Wikipedia

Marian Klott

urzędnik polski, Główny Inspektor Pracy w II RP

Marian Klott de Heidenfeldt (ur. 1 listopada 1892 w Nawłoku, zm. 28 lutego 1967 w Krakowie), działacz niepodległościowy, członek POW, Główny Inspektor Pracy w II Rzeczypospolitej, pełniący urząd w latach 1920–1939.

Marian Klott de Heidenfeldt
Ilustracja
Marian Klott de Heidenfeldt przy biurku (1927)
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1892
Nawłok, powiat brasławski

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1967
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Zawód, zajęcie

inspektor pracy, wykładowca akademicki

Stanowisko

Główny Inspektor Pracy

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Grób Mariana Klotta de Heidenfeldta na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Życiorys

edytuj

Urodził się na Wileńszczyźnie jako syn Mieczysława i Marii z d. Wróblewskiej[1]. Od 1911 roku studiował, w 1915 kończąc naukę na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Petersburskiego z dyplomem kandydata nauk fizyko-matematycznych[2]. Jako student współorganizował wśród Polaków w Petersburgu Zwią­zek Wal­ki Czyn­nej (Okręg V) oraz, od 1912, Zwią­zek Strze­lec­ki. Od 1914 był pre­ze­sem Cen­tral­ne­go Ko­mi­te­tu Aka­de­mic­kie­go Mło­dzie­ży Polskiej w Ro­sji po­łą­czo­nych or­ga­ni­za­cji aka­de­mic­kich „Fi­la­re­cja” i „Wy­zwo­le­nie”[1]. W czasie I wojny światowej działał w Polskiej Organizacji Wojskowej (1915–1918), w Centralnym Komitecie Obywatelskim, w Radzie Głównej Opiekuńczej (1916–1918)[2]; w 1917 uwięziony na kilka miesięcy przez władze niemieckie w związku z działalnością niepodległościową.

Od 1918 do 1926 kierował Wydziałem Rolnym w Ministerstwie Pracy i Opieki Socjalnej[2], równocześnie będąc okręgowym inspektorem pracy. W roku 1920 został mianowany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego na stanowisko Głównego Inspektora Pracy, które piastował do wybuchu II wojny światowej[3]. Był też m.in. członkiem Komisji Rewizyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, członkiem Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej[4], członkiem loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej[5].

Podczas obrony Warszawy w 1939 kierował sekcją zbiórki materiałowej w ramach Komitetu Samopomocy Społecznej[6]. W czasie wojny działał także w Radzie Głównej Opiekuńczej, a następnie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, gdzie był kierownikiem działu inspekcji. Był także członkiem Zarządu Głównego Konwentu Organizacji Niepodległościowych[1]. W Warszawie przebywał do kapitulacji powstania warszawskiego.

Po II wojnie został odsunięty od funkcji państwowych, nie został przyjęty do Państwowej Inspekcji Pracy jako „element obcy klasowo”. Pracę podjął najpierw w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie. Następnie pracował w przemyśle górniczym, w tym w Centralnym Zarządzie Przemysłu Węglowego w Katowicach, gdzie został kierownikiem Działu Bezpieczeństwa Pracy i Ratownictwa. Zatrudniony był również w Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu (przemianowana na Centralną Stację Ratownictwa Górniczego), gdzie kierował Działem Kontroli i Nadzoru nad Lampiarniami Kopalnianymi[7]. W Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1946–1960 był wykładowcą ratownictwa i bezpieczeństwa pracy. Od 1952 do 1954 roku p.o. kierownika Zakładu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Górnictwie na Wydziale Górniczym AGH[8].

Związany z Polską Partią Socjalistyczną, był jej aktywnym członkiem do 1920, kiedy objął stanowisko Głównego Inspektora Pracy, oraz w latach 1945–1948. Nie przystąpił do powstałej w 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Na początku lat 1950. był dwukrotnie więziony przez Urząd Bezpieczeństwa[9].

Zmarł 28 lutego 1967 w Krakowie. Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera XXVIA-15-14)[10].

