United States Navy

United States Navy – marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych; jeden z rodzajów amerykańskich sił zbrojnych odpowiedzialny za organizację, szkolenie oraz wyposażenie morskich sił zbrojnych – w tym Korpusu Piechoty Morskiej – do prowadzenia działań bojowych na morzu. W szczególności, zadaniem marynarki i piechoty morskiej Stanów Zjednoczonych jest poszukiwanie i niszczenie nieprzyjacielskich sił morskich oraz powstrzymywanie jego handlu morskiego; w celu zdobycia i utrzymania ogólnej przewagi morskiej; kontroli obszarów morskich o żywotnym znaczeniu, ochrony żywotnych linii żeglugowych; ustanowienia i utrzymania lokalnej przewagi (w tym powietrznej) w obszarze działań morskich; zajmowanie i obrona baz morskich; oraz przeprowadzanie operacji lądowych i powietrznych niezbędnych do prowadzenia kampanii morskich.

United States Navy

Pieczęć Departamentu Marynarki
Państwo	Stany Zjednoczone
Siły zbrojne	United States Armed Forces
Nazwa skrócona	US Navy
Data utworzenia	13 października 1775
Prefiks	USS
Bandera
Proporzec
Motto	Honor, Courage, Commitment
Najwyższe dowództwa
Cywilne	prezydent Stanów Zjednoczonych sekretarz obrony sekretarz marynarki
Wojskowe	szef operacji morskich dowództwo systemów morskich Chief of Naval Personnel Military Sealift Command Space and Naval Warfare Systems Command
Wydzielone części składowe
United States Navy United States Marine Corps

Zadania

Marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych odpowiedzialna jest za organizację, szkolenie oraz wyposażenie morskich sił zbrojnych – w tym Korpusu Piechoty Morskiej – do prowadzenia działań bojowych na morzu. W szczególności, zadaniem marynarki i piechoty morskiej Stanów Zjednoczonych jest poszukiwanie i niszczenie nieprzyjacielskich sił morskich oraz powstrzymywanie jego handlu morskiego; w celu zdobycia i utrzymania ogólnej przewagi morskiej; kontroli obszarów morskich o żywotnym znaczeniu, ochrony żywotnych linii żeglugowych; ustanowienia i utrzymania lokalnej przewagi (w tym powietrznej) w obszarze działań morskich; zajmowanie i obrona baz morskich; oraz przeprowadzanie operacji lądowych i powietrznych niezbędnych do prowadzenia kampanii morskich.

Zadania marynarki obejmują w szczególności:

• Anti-Air Warfare (AAW). AAW obejmuje zwalczanie zagrożeń ze strony broni powietrznych wystrzeliwanych z powietrza, powierzchni bądź też spod wody.
• Anti-Submarine Warfare (ASW) obejmuje skoordynowaną obronę za pomocą sił powietrznych (samolotów, helikopterów i pojazdów bezzałogowych), nawodnych i podwodnych przed atakiem przeprowadzanym spod wody. Z uwagi na niezwykle trudne środowisko działania, przeciwdziałanie temu rodzajowi zagrożeń stanowi jedno z najbardziej trudnych zadań.
• Anti-Surface Warfare (ASUW) przeciwdziałanie zagrożeniom płynącym ze strony wrogich sił nawodnych, za pomocą własnych sił nawodnych, powietrznych i podwodnych, a także służb specjalnych i wywiadowczych.
• Strike Warfare (STW) zadania uderzeniowe przeciwko celom lądowym, przeprowadzane za pomocą lotnictwa bazującego na pokładach lotniskowców, morskich wersji pocisków manewrujących, artylerii okrętowej oraz sił specjalnych
• Amphibious Warfare (AMW) operacje o charakterze desantowym z morza przeprowadzane za pomocą sił morskich i lądowych na wrogie lub potencjalnie wrogie terytorium lądowe. Operacje tego typu angażują wszelkich typów okręty, bronie oraz siły specjalne, a także siły lądowe. Siły morskie odpowiedzialne są w tym przypadku za bezpieczne lądowanie sił powietrznych lub powietrzno-lądowych w drugim rzucie.
• Command and Control Warfare (C2W). Integruje działania zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa operacyjnego, operacyjne działania pozoracyjne, działania psychologiczne, wojny elektronicznej oraz dezinformacyjne, a także ochronę sił własnych i sojuszniczych przed takimi działaniami ze strony przeciwnika.
• Special Operations. Maritime Special Operations Forces (SOF) morskie siły specjalne zapewniają pośrednie i bezpośrednie wsparcie dla działań zmierzających do opanowania przestrzeni morskiej oraz misji demonstracji siły. Zdolne do działań tajnych siły SOF zapewniają zaawansowany poziom operacji wojskowych, hydrograficznych, rekonesansu, poszukiwań bojowych oraz akcji ratowniczych i dywersyjnych na zapleczu przeciwnika.
• Mine Warfare (MW) operacje zarówno defensywne związane ze zwalczaniem zagrożeń minowych Mine Counter Measures (MCM) jak i ofensywne w tym samym zakresie.
• Naval Control of Shipping (NCS). Międzynarodowe operacje morskie wymagają niekiedy określonych form kontroli i koordynacji w danym regionie. Zapewnia to wsparcie dla dowództwa, oraz redukuje zakres niezbędnej obserwacji i rekonesansu, a także ułatwia zarządzanie międzynarodowymi siłami i zapobiega niepotrzebnym działaniom konfrontacyjnym z siłami przeciwnika.

