Marszał Timoszenko
Marszał Timoszenko (ros. Маршал Тимошенко) – radziecki, następnie rosyjski krążownik rakietowy projektu 1134A (ozn. NATO Kresta II), klasyfikowany oficjalnie jako duży okręt przeciwpodwodny. W czynnej służbie od 1975 do 1992 roku. Wchodził w skład Floty Północnej.
 „Marszał Timoszenko”, 1986 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Projekt |
1134A (Bierkut-A) |
| Oznaczenie NATO |
Kresta II |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
2 listopada 1972 |
| Wodowanie |
21 października 1973 |
 Marynarka Wojenna ZSRR
| |
| Nazwa |
Marszał Timoszenko |
| Wejście do służby |
25 listopada 1975[a] |
 MW Rosji
| |
| Wejście do służby |
1991 |
| Wycofanie ze służby |
3 lipca 1992 |
| Los okrętu |
złomowany |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 5600 t |
| Długość |
159 m |
| Szerokość |
16,8 m |
| Zanurzenie |
6,3 m |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe o mocy łącznej 90 000 KM, 4 kotły, 2 śruby | |
| Prędkość |
33 w |
| Zasięg |
5000 Mm przy 18 w |
| Uzbrojenie | |
| • 4 działa uniwersalne 57 mm (2×II) • 4 działka plot 30 mm AK-630M (4×I) • 2×II wyrzutnie pocisków plot Sztorm-M (48 pocisków) • 8 wyrzutni rakietotorped Mietiel, następnie Rastrub-B (2×IV, 8 pocisków) • 2 miotacze rbg RBU-6000 (2×XII) • 2 miotacze rbg RBU-1000 (2×VI) | |
| Wyrzutnie torpedowe |
10 wt 533 mm (2×V), 10 torped |
| Wyposażenie | |
| radary: Woschod, Angara-A, artyleryjskie, nawigacyjne; stacja hydrolokacyjna Titan-2 | |
| Wyposażenie lotnicze | |
| 1 śmigłowiec Ka-25PŁ | |
| Załoga |
343 (33 oficerów) |
Budowa i skrócony opis
edytuj„Marszał Timoszenko” był ósmym zbudowanym okrętem projektu 1134A (Bierkut-A)[1], znanego też od pierwszego okrętu jako typ Kronsztadt[2], a w kodzie NATO oznaczanego Kresta II[3]. Okręt otrzymał nazwę na cześć marszałka Siemiona Timoszenko (1895-1970). Został wciągnięty na listę floty 11 czerwca 1970 roku[2]. Budowany był w im. A.A. Żdanowa w Leningradzie (numer budowy 728)[4]. Stępkę położono 2 listopada 1972 roku, a okręt wodowano 21 października 1973 roku[1][2]. Do służby wszedł 25 listopada 1975 roku[a].
Okręty projektu 1134A były klasyfikowane jako duże okręty przeciwpodwodne (ros. bolszoj protiwołodocznyj korabl, BPK)[5], niemniej na zachodzie powszechnie uznawane są za krążowniki[3]. Ich zasadniczym przeznaczeniem było zwalczanie okrętów podwodnych, w tym celu główne uzbrojenie stanowiło osiem wyrzutni rakietotorped Mietiel, z ośmioma pociskami, wymienione następnie w trakcie modernizacji w latach 1988-91 na nowsze wyrzutnie Rastrub-B[6]. Dodatkowo posiadały dziesięć wyrzutni torped kalibru 533 mm, z których można było wystrzeliwać torpedy przeciw okrętom podwodnym. Uzbrojenie przeciwpodwodne uzupełniały dwa dwunastoprowadnicowe miotacze rakietowych bomb głębinowych RBU-6000 (144 bomby kalibru 213 mm) i dwa sześcioprowadnicowe RBU-1000 (48 bomb kalibru 305 mm)[5]. Możliwości w zakresie zwalczania okrętów rozszerzał jeden pokładowy śmigłowiec Ka-25PŁ[5]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa podwójnie sprzężone działa uniwersalne kalibru 57 mm AK-725, umieszczone nietypowo w dwóch wieżach na burtach, oraz dwa zestawy artyleryjskie obrony bezpośredniej w postaci dwóch par sześciolufowych naprowadzanych radarowo działek 30 mm AK-630M (łącznie cztery działka)[5]. Uzbrojenie rakietowe stanowiły dwie dwuprowadnicowe wyrzutnie przeciwlotniczych pocisków rakietowych średniego zasięgu Sztorm-M, na dziobie i na rufie, z zapasem 48 pocisków[5].