Życie prywatne

edytuj

Żona – Zofia Klott de Heidenfeldt z Mireckich (ur. 22 grudnia 1897 w Warszawie, zm. 9 marca 1959 w Krakowie) – podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką. Pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXIV-12-13)[10][11]. Wraz z żoną mieli dwie córki:

  • Teresa (ur. 7 stycznia 1928 w Warszawie, zm. 15 października 1993 w Krakowie)[12];
  • Maria (ur. 22 maja 1923 w Warszawie, zm. 29 kwietnia 2009 w Warszawie)[13] podczas powstania warszawskiego była pielęgniarką, po wojnie pracowała jako lekarz medycyny[14].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Tablica poświęcona jego pamięci znajduje się od 1994 na fasadzie pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie[17]. Treść napisu umieszczonego na tablicy: „PAMIĘCI MARIANA KLOTTA GŁÓWNEGO INSPEKTORA PRACY URZĘDUJĄCEGO W TYM GMACHU W LATACH 1932–1939 W ROCZNICĘ 75-LECIA INSPEKCJI PRACY W POLSCE WARSZAWA, 16 grudnia 1994 roku.”

Galeria

edytuj
  •  
    Herb własny Klottów
  •  
    Miejsce spoczynku na cmentarzu Rakowickim w Krakowie
  •  
    Grób żony na cmentarzu Rakowickim
  •  
    Pałac Pod Czterema Wiatrami, gdzie w 1994 umieszczono tablicę upamiętniającą Mariana Klotta
  •  
    Tablica pamiątkowa na fasadzie pałacu

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Marek Gałęzowski, Klott de He­iden­feld Ma­ria­n [w:] idem, Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939-1947, LTW: Warszawa 2005.
  2. ↑ a b c Marian Klott de Heidenfeld – Historia AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2022-04-28].
  3. ↑ Nie dać się zgnoić, [w:] Janusz R. Kowalczyk, Wracając do moich Baranów, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2012, s. 105, ISBN 978-83-7436-291-7, OCLC 793950553 [dostęp 2022-10-09].
  4. ↑ Julian Auleytner, Historia, [w:] Polskie Towarzystwo Polityki Społecznej
  5. ↑ Ludwik Hass: Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928. Warszawa: 1984, s. 232.
  6. ↑ Marian Porwit: Obrona Warszawy - wrzesień 1939 r. Warszawa: Czytelnik, 1979.
  7. ↑ Miejscowości i właściciele ziemscy [online], Przebrodzie [dostęp 2022-04-28] (pol.).
  8. ↑ Marian Klott de Heidenfeld – Historia AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2022-04-28].
  9. ↑ Marian Klott de Heidenfeldt (1892-1967). Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (pol.).
  10. ↑ a b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2021-01-03].
  11. ↑ Biogram powstańczy Zofii Klott (1897-1959). [dostęp 2012-07-08].
  12. ↑ Lokalizator grobów. Zarząd cmentarzy komunalnych w Krakowie. [dostęp 2019-05-23]. (pol.).
  13. ↑ Informacja w bazie warszawskich nekrologów. [dostęp 2019-05-21].
  14. ↑ Biogram powstańczy Marii (1923-2009). [dostęp 2012-07-08].
  15. ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie organizacji inspekcji pracy”.
  16. ↑ M.P. z 1931 r. nr 296, poz. 391 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. ↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. Warszawa: Argraf, 2004, s. 61. ISBN 83-912463-4-5.

Bibliografia

edytuj
  • Marek Gałęzowski, Klott de He­iden­feld Ma­ria­n [w:] idem, Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939-1947, LTW: Warszawa 2005.
  • Edward Kołodziejczyk: Inspekcja Pracy w Polsce 1919–1999. Warszawa: Kolpress, 2003. ISBN 83-88919-06-7.
  • Edward Kołodziejczyk. Marian Klott. „Inspektor Pracy”. 1 (131), s. 12–13, styczeń 1994. Warszawa: Główny Inspektorat Pracy. 
  • Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej: Uroczystość ku czci współtwórcy Inspekcji Pracy. 2011-11-17. [dostęp 2012-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-17)].
  • ATEST-Ochrona Pracy: Kwiaty na grobie Mariana Klotta. 2011-11-18. [dostęp 2012-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-17)].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Marian_Klott&oldid=73421388”