Mario Botta

Mario Botta
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1943 ; Mendrisio
Narodowość	szwajcarska
	Praca
Styl	neomodernizm
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mario Botta (ur. 1 kwietnia 1943 w Mendrisio) – szwajcarski architekt, w 1985 laureat Nagrody Beton, w 1986 Chicago Architecture, w 1989 Baksteen – Royal Dutch Brick Organization, w 1989 Nagrody CICA – Buenos Aires, w 1991 Nagrody Massimo, w 1993 Nagrody Marble – Carrara, w 1993 Nagrody CICA – Buenos Aires, w 1995 Merit Award – AIA, w 1995 International Award Architecture in Stone – Werona, w 1995 Europejskiej Nagrody Kultury – Karlsruhe, w 1996 Crystal Award – WEF Davos, w 1997 SACEC Award, w 1997 i 1999 Nagrody Marble – Carrara, a w 1999 Kawaler Orderu Legii Honorowej w Paryżu.

Przedstawiciel neomodernistycznego regionalizmu w architekturze. Jeden z czterech architektów tesyńskich określanych mianem „czterech muszkieterów” (Snozzi, Vacchini, Galfetti i Botta), współtworzących fenomen w architekturze europejskiej końca XX wieku, zwany „szkołą tesyńską”.

Życiorys

Muzeum Sztuki Współczesnej w San Francisco 1989–1995

Po ukończeniu szkoły podstawowej, w wieku 15 lat rozpoczął naukę jako uczeń rysunku budowlanego w biurze architektów Luigiego Camenischa i Tity Carloniego w Lugano i zaprojektował w wieku 16 lat swoją pierwszą realizację – prezbiterium w Genestrerio (1961–1963). W 1964 ukończył Liceum Artystyczne w Mediolanie, a w 1969 uzyskał dyplom architekta pod kierunkiem Carla Scarpy i Giuseppe Mazzariola na Wydziale Architektury Università Iuav w Wenecji, gdzie w tym czasie miał okazję pracować również dla Le Corbusiera i Louisa I. Kahna. Od 1970 własne biuro w Lugano.

W 1976 profesor zaproszony Politechniki Federalnej w Lozannie, w 1987 profesor zaproszony Wydziału Architektury Uniwersytetu Yale, w 1989 w Escuela de Altos Estudios del CAYC w Buenos Aires; w 1995 doktor honoris causa Wydziału Architektury w Salonikach, w 1996 Wydziału Architektury w Kordowie, w 1997 Wydziału Architektury w Buenos Aires, w 1997 Instytutu Architektury Ion Mincu w Bukareszcie; od 1998 profesor Międzynarodowej Akademii Architektury w Sofii, a w 1996 współzałożyciel i profesor Akademii Architektury w Mendrisio.

W 2014 został laureatem medalu Per Artem ad Deum (Przez sztukę do Boga), który odebrał 9 czerwca 2014 podczas wystawy Sacroexpo w Kielcach.

Jest członkiem:

SIA – Szwajcarskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Architektów w Zurychu
BSA / FAS – Szwajcarskiej Federacji Architektów w Bazylei od 1978
Federalnej Komisji Sztuk Pięknych 1982–1987 CFBA
Szwajcarskiej Akademii Nauk Technicznych od 1996
Międzynarodowej Akademii Filozofii i Sztuki w Bernie od 1999

oraz członkiem honorowym:

BDA – Niemieckiej Federacji Architektów w Berlinie od 1983
AIA – Amerykańskiego Instytutu Architektów w Nowym Jorku od 1984
AA – Akademii Architektury w Paryżu od 1991
CAM-SAM – Stowarzyszenia Architektów Meksykańskich od 1994
RIBA – Królewskiego Instytutu Architektów Brytyjskich od 1997

Realizacje

Galeria Sztuki Watari w Tokio 1985–1990

La Fortezza, Maastricht, Holandia

Dom w Manno – detal, Ticino, Szwajcaria

Mario Botta wraz z Adamem Bujakiem, podczas uroczystości wręczenia medalu Per Artem Ad Deum

