Masospondyl

Masospondyl
	Massospondylus
	Owen, 1854
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	zauropodomorfy
Infrarząd	prozauropody
Nadrodzina	Plateosauria
Rodzina	masospondyle
Rodzaj	masospondyl
Gatunki
	M. carinatus Owen, 1854 (typowy); M. kaalae Barrett, 2009;
	M. carinatus Owen, 1854 (typowy); M. kaalae Barrett, 2009;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Masospondyl (Massospondylus) – rodzaj prozauropoda z rodziny masospondyli (Massospondylidae).

Żył we wczesnej jurze (ok. 200-185 mln lat temu) na obecnych terenach Afryki. Długość ciała do 6 m. Jego szczątki znaleziono w Republice Południowej Afryki oraz być może w Zimbabwe. W 1985 roku opisano skamieniałości odkryte w Arizonie (Stany Zjednoczone), które pierwotnie przypisano zwierzęciu z rodzaju Massospondylus^[1]; występowanie przedstawicieli tego rodzaju na terenach zarówno dzisiejszej Afryki, jak i Ameryki Północnej interpretowano jako dowód na kosmopolityczny charakter wczesnojurajskich faun dinozaurów. Odkrycie większej liczby skamieniałości zauropodomorfa z Arizony, w połączeniu z rezultatami analizy kladystycznej Rowe'a, Suesa i Reisza (2011), wykazało, że zwierzę to należy do odrębnego rodzaju, nazwanego Sarahsaurus; tym samym Massospondylus jest rodzajem znanym wyłącznie z południowej Afryki^[2].

Prymitywny, wczesny prozauropod. Był to jeden z pierwszych dinozaurów wyłącznie roślinożernych. Głowę miał małą, szyję i ogon długie. Posiadał spore dłonie (pięciopalczaste) z pazurami (prawdopodobnie służyły m.in. do obrony przed mięsożercami). W Afryce znaleziono jaja masospondyla z embrionami. Świadczą one o tym, że masospondyle rodziły się bez zębów i prawdopodobnie początkowo poruszały się na 4 kończynach. Masospondyl był dość lekko zbudowany (jak na prozauropoda). Sam tułów odpowiadał wielkości dzisiejszego dużego psa. Dinozaur ten został opisany po raz pierwszy w 1854 roku przez angielskiego anatoma i paleontologa Sir Richarda Owena. Jego opis opierał się na dowodzie z kilku dużych kręgów (stąd nazwa dinozaura – Massospondylus – "masywny kręg").

W 2009 roku opisany został drugi gatunek należący do tego rodzaju – M. kaalae^[3].

Przypisy

↑ J. Attridge, A. W. Crompton, Farish A. Jenkins Jr. The Southern African Liassic prosauropod Massospondylus discovered in North America. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 5 (2), s. 128–132, 1985. DOI: 10.1080/02724634.1985.10011850. (ang.).
↑ Timothy B. Rowe, Hans-Dieter Sues, Robert R. Reisz. Dispersal and diversity in the earliest North American sauropodomorph dinosaurs, with a description of a new taxon. „Proceedings of the Royal Society B”. 278 (1708), s. 1044-1053, 2011. DOI: 10.1098/rspb.2010.1867. (ang.).
↑ Paul Barrett. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (4), s. 1032–1045, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0401. (ang.).

[1] J. Attridge, A. W. Crompton, Farish A. Jenkins Jr. The Southern African Liassic prosauropod Massospondylus discovered in North America. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 5 (2), s. 128–132, 1985. DOI: 10.1080/02724634.1985.10011850. (ang.).

[2] Timothy B. Rowe, Hans-Dieter Sues, Robert R. Reisz. Dispersal and diversity in the earliest North American sauropodomorph dinosaurs, with a description of a new taxon. „Proceedings of the Royal Society B”. 278 (1708), s. 1044-1053, 2011. DOI: 10.1098/rspb.2010.1867. (ang.).

[PMB09-3] Paul Barrett. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (4), s. 1032–1045, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0401. (ang.).

[1]

[2]

[3]