Marsz ukraińskich nacjonalistów
„Marsz ukraińskich nacjonalistów”[2] (ukr. Марш українських націоналістів, Marsz ukrajinśkych nacionalistiw), także „Marsz Nowej Armii”[3] (ukr. Марш Нової Армії, Marsz Nowoji Armiji) – ukraińska pieśń patriotyczna, która pierwotnie była oficjalnym hymnem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)[4]. Znana jest również po pierwszym wersie „Zrodyłyś my wełykoji hodyny” (ukr. Зродились ми великої години, tłum. Urodziliśmy się w wielkiej godzinie[1] – tu w znaczeniu: w ważnym czasie). Pieśń, napisana przez Ołesia Babija do muzyki Omelana Nyżankiwskiego w 1929 roku, została oficjalnie przyjęta przez kierownictwo OUN w 1932 roku[5]. Utwór jest często określany jako pieśń patriotyczna czasów powstania[6] i ukraińska pieśń ludowa[7]. Do dziś powszechnie wykonywany, zwłaszcza podczas wydarzeń upamiętniających Ukraińską Powstańczą Armię[8] oraz przez organizacje nacjonalistyczne[9].
 Oryginalna partytura hymnu | |
| Organizacja |
|
|---|---|
| Tytuł alternatywny |
Зродились ми великої години |
| Tekst |
Ołeś Babij, 1929 |
| Muzyka |
Omelan Nyżankiwski, 1929 |
| Marsz ukraińskich nacjonalistów | |
Geneza
edytuj
W 1919 r. wraz z zakończeniem wojny polsko-ukraińskiej, która doprowadziła do aneksji ziem Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej przez państwo polskie, wielu byłych przywódców republiki ukraińskiej zostało wygnanych[10]. W miarę jak w okresie międzywojennym nasiliły się prześladowania Ukraińców ze strony polskich władz, wielu z nich (a zwłaszcza młodzież, która odczuwała, iż nie ma przyszłości dla Ukraińców) straciło wiarę w tradycyjny sposób pojmowania praworządności, w starszyznę, w zachodnie demokracje, które postrzegano jako zdrajców, odwracających się plecami wobec sprawy ukraińskiej. Ten okres rozczarowania zbiegł się w czasie ze wzrostem poparcia dla Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Szacuje się, że do początku II wojny światowej OUN liczyła 20 tys. aktywnych członków i wielokrotnie więcej sympatyków[11]. Pieśń została napisana w 1929 roku, w toku tych procesów polityczno-społecznych i przyjęta za hymn OUN przez jej kierownictwo 3 lata później[5][12].
Marsz ukraińskich nacjonalistów jest napisany i wykonywany jako marsz wojskowy oraz jako wezwanie do broni. Pierwszy werset pieśni mówi o „bólu utraty Ukrainy”[13], nawiązując do krótkotrwałej niepodległości Ukraińskiej Republiki Ludowej w latach 1917–1921. Republika została podzielona między Związek Radziecki i II Rzeczpospolitą[14]. Utwór wspomina również popularne ukraińskie motto narodowe „zjednoczone państwo ukraińskie... od Sanu aż po Kaukaz”[15]. Jest to zgodne z ówczesnym postrzeganiem granic Ukrainy przez ukraińskich działaczy narodowych, wedle której, zachodnia granica Ukrainy przebiega nad rzeką San, we współczesnej Ukrainie zachodniej i południowo-wschodniej Polsce, a jej wschodnia granica na Kaukazie, w dzisiejszej południowej Rosji[16].
