Wikipedia

Maskulinizm

ruch emancypacji mężczyzn

Maskulinizm (od łac. masculinus – męski), także maskulizm[1] – szereg ruchów społecznych i politycznych oraz ideologii, które łączy wspólny cel, jakim jest zdefiniowanie, uzyskanie i utrzymywanie równości płci pod względem społecznym, politycznym i ekonomicznym[2]. Maskuliniści przyjmują stanowisko, że w społeczeństwie priorytetowo traktuje się kobiecy punkt widzenia oraz że mężczyźni są w nim traktowani nieuczciwie[3]. Maskulinizm bywa skrótowo nazywany odwrotnością feminizmu (ang. reversal of feminism)[4].

Maskuliniści opowiadają się również za wzmocnieniem zachowań lub promowaniem atrybutów uznawanych za typowe dla mężczyzn i chłopców[5][6]. Termin ten może również odnosić się do ruchu na rzecz praw mężczyzn[7], jak również odmiany antyfeminizmu[8].

Maskulinizm stanowi, że równość płci wymaga uwzględnienia i wyeliminowania uprzedzeń i dyskryminacji zarówno wobec mężczyzn, jak i kobiet[9][10]. Z feministycznego punktu widzenia[9], maskulinizm odnosi się do przestrzegania lub promowania atrybutów (opinii, wartości, postaw, nawyków) uznawanych za typowe dla mężczyzn. Maskulinizm nie jest pojęciem równoznacznym z szowinizmem, seksizmem, mizoginizmem czy maskulinizacją.

Zróżnicowanie nierówności płci mierzonej Basic Index of Gender Inequality[11] w Unii Europejskiej. Ujemne wartości wskaźnika stanowią o gorszej sytuacji mężczyzn niż kobiet, dodatnie wartości wskaźnika stanowią o gorszej sytuacji kobiet niż mężczyzn

Cele

edytuj

Organizacje maskulinistyczne prowadziły i nadal prowadzą kampanię na rzecz praw mężczyzn; w tym w celu przeciwdziałania: osądzaniu mężczyzn na dłuższe wyroki niż kobiety za te same przestępstwa[12][13][14], niższej prewencji chorób u mężczyzn[15], niższemu poszanowaniu życia mężczyzn niż życia kobiet[16], wyższemu wiekowi emerytalnemu mężczyzn niż kobiet pracujących na tych samych stanowiskach[17], niższym parytetom dla mężczyzn niż dla kobiet średnio w projektach realizowanych z Funduszy Unii Europejskiej[18], przyznawaniu przez nauczycieli niższych stopni chłopcom niż dziewczynom za te same wyniki w nauce[19] oraz rzadszemu przyznawaniu ojcom po rozwodzie opieki nad dziećmi przez sądy rodzinne[17][20]. W znaczeniu ruchu i ideologii na rzecz zdefiniowania, uzyskania i utrzymywania równości płci w języku polskim wymiennie (synonimicznie) są stosowane terminy maskulinizm i maskulizm[21].

Realizację postulatów maskulinistycznych utrudnia traktowanie dyskryminacji mężczyzn jako drugorzędnego seksizmu (ang. second sexism), tj. problemu – jakoby – mniej poważnego i niewymagającego eliminacji[22]. Część postulatów maskulinistycznych miała i ma charakter reaktywny względem – zdaniem ich autorów – niesprawiedliwych propozycji i działań organizacji feministycznych[23]. Część znanych działaczy i zwolenników ruchu maskulinistycznego to byli sympatycy ruchu feministycznego; należą do nich m.in. Warren Farrell, Glenn Sacks, Bettina Arndt i Cassie Jaye.

Historia

edytuj

Pierwszym znanym współcześnie, udokumentowanym wystąpieniem w obronie praw mężczyzn był artykuł A word for men’s rights opublikowany w 1856 r. w amerykańskim miesięczniku Putnam’s Magazine[24]. W artykule tym opisano problem społeczny nieuzasadnionych pozwów o rzekome niedochowanie wierności małżeńskiej składanych podówczas przez kobiety w celu uzyskania korzyści finansowej lub podporządkowania sobie męża[25]. Proceder ten nasilił się między latami 90. XIX wieku i 20. XX wieku[25].