Dowództwo

W celu wypełniania powierzonych zadań, marynarka podlega podwójnej strukturze dowodzenia składającej się z (1) administracyjnej struktury dowodzenia biorącej początek od sekretarza marynarki (United States Secretary of the Navy - SECNAV) oraz szefa operacji morskich (Chief of Naval Operations - CNO), oraz (2) operacyjnej struktury dowodzenia zaczynającej się głównodowodzących poszczególnych struktur operacyjnych.

• Administracyjna struktura dowodzenia zapewnia instytucjonalną cywilną kontrolę nad flotą oraz równoważy interesy poszczególnych rodzajów sił zbrojnych, umożliwiające też wspieranie floty w operacjach bojowych bez ingerencji w kierowanie operacyjne.
• Operacyjna struktura dowodzenia oddziela dowódców poszczególnych flot oraz zespołów zadaniowych (task forces) od administracji i spraw związanych z zaopatrzeniem, które mogłyby przeszkadzać w wykonywaniu głównych zadań.

Instytucjonalnie US Navy zarządzana jest przez Departament Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych (U.S. Department of Navy), kierowany przez cywilnego urzędnika w randze ministra – sekretarza Marynarki Wojennej (Secretary of Navy), choć od 1947 pozostającego poza ścisłym kierownictwem rządu Stanów Zjednoczonych, tzw. gabinetem (cabinet). Bezpośrednim przełożonym sekretarza Marynarki Wojennej jest sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych (Secretary of Defence) podległy prezydentowi państwa. Administracyjny łańcuch dowodzenia tym rodzajem sił zbrojnych w Stanach Zjednoczonych przedstawia schemat.

Prezydent

Sekretarz obrony

Biuro sekretarza obrony

Sekretarz marynarki

Sekretariat marynarki

Szef Operacji Morskich

Biuro szefa operacji

Dowódca Floty Atlantyku / Pacyfiku

Dowódcy rodzajów broni

Dowódcy eskadr okrętów / skrzydeł powietrznych

oficerowie dowodzący

dowódcy okrętów

dowódcy okrętów

Najwyższym dowódcą wojskowym United States Navy jest szef operacji morskich (Chief of Naval Operations), któremu podlegają dowództwa niższego rzędu, w tym powołane przez niego dowództwo floty. Strukturę dowództwa floty przedstawia schemat:

Dowództwo Sił Morskich

Zastępca i Szef Sztabu

Sztab

Dowódca Sił Powietrznych Marynarki

Dowódca Sił Nawodnych

Dowódca Floty Podwodnej

Szef Szkolenia

Dowódca Batalionów Inżynieryjnych

Dowódca Piechoty Morskiej

Istotną rolę odgrywa dowództwo operacyjne z jego operacyjnym łańcuchem dowodzenia, przedstawionym poniżej:

Prezydent

Sekretarz obrony

Przewodniczący Połączonego Kolegium Szefów Sztabów

Głównodowodzący Połączonego Dowództwa

Dowódca komponentu morskiego

Dowódca Floty

Dowódca ZOP na lądzie

Dowódca zespołu zadaniowego

Dowódca okrętów podwodnych na lądzie

Dowódca grupy zadaniowej

oficerowie dowodzący

dowódcy okrętów

dowódcy okrętów

Pozostałe dowództwa

• Dowództwa techniczne:
  • Dowództwo Systemów Morskich (Naval Sea Systems Command – NAVSEA)
  • Dowództwo Systemów Powietrznych (Naval Air Systems Command – NAVAIR)
  • Dowództwo Systemów Wojny Kosmicznej i Morskiej (Space and Naval Warfare Systems Command – SPAWAR)
  • Dowództwo Inżynieryjne Zaplecza Marynarki (Naval Facilities Engineering Command – NAVFAC)
  • Dowództwo Systemów Zaopatrzenia Marynarki (Naval Supply Systems Command – NAVSUP)
• Inne dowództwa:
  • Dowództwo Logistyki (The Military Sealift Command) – MSC, Waszyngton, DC, USA
  • Dowództwo Edukacji i Wyszkolenia (Naval Education and Training) – CNET, Pensacola, Floryda, USA
  • Dowództwo Budownictwa Morskiego (Naval Construction Force – NCF), Norfolk, Wirginia, USA
  • Dowództwo Rezerwy Marynarki Wojennej (Naval Reserve Force), Norfolk, Wirginia, USA

Organizacja operacyjna

Związki operacyjne marynarki wojennej i piechoty morskiej – podobnie jak związki armii i sił powietrznych – podlegają jednolitym dowództwom (Unified Commands). Większość sił floty przydzielona jest dowódcom komponentów morskich US Navy. Poniżej przedstawiono podstawową strukturę dowodzenia.

