Masyw strzelińskijednostka geologiczna na bloku przedsudeckim (Przedgórzu Sudeckim).

W starszych opracowaniach opisywano masyw strzeliński jako stosunkowo dużą jednostkę, zbudowaną z granitoidów i ciągnącą się od okolic Strzelina co najmniej po Rów Paczkowa, a w zasadzie łączącą się z masywem Žulovej w jeden masyw strzelińsko-żulowski i otoczony metamorficzną osłoną[1][2].

Badania z lat 70. i 80. XX w. wykazały, że w obrębie metamorfiku Wzgórz Strzelińskich występuje cały szereg młodszych żył skał magmowych - granitoidy (granity, granodioryty, tonality) wieku młodopaleozoicznego.

Ostatnio zaproponowano wydzielenie jednostki pod nazwą masyw gnejsowo-granitowy Strzelina, w skrócie masyw Strzelina, która łączyłaby metamorficzne i magmowe skały w jedną całość[3].

Skały masywu strzelińskiego występują przede wszystkim we Wzgórzach Strzelińskich, wkraczając również na Przedgórze Paczkowskie, gdzie znane są z okolic Nadziejowa, Kamiennej Góry, Jarnołtowa, Burgrabic i Sławniowic[1].

Granit strzeliński, będący główną i najbardziej znaną odmianą skalną masywu strzelińskiego, był eksploatowany w wielu kamieniołomach w okolicach Strzelina, Gębczyc, Maciejowic, Starowic, Nadziejowa, Kamiennej Góry, Jarnołtowa. Niektóre z nich są obecnie czynne, przede wszystkim Kopalnia granitu Strzelin z najgłębszym wyrobiskiem granitu w Europie, o głębokości 123 metrów i powierzchni 19,5 ha[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Budowa geologiczna Polski, t. IV Tektonika, cz. 2 Sudety i obszary przyległe, Józef Oberc, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1972
  2. Stefan Kozłowski: Surowce skalne Polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1986, s. 41
  3. http://www.kngpan.agh.edu.pl/wp-content/uploads/Regionalizacja_Tektoniczna_Polski_20111.pdf
  4. Kop. granitu Strzelin | mineral-polska.com

Bibliografia

edytuj
  • Budowa geologiczna Polski, t. IV Tektonika, cz. 2 Sudety i obszary przyległe, Józef Oberc, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1972