1965–1967 Dom jednorodzinny w Stabio, Ticino, Szwajcaria
1970–1971 Dom jednorodzinny w Cadenazzo, Ticino, Szwajcaria
1971–1973 Dom jednorodzinny w Riva San Vitale, Ticino, Szwajcaria
1972–1977 Szkoła średnia w Morbio Inferiore, Ticino, Szwajcaria rys.
1975–1976 Dom jednorodzinny w Ligornetto, Ticino, Szwajcaria
1975–1976 Dom jednorodzinny w Maggia, Ticino, Szwajcaria
1976–1977 Sala gimnastyczna w Balerna, Ticino, Szwajcaria
1976–1979 Biblioteka Konwentu Kapucynów w Lugano, Ticino, Szwajcaria
1977–1979 Centrum rzemieślnicze w Balerna, Ticino, Szwajcaria
1977–1981 Bank Kantonalny, Fryburg, Szwajcaria
1979–1981 Dom jednorodzinny w Massagno, Ticino, Szwajcaria
1980–1981 Dom jednorodzinny w Viganello, Ticino, Szwajcaria
1980–1982 Dom jednorodzinny w Stabio (Casa Rotonda), Ticino, Szwajcaria
1981–1982 Dom jednorodzinny w Origlio, Ticino, Szwajcaria
1981–1985 Budynek administracyjny Palazzo Ransila I w Lugano, Ticino, Szwajcaria
1982–1987 Teatr i Dom Kultury w Chambéry, [rancja
1982–1988 Bank Gottarda w Lugano, Szwajcaria
1983–1984 Dom jednorodzinny w Morbio Superiore, Ticino, Szwajcaria
1984–1988 Dom jednorodzinny w Breganzona, Ticino, Szwajcaria
1984–1988 Mediateka w Villeurbanne, Francja
1985–1990 Galeria Sztuki Watari w Tokio, Japonia
1985–1991 Budynek administracyjny Ransila II w Lugano, Ticino, Szwajcaria
1986–1990 Budynek mieszkalny „Palazzo Botta” w Lugano, Ticino, Szwajcaria
1986–1992 Budynek administracyjny „5 Continenti"” w Lugano, Ticino, Szwajcaria
1986–1992 Kościół w Mogno, Ticino, Szwajcaria
1986–1993 Budynek Caimato, w Lugano, Ticino, Szwajcaria
1986–1995 Budynek Banku UBS, Bazylea, Szwajcaria
1987–1990 Dom jednorodzinny w Manno, Ticino, Szwajcaria
1987–1992 Kościół w Pordenone, Ticino, Szwajcaria
1987–1995 Kościół w Sartirana di Merate, Włochy
1987–1996 Bank Bruxelles Lambert, Genewa, Szwajcaria
1988–1991 Budynek mieszkalno-biurowy, Bellinzona, Ticino, Szwajcaria
1988–1993 Rezydencje w Novazzano, Ticino, Szwajcaria
1988–1998 Budynek administracyjny Swisscom, Bellinzona, Ticino, Szwajcaria
1988–1995 Katedra w Évry, Francja
1988–2003 MART Muzeum Sztuki Współczesnej Trento i Rovereto, Trydent, Włochy
1989–1994 Dom jednorodzinny w Montagnola, Ticino, Szwajcaria
1989–1995 Muzeum Sztuki Współczesnej w San Francisco, Stany Zjednoczone ,
1989–2003 Wieża Kyobo, Seul, Korea Południowa
1990–1992 Dom jednorodzinny w Daro, Ticino, Szwajcaria
1990–1992 Dom jednorodzinny, Bellinzona, Ticino, Szwajcaria
1990–1996 Kaplica Santa Maria degli Angeli, Monte Tamaro, Szwajcaria
1990–1999 Zespół mieszkalno-biurowy „La Fortezza”, Maastricht, Holandia
