Marin Alsop
Marin Alsop (ur. 16 października 1956 w Nowym Jorku) – amerykańska dyrygentka i skrzypaczka. Główna dyrygentka Vienna Radio Symphony Orchestra oraz główna dyrygentka i kuratorka chicagowskiego Ravinia Festival. Od sezonu 2023/2024 dyrektor artystyczna oraz pierwsza dyrygentka Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach.
_(cropped).jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 października 1956 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Strona internetowa | |
Jedna z czołowych dyrygentek swoich czasów, uznana na całym świecie za innowacyjne podejście do doboru repertuaru i rozwoju publiczności, głębokie zaangażowanie w edukację i propagowanie znaczenia muzyki na arenie międzynarodowej[1].
Pierwsza kobieta[1], która stanęła na czele orkiestr w Stanach Zjednoczonych[2], Ameryce Południowej, Austrii i Wielkiej Brytanii, jak to określił New York Times, jest nie tylko „potężnym muzykiem, z niezwykłą umiejętnością komunikacji”[3], ale także „dyrygentką z wizją”[3].
Życiorys artystyczny
edytujMarin Alsop urodziła się w Nowym Jorku w rodzinie muzyków. Kształciła się w Masters School i studiowała grę na skrzypcach w Juilliard’s Pre-College Division. Uczęszczała do Yale University, ale z czasem przeniosła się do Juilliard School, gdzie uzyskała dyplomy licencjata w 1977 r. i magistra w 1978 r. w dziedzinie skrzypiec. Podczas studiów w Juilliard, Alsop grała z orkiestrami takimi jak New York Philharmonic i New York City Ballet. W 1981 roku założyła zespół smyczkowy String Fever. W 1984 roku z jej inicjatywy powstał zespół Concordia, 50-osobową orkiestrę specjalizującą się w XX-wiecznej muzyce amerykańskiej[4].
W 1989 roku zdobyła nagrodę Koussevitzky’ego jako wybitny student dyrygentury w Tanglewood Music Center, gdzie poznała swojego przyszłego mentora Leonarda Bernsteina. Po otrzymaniu Leonard Bernstein Conducting Fellowship w Tanglewood Music Centre kształciła się pod okiem Leonarda Bernsteina[5] i Seiji Ozawy.
Jako entuzjastka muzyki najnowszej była dyrektor muzyczną Cabrillo Festival of Contemporary Music w latach 1992–2016. Od 1993 do 2005 roku była najpierw główną dyrygentką, a następnie dyrektor muzyczną Colorado Symphony. Alsop pełniła również funkcję zastępcy dyrygenta Richmond Symphony w Richmond w Wirginii w latach 1988–1990, dyrektor muzycznej Eugene Symphony w Eugene w Oregonie w latach 1989–1996 oraz w St. Louis Symphony w latach 1994–1996.
20 września 2005 roku Alsop została pierwszą dyrygentką w historii, która otrzymała MacArthur Fellowship[6].
Od 2007 do 2021 była dyrektor muzyczną Baltimore Symphony Orchestra[7].
W latach 2012–2019 pełniła funkcję pierwszej dyrygent São Paulo State Symphony Orchestra[8], po tym czasie została dyrygentką honorową orkiestry, z którą kontynuuje współpracę w ramach licznych przedsięwzięć artystycznych[9].
Sezon 2019/2020 był pierwszym sezonem Marin Alsop w roli głównej dyrygentki Vienna Radio Symphony Orchestra[10].
Stale współpracuje z wieloma zespołami o międzynarodowej renomie, wśród których można wyróżnić m.in. London Philharmonic Orchestra, London Symphony Orchestra, Cleveland Orchestra, Gewandhausorchester Leipzig, Orchestra of the Age of Enlightenment, Budapest Festival Orchestra i Royal Concertgebouw Orchestra. W latach 2019–2020 powróciła do Philadelphia Orchestra, duńskiej National Symphony i Orchestre de Paris, której sezon otworzyła we wrześniu 2020 roku[4].
W czerwcu 2023 ogłoszono, że Marin Alsop z początkiem sezonu 2023/2024 obejmie stanowisko dyrektor artystycznej oraz pierwszej dyrygentki Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach[11]. Jednocześnie Alsop pozostaje pierwszą dyrygentką Vienna Radio Symphony Orchestra[12].
Działalność edukacyjna i społeczna
edytujMarin Alsop jest zaangażowana w liczne projekty społeczne i edukacyjne. Jest fundatorką programu stypendialnego Taki Alsop Conducting Fellowship dla kobiet dyrygentek. Laureatkami stypendium były m.in. Marzena Diakun, Marta Gardolińska i Barbara Dragan[13].
Pełni rolę dyrektor studiów podyplomowych w zakresie dyrygentury w Peabody Institute na Johns Hopkins University[14].
We współpracy z YouTube oraz Google Arts & Culture zainicjowała projekt wideo pn. „Globalna Oda do Radości”, mający na celu uczczenie 250. rocznicy urodzin L. van Beethovena[15].