Dowództwo	Komponent morski	Flota operacyjna
Fleet Forces Command	Atlantic Fleet	II Flota (Norfolk, Wirginia, USA)
Central Command	Naval Forces Central Command	V Flota (Manama, Bahrajn)
European Command	Naval Forces Europe	VI Flota (Neapol, Włochy)
Pacific Command	Pacific Fleet	III Flota (San Diego, Kalifornia, USA)
		VII Flota (Yokosuka, Japonia)
Northern Command	Atlantic Fleet	--

Morski komponent Northern Command pełni rolę doradczą oraz szkolną i zasadniczo nie dysponuje własnymi okrętami i lotnictwem, jak dowódcy pozostałych komponentów. Jego dowódcą jest dowódca U.S. Atlantic Fleet.

Personel marynarki

W marynarce wojennej Stanów Zjednoczonych, służbę wojskową pełnią 317 464 osoby, w tym:

• 52 450 oficerów;
• 260 581 marynarzy niższych stopni;
• 4433 kadetów marynarki wojennej.

Dodatkowo, w rezerwie pozostaje 109 596 osób. Departament Marynarki Stanów Zjednoczonych zatrudnia także ponad 185 tysięcy pracowników cywilnych.

Stopnie

Hierarchia stopni oficerskich US Navy

Oznaczenie	Nazwa stopnia	Odpowiednik w US Army, US Air Force i Marines
	Ensign	Podporucznik
	Lieutenant Junior Grade	Porucznik
	Lieutenant	Kapitan
	Lieutenant Commander	Major
	Commander	Podpułkownik
	Captain	Pułkownik
	Rear Admiral (lower half)	Generał brygady
	Rear Admiral (upper half)	Generał dywizji
	Vice Admiral	Generał broni
	Admiral	Generał
	Fleet Admiral	Marszałek

Okręty

Dla wykonywania swoich zadań, Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych dysponuje 72 okrętami podwodnymi o napędzie jądrowym, 11 lotniskowcami uderzeniowymi (wszystkie o napędzie jądrowym), 9 uniwersalnymi okrętami desantowymi, 22 krążownikami rakietowymi, 60 niszczycielami, 27 fregatami, 19 okrętami desantowymi i ponad 100 mniejszymi jednostkami. W 2011 posiadała łącznie 286 okrętów bojowych. W 2021 roku posiadała 296 okrętów.

US Navy dysponuje również około 4000 samolotów i śmigłowców, działającymi z lotniskowców i w ramach skrzydeł lądowych. Służy w niej 353,5 tys. ludzi w służbie czynnej (czerwiec 2006). Czasami współpracuje z Korpusem Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych i Strażą Wybrzeża.

Definicje statusu jednostek

• In Commission - jednostki w czynnej służbie United States Navy noszą miano 'In Commission', rozumiane jako stan wszystkich aktywnych (operacyjnych) okrętów US Navy z wyjątkiem jednostek określanych jako Service Crafts. Jednostka posiada swojego dowódcę "Commanding Officer" oraz proporzec – znak dowódcy okrętu 'commissioning pennant'. Termin 'Commissioning date', oznacza w marynarce amerykańskiej datę rzeczywistego oficjalnego wejścia do służby, nie zaś jak w niektórych innych flotach, datę akceptacji okrętu do służby przez flotę;
• In Service - wszystkie jednostki Service Craft (także suche doki z numerem klasyfikacji zaczynającym się na "Y") z wyjątkiem USS Constitution, które pozostają aktywne. Jednostka posiada 'officer-in-charge' (oficera nadzorującego) oraz nie posiada 'commissioning pennant' (znaku dowódcy);
• In Reserve, out of Commission bądź In Reserve, out of Service - jednostki przeniesione w stan zachowania dla przyszłej służby. W zależności od rozmiarów okrętu bądź statku, przywrócenie jednostki znajdującej się w rezerwie do stanu pełnej operacyjności zajmuje zwykle od 30 dni do blisko roku.

Wskazane terminy nie mają zastosowania do jednostek podległych dowództwu transportu morskiego.

Nazewnictwo jednostek

Tradycyjnie, nazwy amerykańskich okrętów są ustalane i ogłaszane przez Sekretarza Marynarki, pod ogólnym kierunkiem Prezydenta, w zgodzie z zasadami określonymi przez Kongres. Zasady przydzielania konkretnych typów nazw do poszczególnych klas okrętów ewoluowały i zmieniały się z czasem. Zawsze też dochodziło do odstępstw od aktualnie obowiązujących reguł, zwłaszcza w przypadkach zamiaru nazwania okrętów imionami osób, gdy obowiązujące w tym czasie zasady wymagały nazwania w inny sposób. Stawało się to czasem powodem zarzutów o łamanie zasad oraz o ich „korupcji”.