1991–1998 Centrum komercyjno-mieszkaniowe, Mendrisio, Ticino, Szwajcaria
1992–1993 Scenografia dla Opery w Zurychu, Zurych, Szwajcaria
1992–1996 Dom jednorodzinny w Monte Carasso, Ticino, Szwajcaria
1992–1997 Dom opieki w Novazzano, Ticino, Szwajcaria
1993–1996 Muzeum Jean Tinguely w Bazylei
1993–1998 Centrum serwisowe, Piotta, Ticino, Szwajcaria
1993–2000 Liceum Naukowe, Pieve, Włochy
1994–2004 Kościół w Seriate, Włochy
1995–1999 Biblioteka Miejska, Dortmund, Niemcy
1995–2001 Przebudowa Muzeum Vela w Ligornetto, Ticino, Szwajcaria
1995–2004 Leeum – Muzeum Sztuki Samsung, Seul, Korea Południowa
1996–1998 Synagoga Cymbalista, Tel Awiw, Izrael
1996–2003 Kompleks biurowy TCS Noida, New Delhi, Indie
1997–2000 Stacja kolejki, Cardada, Ticino, Szwajcaria
1997–2000 Centrum Dürrenmatt Neuchâtel, Neuchâtel, Szwajcaria
1998–1999 Dom jednorodzinny w Konigsberg, Niemcy
1998–2001 Narodowe Centrum Sportu w Tenero, Ticino, Szwajcaria
1998–2003 Muzeum Fundacji Martina Bodmera w Cologny, Szwajcaria
1998–2004 Tour de Moron, Malleray, Szwajcaria
1998–2004 Zespół mieszkaniowy w Deventer, Holandia
1999 Restauracja Placu Manzoni w Lugano, Ticino, Szwajcaria
1999–2001 Kompleks biurowy Harting w Minden, Niemcy
1999–2003 Cantina Petra w Suvereto, Włochy
2000 San Carlino, jezioro Lugano, Ticino, Szwajcaria
2000–2002 Dwa domy weekendowe w Cardada, Ticino, Szwajcaria
2000–2006 Kościół parafialny Santo Volto w Turynie, Włochy
2001–2002 Terminal autobusowy w Lugano, Ticino, Szwajcaria
2001–2006 Towarzystwo ubezpieczeniowe Ethinki w Atenach, Grecja
2002–2004 Restauracja Teatru la Scala w Mediolanie, Włochy
2003–2006 Tschuggen Grand Hotel w Arosa, Szwajcaria
2004 Dom jednorodzinny w Bernareggio, Włochy
2004–2010 Zespół biurowo-mieszkaniowy Campari w Sesto San Giovanni, Włochy
2005–2010 Budynek mieszkalny w Gallarate, Włochy
2005–2011 Palazzo Fuoriporta w Mendrisio, Szwajcaria
2006 Werner Oechslin Library w Einsiedeln, Szwajcaria
2006–2009 Piwnice win w Clos de Faugieres, Francja
2006–2008 Agora club house w Jeju Island, Korea
2007 Phoenix Island Villa Condo & Club House w Seogwipo-si, Korea
2007–2010 Nowy Szpital w Vimercate, Włochy
2007–2010 Muzeum Bechtlera w Charlotte, Stany Zjednoczone
2007–2010 Area Appiani w Treviso, Włochy
2008–2011 Biblioteka naukowa Uniwersytetu Tsinghua w Pekinie, Chiny
2008–2012 Centrum uzdrowiskowe w Rigi Kaltbad, Rigi, Szwajcaria
2009–2012 Hotel Twelve at Hengshan w Szanghaju, Chiny]
2010–2014 Wydział Biologii i Biomedycyny Uniwersytetu w Padwie, Włochy
2011 Lu Xun Academy of Fine Arts w Shenyang, Liaoning, Chiny
2011–2013 Kaplica Granato, Penkenjoch, Zillertal, Austria

