Markieteria

technika zdobnicza polegające na układaniu na powierzchni zdobionego sprzętu wzorów złożonych z kawałków drewna, metalu, kości słoniowej i innych

Markieteria lub markietaż – technika zdobnicza stosowana w rzemiośle artystycznym (meblarstwie i przy wytwarzaniu drobnych przedmiotów). Polega na układaniu na powierzchni zdobionego sprzętu (z drewna) wzorów złożonych z kawałków innego koloru drewna (często forniru), metalu, kości słoniowej, szylkretu, marmuru[1]. Nazwa markieteria pochodzi od francuskiego terminu marqueterrie, który od XVII wieku w krajach zachodniej Europy jest synonimem włoskiej nazwy intarsja[2]. Stosowanie zamiennie terminu intarsja i markieteria według innych źródeł nie jest całkiem prawidłowe. Intarsja to technika dekoracji drewna drewnem innego gatunku i koloru, markieteria zaś wykorzystuje inne materiały, więc zbliżona jest bardziej do pojęcia inkrustacja[1].

Żardiniera dekorowana markietażem

Technika ta była w Europie popularna w XVII i XVIII wieku, stosowana była do dekoracji luksusowych sprzętów do końca XVIII wieku. W meblarstwie w XIX wieku naśladowano zdobnictwo z poprzednich epok, ale w uboższej postaci[2]. W meblarstwie stosowana była głównie do dekoracji mebli skrzyniowych i stołów[1].

Mistrzem markieterii i wynalazcą jej odmiany był francuz Charles André Boulle, nadworny ebenista Ludwika XIV. W tej technice używał mosiądzu, szylkretu, kości słoniowej, macicy perłowej. Wycinał identyczny wzór w płytkach z różnego materiału, następnie układał je na przemian. Otrzymywał powtarzający się ten sam motyw np. z szylkretu na tle mosiądzu i z mosiądzu na tle szylkretu. Inne zestawienie to heban z cyną. Meble wykonywane przez Boulle'a charakteryzowały się bogatym zdobnictwem, pięknymi okuciami, a styl rozpoczęty przez artystę nosi nazwę stylu boulle[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.
  2. a b Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.