Aktualnie w nazewnictwie obowiązują następujące reguły:

1. Pierwszy strategiczny okręt rakietowy typu Columbia został nazwany dla uczczenia Dystryktu Kolumbia, jednak marynarka nie ustaliła dotąd zasad nazewnictwa dla kolejnych jednostek tego typu.
2. Wielozadaniowe jednostki podwodne typu Virginia są nazywane nazwami poszczególnych stanów.
3. Współczesne lotniskowce są generalnie nazywane imionami i nazwiskami byłych prezydentów Stanów Zjednoczonych. Wśród ostatnich czternastu jednostek tej klasy, dziesięć otrzymało nazwy pochodzące od prezydentów, dwa zaś dla uczczenia członków Kongresu.
4. Niszczyciele są nazywane imionami i nazwiskami zmarłych członków marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych, Korpusu Marines i straży wybrzeża, w tym także sekretarzy marynarki.
5. Okręty LCS otrzymują nazwy regionalnie ważnych amerykańskich miast i społeczności.
6. Amphibious Assault Ships nazywane są miejscami ważnych bitew w których ważną rolę spełniły siły korpusu piechoty morskiej oraz nazwami słynnych wcześniejszych okrętów US Navy.
7. Jednostki typu San Antonio nazywane są nazwami najważniejszych amerykańskich miast oraz społeczności zaatakowanych zamachami z 11 września 2001 roku.
8. Tankowce floty typu John Lewis nazywane są imionami i nazwiskami osób walczących o prawa obywatelskie i prawa człowieka.
9. Zaopatrzeniowce i statki amunicyjne nazywane są nazwiskami słynnych amerykańskich odkrywców, pomysłodawców i pionierów.
10. Lekkie transportowce sił ekspedycyjnych nazywane są nazwami małych amerykańskich miast.
11. Ekspedycyjne doki i mobilne bazy nazywane są słynnymi nazwami miejsc oraz nazwiskami związanymi z amerykańską piechotą morską.

Od 1974 roku, co najmniej 20 jednostek pływających zostało nazwanych imionami i nazwiskami osób żyjących w chwili nadania i ogłoszenia nazwy. Ostatni taki przypadek miał miejsce, gdy 11 lipca 2018 roku ogłoszono, że nazwa niszczyciela USS „John S. McCain” (DDG-56) noszącego to imię na cześć admirałów Johna S. McCain Seniora oraz Johna S. McCain Juniora, będzie także honorowała ich – odpowiednio – wnuka i syna, senatora Johna McCaina, który zmarł nieco miesiąc później. Zgodnie z obowiązującymi zasadami, wszyscy zainteresowani nazwaniem okrętu marynarki na cześć ich stanów, miejscowości lub dawniejszego okrętu (zwłaszcza takiego na których służyli członkowie ich rodzin), a także bitwy w której oni sami bądź ich krewni wzięli udział, a także imieniem osoby którą szanują, mogą złożyć odpowiednią petycję. Także sam Kongres wielokrotnie wpływał bezpośrednio na nazwy poszczególnych jednostek.