Publikacje

Mario Botta, Etica del costruire, Editori Laterza, Bari 1996, ISBN 978-88-420-4749-0
Mario Botta, Modelli di architettura, Alinea, 2000, ISBN 978-88-8125-404-0
Mario Botta, Quasi un diario. Frammenti intorno all'architettura, Le Lettere, Firenze 2003, ISBN 978-88-7166-698-3
Mario Botta, Elisabetta Fabbri, Franco Malgrande, Il Teatro alla Scala. Restauro e ristrutturazione, Skira, Milano 2005, ISBN 88-7624-311-9
Mario Botta, La chiesa del Santo Volto a Torino, Skira, Milano 2007, ISBN 8861306134
Mario Botta, Paolo Crepet, Giuseppe Zois, Dove abitano le emozioni, Einaudi, Torino 2007, ISBN 978-88-06-19016-3

Bibliografia

Battisti, Emilio, Mario Botta: architetture e progetti negli anni 70, Electa, Milano 1981
Botta, Mario, Bauten und Projekte – DVA, Stuttgart 1982, ISBN 3-421-02818-4
PierluigiP. Nicolin PierluigiP., Mario Botta. 1978–1982. Il laboratorio di architettura, MarioM. Botta, FrançoisF. Chaslin, Milano: Electa, 1983, ISBN 978-88-435-0807-5, OCLC 10457618 .
Zardini, Mirko, Mario Botta, GA Architect, A.D.A. EDITA, Tokyo 1984, ISBN 978-4-87140-406-8
MarioM. Botta MarioM., Mario Botta. Architetture 1960–1985, MercedesM. Daguerre, FrancescoF. Dal Co, wyd. 4. ed, Milano: Electa, 1985, ISBN 978-88-435-2435-8, OCLC 797368431 .
Bee, Harriet S., Mario Botta exhibition – MOMA, New York 1987, ISBN 0-87070-258-0
Botta, Mario, Una casa – Electa, Milano 1989, ISBN 88-435-2983-8
Disch, Peter, Mario Botta. La ricerca negli anni ottanta, ADV Advertising Company SA, Lugano 1990
Mario Botta, MarioM. Botta, EmilioE. Pizzi, wyd. 1. ed, Bologna: Zanichelli, 1991, ISBN 88-08-07228-2, OCLC 26003119 .
Pizzi, Emilio, Mario Botta. Works and Projects, Editorial Gustavo Gili, Barcelona 1991, ISBN 978-84-252-1448-6
Botta, Mario, Ethik des Bauens – Birkhäuser, Bazylea 1997, ISBN 3-7643-5742-8
Pozzi, Giovanni, Mario Botta, Santa Maria degli Angeli sul Monte Tamaro, Edizioni Casagrande, Bellinzona 2001, ISBN 978-88-7713-348-9
Sakellaridou, Irena, Mario Botta Poetica dell’architettura, Rizzoli, New York 2002, ISBN 978-88-7423-092-1
Cappellato, Gabriele, Mario Botta. Light and gravity. Architecture 1993–2003, Prestel Verlag, Monachium 2003, ISBN 3-7913-3186-8
Gamba, Roberto, „Mario Botta, Centro sportivo di Tenero, Canton Ticino”, in „Laterizio” n. 100, 2004. laterizio.it. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-03)]. (in pdf)
Cappellato, Gabriele, Mario Botta. 10 architetture del sacro, Editrice Compositori, Bologna 2005, ISBN 978-88-7794-485-6
Cappellato, Gabriele, Mario Botta. Luce e gravità: architetture 1993–2007, Editrice Compositori, Bologna 2008, ISBN 978-88-7794-615-7
Breitschmid, Markus, Architecture and the Ambient – Mario Botta, Virginia Tech Architecture Publications, 2014, ISBN 978-0-9893936-5-2

Linki zewnętrzne

Studio Mario Botta, Lugano
Mario Botta w ARCHIGUIDE
Katedra Zmartwychwstanie w Évry
RTS.ch Champs magnétiques – 11.03.1986
You Tube Mario Botta – TVN
You Tube Mario Botta – La Cathédrale d'Evry
You Tube Experience Ticino: Culture, Art and Architecture