Mastodonty (Tetmajer)

Mastodontysonet Kazimierza Przerwy-Tetmajera[1][2][3], ogłoszony w tomie Poezje. Seria trzecia, wydanym w 1898. Utwór rymuje się abba abba cdd eec i jest napisany trzynastozgłoskowcem ze średniówką po sylabie siódmej. Tytułowe mastodonty to wymarłe zwierzęta spokrewnione z dzisiejszymi słoniami.

Rekonstrukcja wyglądu mastodonta
Burza drzew! Pniów przepaście, ocean konarów,
Huragan życia, wulkan wzrostu i rozwoju,
Kaskady złotych liści, fontanny powoju,
Huk kwiatów pękających od słońca pożarów.
Cicho — wtem wielkie płazy dźwignęły z moczarów
Potworne łby, złociste od złotych much roju;
Jeleń, co z krysztalnego zbiegł napić się zdroju,
Stanął, nastawił uszy i pomknął przez parów.
Głuchy grzmot wybiegł z lasu dalekich zakątów,
Zadrżały drzewa, jako przed nadejściem tuczy —
Grzmot rośnie, cała ziemia dygota i huczy:
Błysnęło — to kły białe — — na kształt morskiej fali,
Co się wzburzona naprzód bez pamięci wali,
Wybiegło z głębi puszczy stado mastodontów.

Sonet Tetmajera powstał pod wpływem parnasizmu, a zwłaszcza liryki Joségo-Maríi de Heredii[4].

Przypisy

edytuj
  1. Kazimierz Przerwa-Tetmajer. culture.pl. [dostęp 2017-04-01]. (pol.).
  2. Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865-1940). dzieje.pl. [dostęp 2017-04-01]. (pol.).
  3. Tetmajer Kazimierz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-04-01].
  4. Parnasizm. eduteka.pl. [dostęp 2017-04-03]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Kazimierz Przerwa-Tetmajer: Poezye. Archive.org, 1900. [dostęp 2017-04-01]. (pol.).
  • Kazimierz Tetmajer: Poezje wybrane. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył Jan Zygmunt Jakubowski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1969.

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Kazimierz Przerwa-Tetmajer: Mastodonty. literat.ug.edu.pl. [dostęp 2017-04-03]. (pol.).
  • Kazimierz Przerwa-Tetmajer: Mastodonty. wolnelektury.pl. [dostęp 2017-04-03]. (pol.).