Marian Borzęcki (ur. 8 września 1889[1] w Suwałkach, zm. 3 czerwca 1940 w Gusen (KL))[2] – polski prawnik, polityk, adwokat, komendant główny Policji Państwowej.

Marian Borzęcki
Ilustracja
Komendant główny Policji Państwowej
Data i miejsce urodzenia

8 września 1889
Suwałki, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

3 czerwca 1940
KL Mauthausen-Gusen, III Rzesza

Przebieg służby
Lata służby

1919-1926

Formacja

Policja Państwowa

Stanowiska

Zastępca Komendanta Głównego Policji Państwowej (1919-1921),
Komendant Główny Policji Państwowej (1923–1926)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii
Marian Borzęcki
Ilustracja
jako wiceprezydent Warszawy
Data i miejsce urodzenia

8 września 1889
Suwałki

Data i miejsce śmierci

3 czerwca 1940
KL Mauthausen-Gusen

Wiceprezydent Warszawy
Okres

od 1927
do 1934

Życiorys

edytuj

Syn Bolesława i Marii z Rakowskich[3]. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu w Petersburgu[3]. Od lipca 1919 do października 1921 zastępca komendanta głównego Policji Państwowej, od grudnia 1922 do czerwca 1923 dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, od czerwca 1923 do listopada 1926 komendant główny Policji Państwowej. Po przewrocie majowym został przeniesiony w stan nieczynny, a z dniem 6 maja 1927 przeniesiony w stan spoczynku[4]. Rozpoczął praktykę adwokacką w Warszawie. Działacz Stronnictwa Narodowego, od 1937 członek Stronnictwa Pracy. W latach 1927–1934 wiceprezydent Warszawy.

We wrześniu 1939 członek Komitetu Obywatelskiego przy Dowództwie Obrony Warszawy. W konspiracji w Biurze Politycznym Centralnego Komitetu Organizacji Niepodległościowych, aresztowany przez Gestapo 30 marca 1940, wywieziony z Pawiaka 3 maja 1940 do obozu koncentracyjnego KL Sachsenhausen. Stąd 27 maja 1940 trafił do KL Gusen, gdzie 3 czerwca 1940 zmarł. Był jedną z najwcześniej zarejestrowanych ofiar tego obozu. Jako oficjalną przyczynę śmierci podano zwapnienie naczyń wieńcowych i zator (Herzkranzgefäßverkalkung, Embolie)[5]. Jego symboliczny grób znajduje się na warszawskich Powązkach (kw. 191–VI–17)[6].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Akt urodzenia Mariana Gorgoniusza Borzęckiego, Archiwum Państwowe w Suwałkach, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Suwałkach, sygn. 63/165/0/1/97, k. 125, akt ur. nr 498; Archive der KZ‐Gedenkstätte Mauthausen_2_2_15_007_20_p14, _1_1_6_1_Totenbuch Gusen_1_002, _Y_46a_1940_001754-001781.
  2. Marian Borzęcki. mauthausen-memorial.org. [dostęp 2023-04-12].
  3. a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 66.
  4. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”. 1-2, s. 170, 1927-06-30. .
  5. Wyciąg z bazy danych więźniów, dotyczący Mariana Borzęckiego, Archiv der KZ-Gedenkstätte Mauthausen Wien
  6. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
  7. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.

Bibliografia

edytuj
 
Grób symboliczny Mariana Borzęckiego na warszawskim cmentarzu Powązkowskim