Marian Pióro
Marian Pióro (ur. 1925 w Zbywaczówce, zm. 15 lutego 2011 w Wadowicach) – żołnierz Armii Krajowej i partyzantki antykomunistycznej, działacz społeczny.
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1943–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Okręg AK „Barwałd |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się we wsi Zbywaczówka w 1925 roku. W latach 1943–1945 był żołnierzem Armii Krajowej w okręgu „Barwałd” dowodzonym przez kpt. Feliksa Kwarciaka. Pióro był zaangażowany w ratowanie życia wielu uciekinierom z niemieckich obozów jenieckich i koncentracyjnych. Jego grupa organizowała przerzuty więźniów i przesiedleńców przez rzekę Skawę w Wadowicach. Był też zaangażowany w ratowanie Żydów z wadowickiego getta przed jego likwidacją.
Zakończenie II wojny światowej nie oznaczało zakończenia walki. Dla niego i jego przyjaciół nastąpiła tylko zamiana okupacji z hitlerowskiej na sowiecką. We wrześniu 1945 roku wszedł w skład tworzącego się niepodległościowego oddziału partyzanckiego Armii Polskiej w Kraju dowodzonego przez por. Mieczysława Wądolnego ps. „Granit” vel. „Mściciel”.
W latach 1945–1947 uczestniczył w wielu akcjach bojowych z bronią w ręku. Po rozbiciu oddziału w styczniu 1947 roku przez UB i śmierci dowódcy oddziału „Mściciela”, Pióro ukrywał się. Na podstawie tzw. amnestii i zgody kpt. Kwarciaka partyzanci ujawnili się w marcu 1947 roku.
Pomimo amnestii w kolejnych latach był szykanowany i represjonowany przez komunistyczne władze. W 1951 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i posądzony o nielegalne posiadanie broni. Skazany, na wolność wyszedł na mocy amnestii w 1956 roku.
W latach 80. XX wieku Marian Pióro nawiązał współpracę z wadowicką Solidarnością i zaczął działać w opozycji demokratycznej.
Po 1989 roku był zapraszany do szkół jako prelegent. Był inicjatorem urządzenia symbolicznych grobów ofiar nazizmu i komunizmu w Wadowicach. Od 1995 roku pełnił funkcję prezesa Zarządu koła Wadowice Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
19 czerwca 2008 roku podporucznik Marian Pióro – wraz z kolegą z oddziału partyzanckiego „Burza” sierż. Rudolfem Buckim – został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta”. Decyzja prezydenta została odczytana jako oficjalna rehabilitacja żołnierzy por. Mieczysława Wądolnego[1].
Zmarł 15 lutego 2011 roku w Wadowicach[2]. Msza święta żałobna została odprawiona w bazylice Ofiarowania Najświętszej Marii Panny. Następnie kondukt żałobny z pocztami sztandarowymi przeszedł przez miasto na cmentarz komunalny, gdzie odbyła się ceremonia pogrzebowa[3].
Order
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008) za wybitne zasługi dla niepodległości Polski, za działalność na rzecz środowisk kombatanckich[4].
Filmografia
edytujŻycie prywatne
edytujJego żoną była Wiesława Pióro[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Marcin Płaszczyca. Prezydent uznaje żołnierzy „Mściciela”. „Gazeta Krakowska”, 2008-09-23..
- ↑ Marian Pióro nie żyje. Wadowice24.pl, 2011-02-15. [dostęp 2016-02-14].
- ↑ Wadowice pożegnały Mariana Pióro. Wadowice24.pl, 2011-02-18. [dostęp 2016-02-14].
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 3, poz. 20
- ↑ Licealiści odkopali historię „Mściciela”. Wadowice24.pl, 2009-06-04. [dostęp 2016-02-14].
- ↑ Redakcja, Licealiści wracają do legendy Mściciela [online], Warszawa Nasze Miasto, 5 czerwca 2009 [dostęp 2020-03-23] (pol.).
- ↑ Wadowice biało-czerwone. Tak świętowaliśmy 11 listopada. Wadowice24.pl, 2012-11-11. [dostęp 2016-02-14].
Bibliografia
edytuj- Maciej Korkuć, Apolonia Ptak, Żołnierze porucznika Wądolnego. Z dziejów niepodległościowego podziemia na ziemi wadowickiej 1945–1947, Kraków 2001.