Jako pierwsza i jedyna dyrygentka otrzymała stypendium MacArthura, a także została uhonorowana nagrodą World Economic Forum’s Crystal Award i zapisała się w historii jako pierwsza kobieta-dyrygent prowadząca koncerty podczas festiwalu BBC Last Night of the Proms[16].
Nagrody
edytujLaureatka m.in. 4 nominacji do nagrody Grammy, MacArthur Fellowship (jako jedyny dyrygent w historii)[17], Kryształowej Nagrody Światowego Forum Ekonomicznego, należy do Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego.
Marin Alsop była wielokrotnie nagradzana podczas Gramophone Awards, a jej obszerna dyskografia obejmuje nagrania dla wytwórni Decca, Harmonia Mundi i Sony Classical, a także uznane cykle Brahmsa z London Philharmonic, Dvořáka z Baltimore Symphony i Prokofiewa z São Paulo Symphony.
Przemawiała na ceremonii Juilliard’s 116th Commencement Ceremony[18], 18 czerwca 2021 w Damrosch Park, gdzie otrzymała tytuł doktora honoris causa muzyki. Marin Alsop została uhonorowana tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Yale i Juilliard School.
Marin Alsop w Polsce
edytujW sezonie 2020/2021 Marin Alsop dwukrotnie poprowadziła Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia (NOSPR).
4 lutego[19] wykonała utwory Stanisława Skrowaczewskiego, Roxanny Panufnik i Siergieja Prokofiewa. Koncert został wyemitowany na platformie medici.tv z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet.
Drugi koncert z NOSPR odbył się w ramach festiwalu Katowice Kultura Natura, 14 maja[20], i również transmitowany był na platformie medici.tv. Poprzedziły go mistrzowskie kursy dyrygenckie[21], w których wzięli udział wybrani przez Marin Alsop młodzi polscy dyrygenci. W programie kursów oraz koncertu znalazły się dzieła Richarda Wagnera, Karola Szymanowskiego i Siergieja Prokofiewa.
Do czasu objęcia stanowiska dyrektor artystycznej w 2023, Alsop poprowadziła łącznie 15 koncertów z NOSPR[11].
Życie prywatne
edytujOd 1990 roku partnerką Alsop jest waltornistka Kristin Jurkscheit[22].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Marin Alsop Appointed First-Ever Music Director of the National Orchestral Institute + Festival [online], The Clarice Smith Performing Arts Center [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Anthony Tommasini, A Trailblazing Female Conductor Is Still Alone on the Trail, „The New York Times”, 11 czerwca 2021, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ a b Anthony Tommasini, Baltimore Question: Can’t They Get Along?, „The New York Times”, 20 lipca 2005, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ a b Biography [online], Marin Alsop, 29 września 2019 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ The Most Important Lessons Conductor Marin Alsop Learned From Her Mentor Leonard Bernstein [online], WFMT, 26 lipca 2018 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Marin Alsop | Magazine | The Harvard Crimson [online], www.thecrimson.com [dostęp 2021-07-16].
- ↑ Marin Alsop [online], www.bsomusic.org [dostęp 2021-07-16].
- ↑ ‘You have to be strong’ [online], Financial Times [dostęp 2017-02-28].
- ↑ Artist – Marin Alsop [online], www.intermusica.co.uk [dostęp 2021-07-16].
- ↑ Marin Alsop appointed first female artistic director of top Vienna orchestra [online], the Guardian, 29 stycznia 2018 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ a b Marin Alsop nową dyrektor artystyczną i I dyrygentką NOSPR - Dwójka - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2023-06-06] (pol.).
- ↑ Instytut Teatralny, Katowice. Marin Alsop nową dyrektorką artystyczną NOSPR | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2023-06-06] (pol.).
- ↑ Taki Alsop Conducting Fellowship [online], Taki Alsop Conducting Fellowship [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Marin Alsop | Peabody Institute [online] [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Home [online], www.globalodetojoy.com [dostęp 2021-07-16].
- ↑ Andrew Clements, Prom 45: São Paulo Symphony Orchestra/Alsop – review, „The Guardian”, 16 sierpnia 2012, ISSN 0261-3077 [dostęp 2017-02-28] (ang.).
- ↑ Marin Alsop [online], www.macfound.org [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Juilliard’s 116th Commencement Ceremony at The Juilliard School [online], www.juilliard.edu [dostęp 2021-07-16].
- ↑ NOSPR / Marin Alsop / Piotr Pyc – Filharmonia Dwójki – NOSPR [online], nospr.org.pl [dostęp 2021-07-15] (pol.).
- ↑ NOSPR / Marin Alsop / Ewa Tracz / Festiwal Katowice Kultura Natura – transmisja medici.tv – NOSPR [online], nospr.org.pl [dostęp 2021-07-15] (pol.).
- ↑ Aktualność – NOSPR [online], nospr.org.pl [dostęp 2021-07-15] (pol.).
- ↑ Anthony Tommasini, A One-Woman Vanguard, „The New York Times”, 11 listopada 2007, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-07-16] (ang.).