Typ okrętów

Okręty podwodne (70)
Za działania podwodne floty za pomocą okrętów podwodnych odpowiedzialna jest United States Submarine Force. US Submarine Force operacyjnie podległa jest szefowi operacji morskich (CNO), bezpośrednie i bieżące dowodzenie sprawują dowódca sił podwodnych (Commander, Submarine Force) oraz dowództwo floty Pacyfiku ComSubPac (Commander, Submarine Force, U.S. Pacific Fleet). Liczba okrętów podwodnych amerykańskiej floty nie jest stała, co związane jest z częstym wycofywaniem starszych jednostek ze służby oraz zastępowaniem ich w stosunku innym niż 1:1 nowymi okrętami, w rzeczywistości uzależniona jest od wielu czynników. Aktualnie (kwiecień 2010) w służbie pozostają 72 okręty czterech typów: Los Angeles, Ohio, Seawolf i Virginia zorganizowane w 6 eskadrach i 5 grupach bojowych stacjonujących w siedmiu bazach: Kitsap (Bangor), San Diego, Pearl Harbor, Guam, New London (Groton), Norfolk i Kings Bay
Zdjęcie	Typ	Rodzaj	Okręty	Wejście do służby	Wyporność (t)	Długość (m)
	Los Angeles	SSN; nuklearne, wielozadaniowe	36	1981–1996	6927	110
	Seawolf USS Jimmy Carter (SSN-23)	SSN; nuklearne, myśliwskie	3	1997–2005	9296 12 353	107,6 138
	Virginia	SSN; nuklearne, wielozadaniowe	19	2004–	7800	111,94
	Ohio	SSBN; jądrowy z pociskami balistycznymi SSGN; z pociskami manewrującymi	14 4	1981–1997	18 700	170
Lotniskowce (11)
	Nimitz	CVN; Lotniskowce o napędzie atomowym	10	1975–2009	101 000– 106 000	333
	Ford	CVN; Lotniskowce o napędzie atomowym	1	2017	100 000	337
Uniwersalne okręty desantowe (9)
Przenoszą śmigłowce i samoloty pionowego startu AV-8 Harrier, a w przyszłości wyposażone będą w F-35B. Mają też wbudowany dok w którym mogą przewozić łodzie i poduszkowce desantowe. Okręt przewozi batalion piechoty morskiej.
	Wasp	LHD; okręty desantowe-doki/lekkie lotniskowce/śmigłowcowce	8	1989–2009	41 000	257
	America	LHA; okręty desantowe-doki/lekkie lotniskowce/śmigłowcowce	1	2014	45 693	257
Nawodne okręty wojenne (94)
	Zumwalt	DDG; USS Zumwalt (DDG-1000)	2	2016	14 000	183
	Ticonderoga	CG; Krążowniki rakietowe	22	1986–1994	9600	172,9
	Arleigh Burke	DDG; Niszczyciele rakietowe	67	1991–	8500	155
	Freedom	LCS; Littoral Combat Ship	10	2008–	3000	115,3
	Independence	LCS; Littoral Combat Ship	11	2010–	2800	127
Okręty desantowe (22)
	Austin	LPD; Okręty desantowe-doki/transportowce	2	1968–1971	16 914	173
	San Antonio	LPD; Okręty desantowe-doki/transportowce	9	2006–	25 300	208
	Whidbey Island	LSD; Okręty desantowe-doki	8	1985–1992	16 195	185,6
	Harpers Ferry	LSD; Okręty desantowe-doki	4	1995–1998	16 976	185,6
Inne (31)
	Blue Ridge	LLC; Okręty dowodzenia	2	1970–1971	19 700	194
	Avenger	MCM; Trałowce	13	1987–1994	1312	68
	Cyclone	PC; Patrolowce	12	1993–1995	331	55
	Emory Land	AS; Tendery okrętów podwodnych	2	1979	23 369	198
	Spruance	SDTS; zdalnie sterowany okręt-cel	1	1976 (2005)	8000	161
	USS Constitution	First frigate; Fregata żaglowa	1	1798	2200	53
Suma
			237

Lotnictwo marynarki

Zdjęcie	Samolot	Producent	Typ	Wersja	Liczba sztuk	Uwagi
Samoloty myśliwskie
	McDonnell Douglas F/A-18 Hornet	USA	myśliwiec wielozadaniowy	F/A-18A F/A-18B F/A-18C F/A-18D	74 26 286 46	Zostaną zastąpione przez F-35C.
	Boeing F/A-18E/F Super Hornet	USA	myśliwiec wielozadaniowy	F/A-18E F/A-18F	209 258	Zamówiono 556.
					899
Specjalnego przeznaczenia
	Boeing EA-18G Growler	USA	walka elektroniczna	EA-18G	115	W najbliższych latach dołączy jeszcze przynajmniej 20 egzemplarzy.
	Boeing E-6 Mercury	USA	walka elektroniczna	E-6B	16
	Lockheed EP-3 ARIES II	USA	walka elektroniczna	EP-3E	15
	Lockheed P-3 Orion	USA	morski patrolowiec/ZOP	P-3C	108	Zostanie zastąpiony przez Boeing P-8 Poseidon.
	Boeing P-8 Poseidon	USA	morski patrolowiec/ZOP	P-8A	50	Samolot na bazie B737-800, planowane 108 sztuk.
	Grumman E-2 Hawkeye	USA	wczesne ostrzeganie i dowodzenie	E-2C	63
					367
Samoloty transportowe
	Grumman C-2 Greyhound	USA	pokładowy transportowiec	C-2A	33
	Douglas C-9 Nightingale	USA	transportowy	C-9B	4	Zastępowane przez C-40.
	Beechcraft King Air 200	USA	użytkowy	UC-12	12
	Gulfstream C-20	USA	transport pasażerski	C-20A C-20D C-20G	1 2 5
	Fairchild Swearingen Metroliner 23	USA	użytkowy	C-26	6
	Gulfstream C-37	USA	transport pasażerski	C-37A C-37B	1 3
	Cessna UC-35	USA	transport pasażerski	UC-35D	1
	Boeing C-40 Clipper	USA	transportowy/pasażerski/VIP	C-40A	12
	Lockheed C-130 Hercules	USA	transportowy tankowiec	C-130T KC-130F/R	20 4
					104
Samoloty szkolno-treningowe
	F-5F/N Tiger II	USA	myśliwiec treningowy	F-5F F-5N	3 27	Eskadra agresorów.
	General Dynamics F-16 Fighting Falcon	USA	myśliwiec treningowy	F-16N	14
	Beechcraft T-6 Texan II	USA	szkolenie wstępne	T-6A T-6B	49 158	Zastępują T-34 Mentor.
	Beechcraft T-34 Mentor	USA	szkolenie wstępne	T-34C	134
	North American Sabreliner	USA	szkolny	T-39G T-39N	8 7
	Beech T-44 Pegasus	USA	szkolny	T-44A	82
	T-45 Goshawk	USA	szkolenie zaawansowane	T-45C	194
					708
Śmigłowce
	Sikorsky HH-60 Rescue Hawk	USA	śmigłowiec SAR	HH-60H	49
	Sikorsky MH-53 Sea Dragon	USA	przeciwminowy / transportowy	MH-53E	28	Dostarczono 46, 7 utracono.
	Sikorsky MH-60 Seahawk	USA	śmigłowiec ZOP śmigłowiec SAR/transportowy	MH-60R MH-60S	220 234	Zamówiono 291. Zamówiono 275.
	Bell TH-57 Sea Ranger	USA	śmigłowiec szkolny	TH-57B TH-57C	30 85
					663
Suma
					2668

