Mauzoleum bitwy pod Ostrołęką

Mauzoleum bitwy pod Ostrołęką (Forty Bema) – mauzoleum pobudowane w Ostrołęce w celu uczczenia setnej rocznicy bitwy pod Ostrołęką w 1831 roku.

Mauzoleum bitwy pod Ostrołęką

nr rej. A-602 z 23 lipca 1991
Forty Bema w 2006 roku
Państwo	Polska
Miejscowość	Ostrołęka
Architekt	Romuald Zerych Borys Zinserling
Rozpoczęcie budowy	marzec 1930
Położenie na mapie Polski Mauzoleum bitwy pod Ostrołęką
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Mauzoleum bitwy pod Ostrołęką
Położenie na mapie Ostrołęki Mauzoleum bitwy pod Ostrołęką
53°05′13″N 21°33′24″E
Strona internetowa

Historia

Na miejsce budowy mauzoleum wybrano plac otoczony fosą, na którym w trakcie powstania listopadowego znajdowały się fortyfikacje generała Józefa Bema. Budowa obiektu rozpoczęła się od razu po rozstrzygnięciu konkursu. Fosa otaczająca miejsce konstrukcji utrudniała budowę, przez co w rocznicę bitwy gotowe były jedynie fundamenty oraz belki stalowe konstrukcji nośnej. Krypta znajdująca się pod budowanym wówczas mauzoleum była także gotowa, co pozwoliło na przeniesienie szczątków powstańców z kościoła parafialnego w miejsce przyszłego pomnika.

Do wojny zdołano ukończyć jedynie bryłę budynku, bez wykończeń oraz schodów. W trakcie wojny część budynku rozebrano, ucierpiał on także wskutek ostrzałów artyleryjskich.

W 1961 roku powołany został komitet, którego zadaniem było dokończenie budowy mauzoleum. Uporządkowano tereny wokół fortu, organizowano tam kino letnie oraz inne imprezy plenerowe, jednak prace przy wykończeniu budynku stały w miejscu. Kolejny komitet, powołany w 1980 roku, zdołał jedynie dobudować schody, które jednak nie pasowały do pierwotnej koncepcji architektonicznej.

Do 2010 roku przy obiekcie nie były wykonywane żadne prace mające na celu odnowienie lub dokończenie budynku mauzoleum. Znaczna część budynku była zdewastowana.

Rewitalizacja

Front mauzoleum po renowacji

Repliki dział stojące na placu przed muzeum

Obecnie trwają prace rewitalizacyjne przy mauzoleum, o wartości 8,139 mln zł. W ramach działań uporządkowane zostaną tereny zielone wokół fortu, fosa, elementy ziemne fortyfikacji zostaną zrekonstruowane, istniejąca część pomnika zostanie odnowiona, a brakująca część zostanie dobudowana. Projekt rewitalizacji finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego. Prace przy projekcie nadzoruje Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce. Przy opracowywaniu planu odnowienia obiektu udział brali m.in. Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Fest Grupa, Wydział Ochrony Środowiska i Rybactwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, KAPS Architekci, Stowarzyszenie Artylerii Dawnej Arsenał działające przy Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie.

Po zakończeniu prac obiekt ma się stać miejscem organizacji wystaw, spotkań oraz imprez kulturalnych.

Bibliografia

• Ponarwie, Mauzoleum i Fort. [dostęp 2011-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-02)]. (pol.).
• Czesław Parzych, Mauzoleum bitwy ostrołęckiej 1831 r., "Zeszyty Naukowe OTN", z. 5, 1991, s. 130-136.