Pierwsze organizacje maskulinistyczne powstały w latach 70. XX wieku na Zachodzie. Największymi ówczesnymi organizacjami maskulinistycznymi były amerykańskie Men’s Rights Association (powstała w 1973 r.) oraz Men’s Equality Now International (1977 r.). Obie organizacje prowadziły wówczas działania zwłaszcza w zakresie prawa małżeńskiego i rozwodowego oraz prawa do opieki nad dziećmi[26][27]. W 1981 r. kilkanaście amerykańskich organizacji maskulinistycznych zrzeszyło się w ramach National Congress for Men. W połowie lat 80. w Stanach Zjednoczonych do organizacji maskulinistycznych należało w sumie już 7–8 tys. osób[28].

Pierwszymi organizacjami maskulinistycznymi w Polsce były ruchy obrony praw ojca. Najstarszym z nich w kraju jest Stowarzyszenie Obrony Praw Ojca założone w końcu lat 80. ubiegłego wieku[29]. Obecnie żadna z organizacji działających w obronie praw ojca nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego, co utrudnia pozyskiwanie środków na finansowanie ich działalności. W latach 2008–2019 status ten posiadało Stowarzyszenie Ruch Obrony Praw Ojca (zamknięte w 2020 r.). Do najważniejszych problemów ruchów obrony praw ojca w Polsce należy czasowy charakter partycypacji kończący się wraz z zakończeniem sprawy sądowej danego ojca[29]. Uniwersytet Łódzki był pierwszą uczelnią wyższą w kraju, która oferowała studentom przedmiot nt. ruchu na rzecz mężczyzn[30].

Dyskryminacja w percepcji polskich mężczyzn

edytuj

W badaniu panelowym Diagnoza Społeczna prowadzonym od 2000 r. na reprezentatywnej w skali kraju próbie Polaków zadawane jest pytanie o bycie dyskryminowanymi. W ostatniej edycji Diagnozy Społecznej z 2015 r. 1,6% mężczyzn i 1,5% kobiet przyznało, że byli dyskryminowani w minionym roku. Między 2000 a 2015 r. odsetek dyskryminowanych mężczyzn i kobiet był albo nieistotnie statystycznie różny, albo istotnie statystycznie wyższy pośród mężczyzn (w latach 2005 i 2011)[31].