Okręty wyposażone były w odpowiednie środki obserwacji technicznej, w tym stacje radiolokacyjne dozoru ogólnego Woschod (MR-600) na maszcie dziobowym i Angara-A (MR-310A) na maszcie rufowym, radary artyleryjskie oraz kompleks hydrolokacyjny Titan-2 (MG-332) z anteną w gruszce dziobowej[7].
Okręty projektu 1134A miały wyporność standardową 5600 ton i pełną 7535 ton[8]. Długość kadłuba wynosiła 159 m, a szerokość 16,8 m[8]. Napęd stanowiły dwa zespoły turbin parowych TW-12 o łącznej mocy 90 000 KM, napędzające każdy po jednej śrubie[8]. Parę zapewniały cztery kotły. Napęd zapewniał osiągnięcie prędkości maksymalnej 33 węzły, a ekonomicznej 18 węzłów[8]. Załoga liczyła 343 osoby, w tym 33 oficerów[8].
Służba
edytuj„Marszał Timoszenko” od 26 grudnia 1975 roku wchodził w skład Floty Północnej ZSRR[2].
W dniach 7-11 września 1982 złożył wizytę w Pointe-Noire w Ludowej Republice Konga[2].
W pierwszej połowie 1987 roku „Marszał Timoszenko” w zespole z krążownikiem lotniczym „Kijew” pełnił tzw. służbę bojową na Morzu Śródziemnym w składzie 5. Eskadry Operacyjnej, połączoną ze śledzeniem okrętów NATO[9].
Od 27 grudnia 1988 do 31 stycznia 1991 roku przeszedł remont w Kronsztadzie połączony z modernizacją, podczas którego okręt dostosowano do rakietotorped Rastrub-B[4]. Już jednak 3 lipca 1992 roku został wycofany ze służby z powodów budżetowych[4]. Został następnie sprzedany na złom do Indii (przed 1998 rokiem)[10].
Uwagi
edytuj- ↑ a b Wejście do służby 25 listopada 1975 według Apalkow 2005 ↓, s. 42i Bierieżnoj 1995 ↓, s. 15, natomiast Pawłow 1994 ↓, s. 78 podaje 28 listopada 1975.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Pawłow 1994 ↓, s. 78.
- ↑ a b c d e Bierieżnoj 1995 ↓, s. 14-15.
- ↑ a b Robert Gardiner (red): Conway's All the world's fighting ships, 1947–1995. Maryland, 1996, ISBN 1-55750-132-7, s. 381 (ang.)
- ↑ a b c Apalkow 2005 ↓, s. 42.
- ↑ a b c d e Apalkow 2005 ↓, s. 39-40.
- ↑ Apalkow 2005 ↓, s. 39-42.
- ↑ Apalkow 2005 ↓, s. 38-40.
- ↑ a b c d e Apalkow 2005 ↓, s. 36.
- ↑ Siergiej Bałakin, Władimir Zabłocki: Sowietskije awianoscy. Awianiesuszczije kriejsiera admirała Gorszkowa. Moskwa: Jauza – Kollekcyja – Eksmo, 2007, s. 113. (ros.).
- ↑ Pawłow 1997 ↓, s. 137.
Bibliografia
edytuj- Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Tom III. Protiwołodocznyje korabli. Czast 1. Bolszyje protiwołodocznyje i storożewyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2005. ISBN 5-8172-0094-5. (ros.).
- Siergiej Bierieżnoj: Sowietskij WMF 1945-1995. Kriejsiera, bolszyje protiwołodocznyje korabli, esmincy. 1995, seria: Morskaja Kollekcyja. Nr 1/1995. (ros.).
- Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli SSSR i Rossii 1945 – 1995 g. Wyd. III. Jakuck: 1994. (ros.).
- Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997–1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997. (ros.).