Główne bazy US Navy

Atlantyk

• NS Norfolk, Wirginia – 5 lotniskowców, 7 krążowników, 21 niszczycieli, 7 fregat, 12 okrętów podwodnych
• Mayport, Floryda – 1 lotniskowiec, 4 krążowniki, 4 niszczyciele, 9 fregat
• Pascagoula, Missisipi – 2 fregaty
• NSB New London, Connecticut – 14 okrętów podwodnych
• Portsmouth, New Hampshire – 4 okręty podwodne
• NSB Kings Bay, Georgia – 7 okrętów podwodnych

Pacyfik

• Pearl Harbor, Hawaje – 3 krążowniki, 5 niszczycieli, 2 fregaty, 16 okrętów podwodnych
• NB San Diego, Kalifornia – 2 lotniskowce, 6 krążowników, 13 niszczycieli, 5 fregat, 5 okrętów podwodnych
• Everett, Waszyngton – 1 lotniskowiec, 1 niszczyciel, 3 fregaty
• Bremerton, Waszyngton – 1 lotniskowiec, 1 okręt podwodny
• Bangor, Waszyngton – 11 okrętów podwodnych
• Guam – 2 okręty podwodne
• United States Fleet Activities Yokosuka, Japonia – 1 lotniskowiec, 2 krążowniki, 5 niszczycieli, 2 fregaty

Strefy odpowiedzialności flot US Navy (2007)

Historia

Początki – od 1775 do 1850

Za początek dziejów floty uważa się akt Kongresu Kontynentalnego 13 października 1775, który zakładał wprowadzenie do służby dwóch okrętów w celu zatrzymywania statków dostarczających broń dla brytyjskich garnizonów w Ameryce. Podczas wojny o niepodległość owa Flota Kontynentalna wprowadziła do służby około 50 okrętów, z czego najwyżej 20 było w służbie w danym momencie. Największe jednostki były wielkości fregaty. Ta pośpiesznie zaimprowizowana i niedoświadczona siła była znacząco słabsza od ówczesnej floty brytyjskiej. Główne działania morskie przeciwko Brytyjczykom podczas wojny były prowadzone przez flotę sprzymierzonej Francji.

Po zakończeniu wojny Flota Kontynentalna została całkowicie rozwiązana, głównie z powodu trudności finansowych w jej utrzymaniu. Właściwy początek profesjonalnej amerykańskiej marynarki wojennej to uchwalona przez Kongres ustawa morska z 1794 roku, wyznaczająca fundusze na budowę sześciu nowoczesnych fregat żaglowych. Pierwsze trzy, „United States”, „Constellation” i „Constitution”, weszły do służby w 1797. Okręty te odznaczyły się podczas wojny brytyjsko-amerykańskiej w latach 1812–1814. Flota amerykańska nie posiadała okrętów liniowych, tak więc starcie z głównymi siłami brytyjskimi nie wchodziło w grę. Za to nowoczesne, szybkie i świetnie zaprojektowane amerykańskie fregaty wygrały kilka pojedynków z fregatami brytyjskimi, co było dużym ciosem dla brytyjskiego prestiżu. Ponadto flota amerykańska z powodzeniem walczyła z okrętami brytyjskimi na wodach śródlądowych jezior Erie, Ontario i Champlain.

Już na począku XIX wieku marynarka amerykańska została użyta do pierwszej zamorskiej interwencji w obronie interesów USA na wodach europejskich i afrykańskich. Z powodu ataków piratów berberyjskich na statki amerykańskie, w latach 1801–1805 stoczona została I wojna berberyjska, podczas której okręty amerykańskie zostały wysłane na Morze Śródziemne, zmuszając władcę Trypolisu do podpisania traktatu pokojowego. Ponownie w latach 1815–1816 miała miejsce II wojna berberyjska, wygrana przez Stany Zjednoczone.

