłym powodzeniem, a większość nazywała go w skrócie Max. W 1924 roku zakłady Leitza ruszyły z masową produkcją, która dochodziła do setek tysięcy egzemplarzy. Cały okres międzywojenny upłynął niemieckiemu naukowcowi na ulepszaniu optyki aparatów Leitza.
Schyłek życia
edytujW 1940 roku odwiedził po raz ostatni Racibórz, gdzie spotkał się ze swoimi dawnymi kolegami z gimnazjum. Oprócz pracy zawodowej, jego największą pasją była gra na flecie. Max Berek zmarł 15 października 1949 roku we Fryburgu Bryzgowijskim.
Nagrody i wyróżnienia
edytujW 1925 roku został profesorem honorowym Uniwersytetu w Marburgu, a Uniwersytet w Gießen nadał mu krótko przed śmiercią tytuł doktora honoris causa.
Ukoronowaniem jego pracy była nagroda Grand Prix za urządzenie optyczne do aparatów Leitza, która została przyznana na Wystawie Światowej w 1938 roku w Paryżu. Berek był współzałożycielem Niemieckiego Towarzystwa Optyki Stosowanej oraz członkiem wielu innych towarzystw naukowych, współredaktorem kilku fachowych wydawnictw i czasopism z dziedziny optyki.
Dorobek naukowy
edytujBerek uzyskał rozgłos za sprawą publikacji fachowej literatury z dziedziny optyki. Wydał 88 poważnych rozpraw naukowych, głównie z zakresu optyki.
W 1930 roku ukazało się jego przełomowe, jak na tamte czasy, dzieło Grundlagen der praktischen Optik (Podstawy optyki praktycznej), które dotyczyło podstaw optyki praktycznej.
W 1934 roku Berek wydał rozprawę o zasadach funkcjonowania i pracy mikroskopów polaryzacyjnych. Natomiast w latach czterdziestych XX wieku ukazały się 2 tomy (miały się ukazać 4) znaczącego dzieła z zakresu nauczania optyki.
Bibliografia
edytuj- Raciborzanie Tysiąclecia, Katarzyna Gruchot (red.), Grzegorz Wawoczny (red.), Ryszard Kincel, Racibórz: wyd. Nowiny Raciborskie, 2002, ISBN 83-912666-2-1, OCLC 69501871.