Współczesność
edytujMarsz ukraińskich nacjonalistów ponownie zdobywa popularność po 2014 roku z powodu rozpoczęcia wojny w Donbasie i rosnącej popularności ruchów nacjonalistycznych na Ukrainie. Pod koniec 2017 roku w serwisie YouTube pojawiło się uroczyste wykonanie tej pieśni (o nieco zmienionym tekście) zatytułowane Marsz Nowej Armii (ukr. Марш Нової Армії, Marsz Nowoji Armiji)[3]. Za oprawę muzyczną odpowiada orkiestra wojskowa Pułku Prezydenckiego pod batutą Mychajło Rjabokonia, a za wokal popularni artyści ukraińskiej sceny rozrywkowej: Serhij Fomenko z zespołu Mandry, Iwan Łenio z grupy Kozak System, Taras Czubaj, wokalista Płacz Jeremiji, Taras Kompanczenko z zespołu Chorea Kozacka, Serhij Wasyljuk z grupy Tiń Soncja, Ołeh Skrypka, lider zespołu Wopli Widoplasowa i pomysłodawca projektu oraz Serhij Tanczyneć, wokalista grupy Bez Obmeżeń[3]. W teledysku do nowego wykonania hymnu OUN uczestniczy Kompania Reprezentacyjna Sił Zbrojnych Ukrainy, wykonująca skomplikowany układ paradno-marszowy[3]. Pieśń wykonuje także Zoriana Konowalec, była wolontariusza Pułku „Azow”[17], znana ze skrajnie nacjonalistycznych i otwarcie antypolskich poglądów[18]. Środowisko kresowe związane z portalem Kresy.pl skrytykowało te działania i uznało rosnącą popularność pieśni za nawrót i gloryfikację zbrodniczej ideologii ukraińskiego nacjonalizmu we współczesnej Ukrainie[19].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Zrywamy więzy, które łączyły nas z imperium rosyjskim i Związkiem Sowieckim. tvn24.pl, 2018-08-24. [dostęp 2019-02-26].
- ↑ Defilada z okazji Dnia Niepodległości Ukrainy odbędzie się przy dźwiękach hymnu OUN » Kresy. kresy.pl, 2018-08-07. [dostęp 2019-02-27].
- ↑ a b c d Vopli Vidopliassova / Воплі Відоплясова: Марш Нової Армії. YouTube, 2017-12-05. [dostęp 2020-08-28]. (ukr.).
- ↑ Swiatosław Łypowecki: Eight Decades of Struggle. Газета «День», 2009-02-17. [dostęp 2019-02-26]. (ang.).
- ↑ a b Символіка Українських Націоналістів. Віртуальний музей української фалеристики, 2010-06-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-25)]. (ukr.).
- ↑ За волю України. Повстанські пісні. /нотне видання, друге, доповнене/.. umka.com. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
- ↑ „Зродились ми великої години” – Вогневир – Українські пісні. pisni.org.ua. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
- ↑ Святкове співоче дійство «Зродились ми великої години» з нагоди 70-ї річниці створення УПА. zaxid.net, 2012-10-12. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
- ↑ Serhij Bahriany: Зродились ми великої години…. ukrnationalism.com, 2012-02-03. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
- ↑ Christopher Gilley, A Simple Question of ‘Pragmatism’? Sovietophilism in the West Ukrainian Emigration in the 1920s, Koszaliński Instytut Europejskich Studiów Porównawczych, 2006, ISSN 1895-0450 (ang.).
- ↑ Orest Subtelny: Ukraine: A History. Toronto: University of Toronto Press, 1988, s. 441–446. ISBN 978-0-8020-5808-9. (ang.).
- ↑ Розбудова Нації. Praga: 1932, s. 30. (ukr.).
- ↑ НАШЕ (тексти пісень) – Зродились ми великої години. nashe.com.ua. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
- ↑ Serhij Jekelczyk: Ukraine: Birth of a Modern Nation. Oxford University Press, 2007. ISBN 978-0-19-530546-3. (ang.).
- ↑ Kyryło Hałuszko: Народження країни. Від краю до держави. Назва, символіка, територія і кордони України. Харків: Клуб Сімейного Дозвілля, 2015. ISBN 978-617-12-0208-5. (ukr.).
- ↑ Piotr Eberhardt, Twórcy ukraińskiej geopolityki [online], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN, 2009.
- ↑ Правий Сектор: Зоряна – Гімн Українських Націоналістів. YouTube, 2015-05-21. [dostęp 2020-08-28]. (ukr.).
- ↑ Michał Gąsior: Napisała, że “Polska zginąć musi, a Polak Ukraińcowi buty czyścić”. Młoda Ukrainka na celowniku internautów. Natemat.pl, 2015-08-22. [dostęp 2020-08-28].
- ↑ Marek Trojan: „Marsz Nowej Armii” – oficjalna premiera nowej wersji hymnu OUN [+VIDEO]. Kresy.pl, 2017-12-07. [dostęp 2020-08-28].