Wojna secesyjna i okres Old Navy – od 1850 do 1882

Prawie do końca XIX wieku amerykańska marynarka, określana później jako Old Navy (stara marynarka), była małą siłą, nieodpowiadającą potencjałowi gospodarczemu i pozycji geopolitycznej kraju. U progu epoki pary w połowie wieku marynarka posiadała kilka starych żaglowych okrętów liniowych, a jej główną siłą było pięć wielkich fregat parowych typu Merrimack i wielka korweta „Niagara” oraz liczne mniejsze jednostki. Dopiero po wybuchu wojny secesyjnej w 1861 roku flota Unii szybko stała się pokaźną siłą, wykorzystującą wiele najnowszych zdobyczy technicznych owego okresu, w tym okręty pancerne klasy monitorów. Doszło wówczas między innymi do pierwszej na świecie bitwy okrętów pancernych w zatoce Hampton Roads. Jednak słabość przemysłu Konfederacji (stanów południa) i fakt, że prawie cała flota pozostała wierna Unii podczas wojny, spowodowały, że flota amerykańska nie miała prawie żadnych okazji do walki na otwartym morzu z równorzędnym przeciwnikiem. Głównym jej przeznaczeniem była blokada morska wybrzeża stanów południowych (plan Anaconda) i bezpośrednie wsparcie wojsk lądowych. Większość działań odbywała się w pobliżu południowego wybrzeża i na rzekach w dorzeczu Missisipi, gdzie okręty floty walczyły głównie przeciwko bateriom dział na lądzie. Także większość nowo budowanych okrętów pancernych była specjalizowana do działań przybrzeżnych lub na rzekach. Po zakończeniu wojny flota została ponownie w dużej części zdemobilizowana, przy pozostawieniu kilkunastu monitorów do obrony przybrzeżnej.

Przez następne lata flota była niezwykle słaba, słabsza nawet niż floty niektórych krajów Ameryki Łacińskiej. Częściowo jedynie było to spowodowane zniszczeniem kraju po wojnie secesyjnej, a częściowo niechęcią ze strony polityków i wiarą w możliwość szybkiego utworzenia floty w razie potrzeby. Marynarka podejmowała wówczas takie próby zwiększenia potencjału, jak budowa pięciu nowych monitorów w latach 70. pod pozorem remontu starych typu Miantonomoh. Był to okres całkowitej dominacji floty brytyjskiej na oceanach świata, podczas którego Stany Zjednoczone, tak jak wiele innych krajów, nie widziały powodu do budowania nowoczesnych okrętów. Mimo to, budowano nieliczne nowe fregaty przestarzałych typów, bez okrętów pancernych, a niewielkie eskadry okrętów były wysyłane w odleglejsze zakątki świata w celu realizacji polityki amerykańskiej.

New Navy – od 1883 do I wojny światowej

Sytuacja zaczęła się zmieniać po 1880, kiedy rozwój potęgi przemysłowej Stanów Zjednoczonych umożliwił budowę potężnej floty, mogącej na dłuższą metę dorównać flocie brytyjskiej. W 1883 roku Kongres uchwalił pierwszy program budowy trzech nowych krążowników, rozpoczynając epokę tzw. New Navy (nowej marynarki). Budowano zwłaszcza okręty nowych klas: pancerniki, krążowniki i torpedowce. Pod koniec XIX wieku flota amerykańska urosła na tyle, by bez większego trudu pokonać flotę hiszpańską podczas wojny amerykańsko-hiszpańskiej w 1898 roku (bitwa pod Santiago de Cuba i bitwa w Zatoce Manilskiej). W tym samym roku USA anektowały Hawaje. W tym czasie marynarka posiadała cztery pancerniki, siedem mniejszych pancerników lub monitorów i 19 krążowników, lecz budowano we wzrastającym tempie nowe jednostki. Ogółem do 1908 roku zbudowano 25 pancerników generacji przeddrednotów. Pod względem ich liczby, US Navy znalazła się na drugim miejscu w świecie. W 1906 roku marynarka amerykańska liczyła 35 tysięcy osób. W latach 1907–1909 Wielka Biała Flota złożona z 16 amerykańskich pancerników okrążyła świat demonstrując rosnącą potęgę morską Stanów Zjednoczonych i możliwość projekcji siły.

Columbia, personifikacja Stanów Zjednoczonych, nosząca okręt wojenny z napisem „World Power” jako „Wielkanocną czapeczką” na okładce Pucka, 6 kwietnia 1901 r.