W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Maskulinizm czy maskulizm? - Poradnia językowa PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2024-02-14] (pol.).
  2. ↑ Charlotte Hooper, Manly States. Masculinities, International Relations, and Gender Politics, Nowy Jork: Columbia University Press, 2001, ISBN 0-231-12074-5, Cytat: the masculine/feminine dichotomy is seen as an organizing principle of economic, social, and political life (ang.).
  3. ↑ David Benatar, The second sexism: Discrimination against men and boys, Chichester: John Wiley & Sons, 2012, s. 25, ISBN 978-0-470-67446-8.
  4. ↑ Paul Nathanson, Katherine Young, Legalizing misandry: From public shame to systemic discrimination against men, Montreal: McGill-Queen’s University Press, 2006, s. 293, 295, ISBN 978-0-7735-2862-8.
  5. ↑ Nicholas Bunnin, Jiyuan Yu, The Blackwell Dictionary of Western Philosophy, John Wiley & Sons, 15 kwietnia 2008, s. 411, ISBN 978-0-470-99721-5 [dostęp 2021-10-04] (ang.).
  6. ↑ Masculism, [w:] The Oxford companion to philosophy, 1995, s. 562–563, ISBN 978-0-19-926479-7 [dostęp 2021-10-04] (ang.).
  7. ↑ Gender Issues Impacted by Masculinists [online], Fox News, 25 marca 2015 [dostęp 2021-10-04] (ang.).
  8. ↑ Melissa Blais, Francis Dupuis-Déri, Masculinism and the Antifeminist Countermovement, „Social Movement Studies”, 11 (1), 2012, s. 21–39, DOI: 10.1080/14742837.2012.640532, ISSN 1474-2837 [dostęp 2021-10-04].
  9. ↑ a b Nicholas Bunnin, Jiyuan Yu, The Blackwell Dictionary of Western Philosophy, John Wiley & Sons, 15 kwietnia 2008, s. 411, ISBN 978-0-470-99721-5 [dostęp 2020-02-29] (ang.).
  10. ↑ Masculism, [w:] The Oxford companion to philosophy, 1995, s. 563, ISBN 978-0-19-926479-7 [dostęp 2020-02-29] (ang.).
  11. ↑ Gijsbert Stoet, David C. Geary, A simplified approach to measuring national gender inequality, „PLoS ONE”, 2019, e0205349, DOI: 10.1371/journal.pone.0205349.
  12. ↑ S. Fernando Rodriguez, Theodore R. Curry, Gang Lee, Gender Differences in Criminal Sentencing: Do Effects Vary Across Violent, Property, and Drug Offenses?, „Social Science Quarterly”, 87 (2), 2006, s. 318–339, DOI: 10.1111/j.1540-6237.2006.00383.x.
  13. ↑ Ann M. Stacey and Cassia Spohn, Gender and the Social Costs of Sentencing: An Analysis of Sentences Imposed on Male and Female Offenders in Three U.S. District Courts, „Berkeley Journal of Criminal Law”, 11 (1), 2006, s. 43–76, DOI: 10.15779/Z38F32G.
  14. ↑ Arnaud Philippe, Gender Disparities in Sentencing, „Economica”, 2020, DOI: 10.1111/ecca.12333.
  15. ↑ Krzysztof Czaderny, Gender gap in cancer prevention and mortality. A multidimensional analysis, „The Aging Male”, 2019, s. 1–10, DOI: 10.1080/13685538.2019.1600495.
  16. ↑ Edmond Awad i inni, The moral machine experiment, „Nature”, 2019, s. 59–64, DOI: 10.1038/s41586-018-0637-6.
  17. ↑ a b Nicole Kabus, Monika Mastalerz, Mężczyźni w opresji, „Prawo i polityka w sferze publicznej. Perspektywa zewnętrzna”, 2018, s. 141–154.
  18. ↑ Agnieszka Siekiera, Maja Branka, Marta Rawłuszko, Zasada równości kobiet i mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki – Poradnik, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2009, ISBN 978-83-7610-085-2.
  19. ↑ Christopher Cornwell, David B. Mustard, Jessica Van Parys, Noncognitive skills and the gender disparities in test scores and teacher assessments: Evidence from primary school, „The Journal of Human Resources”, 48 (1), 2013, s. 236–264, DOI: 10.3368/jhr.48.1.236.
  20. ↑ Susan M. Crean, In the name of the fathers: the story behind child custody, Toronto: Amanita Publications, 1988, ISBN 978-0-921299-04-2.
  21. ↑ O różnicy semantycznej między maskulizmem a maskulinizmem w Poradni językowej Uniwersytetu Śląskiego
  22. ↑ David Benatar, The second sexism: Discrimination against men and boys, Chichester: John Wiley & Sons, 2012, s. 1, ISBN 978-0-470-67446-8.
  23. ↑ Warren Farrell, James P. Sterba, Does feminism discriminate against men?, Oxford, Nowy Jork: Oxford University Press, 2008, ISBN 978-0195312829.
  24. ↑ A word for men's rights, „Putnam’s Magazine”, 7 (38), 1856, s. 208–214.
  25. ↑ a b Peter Wright, A Brief History of The Men’s Rights Movement: From 1856 to the present, Academic Century Press, 2017, ISBN 1-5218-3227-7.
  26. ↑ Judith L. Newton, From Panthers to Promise Keepers: Rethinking the Men's Movement, Lanham: Rowman & Littlefield, 2004, ISBN 978-0847691302.
  27. ↑ International Encyclopedia of Men and Masculinities, Routledge, Londyn, Nowy Jork 2007, s.418–422, hasło men’s movement.
  28. ↑ Anthony Astrachan, How men feel: their response to women's demand for equality and power, Nowy Jork: Anchor Press, 1988, s. 309, ISBN 978-9999677028.
  29. ↑ a b Katarzyna Wojnicka, Męskie ruchy społeczne we współczesnej Polsce: wybrane ustalenia i wnioski, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, 47, 2013, s. 87–103.
  30. ↑ Sylabus przedmiotu Ruch na rzecz mężczyzn (0600-SORX6B) na Uniwersytecie Łódzkim
  31. ↑ Diagnoza Społeczna: zintegrowana baza danych. diagnoza.com. [dostęp 2020-04-18].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Maskulinizm&oldid=72867681”