Masataka Ogawa

japoński chemik

Masataka Ogawa (jap. 小川 正孝 Ogawa Masataka; ur. 21 lutego 1865, zm. 11 lipca 1930) – japoński chemik, mineralog i metalurg, znany z ogłoszenia odkrycia pierwiastka, który nazwał nipponium[1].

Masataka Ogawa
Ilustracja
Masataka Ogawa (小川 正孝, 1865 - 1930)
Data urodzenia

21 lutego 1865

Data śmierci

11 lipca 1930

Zawód, zajęcie

chemik

Narodowość

japońska

Ukończył studia z zakresu mineralogii (chemii nieorganicznej) na Uniwersytecie Tokijskim, następnie studiował chemię nieorganiczną w Londynie (w University College London). Po ukończeniu studiów pozostał na tej uczelni, obejmując posadę asystenta Williama Ramsaya[1] W swojej pracy zajmował się zastosowaniem molibdenu jako dodatku do stali stopowych (poprawa twardości). Wśród badanych zagadnień była analiza spektralna próbki nieznanego wówczas minerału, który w 2004 został zidentyfikowany i nazwany tarkianitem (Cu,Fe)(Re,Mo)4S8[2][3][4].

Ogawa podejmował próby opracowania metody izolowania czystego molibdenu, w czasie których wyizolował niewielką ilość nieznanej substancji. Próbka była niewystarczająco duża do przeprowadzenia dokładnych badań. Mimo to Ogawa ogłosił, że odkrytą substancją jest pierwiastek 43[1]. Odkrycie zostało opublikowane w 1909 roku, ukazała się również notka w Journal of the American Chemical Society, a nowy pierwiastek otrzymał nazwę nipponium[5]. Za tę pracę uzyskał stopień naukowy doktora.

W 1914 roku wyniki badań zostały podważone, ponieważ eksperyment Ogawy nie został powtórzony przez innych naukowców (poza nim samym i jego synem), a ponadto analiza widmowa minerału nie zawierała pasm charakterystycznych dla pierwiastka 43[6].

Obecnie uznaje się, że chociaż Ogawa nie zidentyfikował pierwiastka 43 (ostatecznie wyizolowanego w 1937), wyizolował śladowe ilości pierwiastka 75, otrzymanego w ilości przynajmniej 1 grama w 1925 roku i nazwanego renem[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d H.K. Yoshihara, Discovery of a new element ‘nipponium’: re-evaluation of pioneering works of Masataka Ogawa and his son Eijiro Ogawa, „Spectrochimica Acta Part B: Atomic Spectroscopy”, 59 (8), 2004, s. 1305–1310, DOI10.1016/j.sab.2003.12.027 [dostęp 2019-09-22] (ang.).
  2. Mahmud Tarkian i inni, Unnamed Re-Mo-Cu sulfide from the Stillwater complex, and crystal chemistry of its synthetic equivalent spinel type (Cu, Fe) (Re, Mo)4S8, „European Journal of Mineralogy”, 1991, s. 977–982, DOI10.1127/ejm/3/6/0977 [dostęp 2019-10-20] (ang.).
  3. H. Kenji Yoshihara, Nipponium as a new element (Z=75) separated by the Japanese chemist, Masataka Ogawa: a scientific and science historical re-evaluation, „Proceedings of the Japan Academy. Series B, Physical and Biological Sciences”, 84 (7), 2008, s. 232–245, DOI10.2183/pjab.84.232, ISSN 1349-2896, PMID18941300, PMCIDPMC3666647 [dostęp 2019-10-20].
  4. K.K. Kojonen i inni, TARKIANITE, (Cu, Fe)(Re, Mo)4S8, A NEW MINERAL SPECIES FROM THE HITURA MINE, NIVALA, FINLAND, „The Canadian Mineralogist”, 42 (2), 2004, s. 539–544, DOI10.2113/gscanmin.42.2.539, ISSN 0008-4476 [dostęp 2019-10-20] (ang.).
  5. Jas. Lewis Howe, RECENT WORK IN INORGANIC CHEMISTRY., „Journal of the American Chemical Society”, 31 (12), 1909, s. 1284–1305, DOI10.1021/ja01942a006, ISSN 0002-7863 [dostęp 2019-09-22] (ang.).
  6. H.G.J. Moseley, LXXX. The high-frequency spectra of the elements. Part II, „The London, Edinburgh, and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science”, 27 (160), 1914, s. 703–713, DOI10.1080/14786440408635141, ISSN 1941-5982 [dostęp 2019-09-22] (ang.).