W następnych latach rozwój był jeszcze szybszy, a podstawową siłą bojową stały się nowe pancerniki – drednoty. Do 1914 roku wcielono ich 10, do 1916 kolejne cztery (typów Nevada i Pennsylvania), a dalsze były w budowie. Marynarka amerykańska miała jednak niewielkie doświadczenie, którego dopiero nabierała w czasie I wojny światowej, z pomocą brytyjską. Po przystąpieniu do wojny w kwietniu 1917 roku pancerniki okazały się mniej potrzebne i jedynie sześć drednotów, opalanych węglem, zostało dołączonych do brytyjskiej floty liniowej Grand Fleet, a część bazowała w Irlandii. Zagrożenie ze strony niemieckich okrętów podwodnych natomiast spowodowało, że marynarka musiała uruchomić wielki program budowy nowych potrzebnych jednostek, jak okręty eskortowe, niszczyciele i okręty podwodne. Marynarka była głównie zaangażowana w działaniach przeciw okrętom podwodnym na Atlantyku. Liczebność marynarki wzrosła do 450 tysięcy ludzi. Straty podczas wojny były niewielkie i z dużych okrętów ograniczyły się do krążownika pancernego.

W 1917, w momencie przystąpienia Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej, flota amerykańska prawie dorównywała potęgą flocie brytyjskiej. W latach powojennych ta równowaga została formalnie ustanowiona przez postanowienia Traktatu Waszyngtońskiego i utrzymała się prawie do wybuchu II wojny światowej. Otwarcie Kanału Panamskiego w 1914 roku umożliwiło sprawniejszą walkę na obu oceanach i o ile do 1918 roku główne siły floty skoncentrowane były na wybrzeżu atlantyckim, przeciwko Niemcom (i ewentualnie Wielkiej Brytanii), to od 1919 roku bazowały one na Oceanie Spokojnym. Po 1939 rozpoczęto gigantyczny na owe czasy program budowy okrętów wojennych, który w ciągu kilku lat przekształcił flotę amerykańską w najpotężniejszą flotę świata.

Okres międzywojenny i II wojna światowa

Japoński atak na bazę amerykańskiej floty w Pearl Harbor na Hawajach zapoczątkował udział floty amerykańskiej w drugiej wojnie światowej. Walki z siłami Cesarstwa Japońskiego na Pacyfiku w latach 1941–1945 stanowiły największe wydarzenia w historii floty. Decydujące rolę odegrały w nich lotniskowce oraz okręty podwodne. Okręty amerykańskie walczyły również na Atlantyku i Morzu Śródziemnym przeciwko siłom Niemiec i Włoch, a także incydentalnie Francji rządu Vichy.

Okres powojenny

Po 1945 nowym konkurentem floty amerykańskiej stała się marynarka wojenna ZSRR, która począwszy od lat 60. stała się groźnym przeciwnikiem, choć mimo starań nigdy nie była w stanie dorównać flocie amerykańskiej. Po rozpadzie ZSRR w 1991 wartość bojowa floty rosyjskiej spadła do bardzo niskiego poziomu, gwarantując flocie amerykańskiej dominację na oceanach świata na przełomie XX i XXI wieku.

Cechą floty amerykańskiej jest stopień innowacyjności, co w ścisły sposób związane jest z gospodarką USA, a jednocześnie umożliwia osiąganie przewagi nad przeciwnikami.

7 grudnia 2015 roku firma Lockheed Martin, otrzymała kontrakt na śmigłowce do zwalczania okrętów podwodnych MH-60R Seahawk. W ramach umowy o wartości 354 mln dolarów zostanie nabytych 29 śmigłowców wraz z pakietem wsparcia logistycznego. Zakończenie dostaw planowane jest na 31 grudnia 2017 roku. Dodatkowe śmigłowce mają stanowić lotnictwo pokładowe dla nowych jednostek floty. Według obecnych planów Seahawki mają służyć na okrętach do 2030 roku.

Bell Helicopter otrzymał kontakt wyceniony na 461 mln USD na wyprodukowanie 12 sztuk transportowych UH-1Y Venom i 16 sztuk szturmowych AH-1Z Viper. Śmigłowce mają zostać oddane do lutego 2019 roku, co ma przyspieszyć wycofanie starszych UH-1N i AH-1W.

Bibliografia

• US Navy Ships: Introduction. Federation of American Scientists. [dostęp 2012-07-25]. (ang.).
• Stephen Saunders: Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Jane’s Information Group. ISBN 0-7106-2432-8. Brak numerów stron w książce
• Norman Polmar: The Naval Institute Guide to the Ships and Aircraft of the U.S. Fleet (16th ed). Naval Institute Press. ISBN 1-55750-686-8. Brak numerów stron w książce
• Navy Ship Names: Background for Congress, Congressional Research Service, 28 lutego 2019, RS22478 . Brak numerów stron w książce
• Conway’s All the world’s fighting ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene Kolesnik (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-133-5. (ang.).
• Conway’s All the world’s fighting ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).

Linki zewnętrzne

• strona US Navy