Maria Turzyma, właśc. Maria Wiśniewska z domu Głowacka (ur. ok. 1860 w Krakowie, zm. 23 sierpnia 1922 w Trzęsówce) – działaczka na rzecz praw kobiet, pisarka, publicystka.

Maria Turzyma
Maria Wiśniewska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1860
Kraków

Data i miejsce śmierci

23 sierpnia 1922
Trzęsówka

Zawód, zajęcie

pisarka, publicystka, feministka

Narodowość

polska

Życiorys

edytuj

Działała szczególnie na rzecz dopuszczenia kobiet do edukacji uniwersyteckiej oraz praw wyborczych dla kobiet. Współpracowała z Marią Siedlecką i Kazimierą Bujwidową. W latach 1902–1905 wydawała w Krakowie pismo „Nowe Słowo”, poświęcone kwestii emancypacji kobiet. W 1904 założyła Stowarzyszenie Związek Kobiet i została jego przewodniczącą. Od 1907 prowadziła pensjonat w Zakopanem, a w 1911 przeniosła się do Lwowa[1].

Podczas I wojny światowej służyła jako kurierka w Legionach, działała w POW[1] oraz działała w krakowskim kole Ligi Kobiet Galicji i Śląska.

Była autorką zbioru nowel Nadbrzeżne Fale (1899), oraz licznych tekstów publicystycznych, m.in. Handel kobietami i Potrójne więzy kobiety, w którym podnosiła problem zależności ekonomicznej kobiet od mężczyzn[2]. Publikowała w „Kurierze Codziennym”, „Krytyce”, „Prawdzie”.

Była żoną Feliksa Wiśniewskiego (1845–1919), powstańca styczniowego, matką Heleny Zakrzewskiej, pisarki, i Marii Wiśniewskiej (1879–1894)[3].

Zmarła w Trzęsówce k. Kolbuszowej[1], pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera BB-wsch-po prawej Nowosielskich)[3].

Bibliografia

edytuj
  • Kazimiera Bujwidowa, Maria Turzyma – garść wspomnień, „Kobieta Współczesna” 1929, nr 19.
  • Sylwetka Marii Turzymy, [w:] Cecylia Walewska, W walce o równe prawa. Nasze bojownice, Warszawa 1930.
  • Zofia Zaleska, Czasopisma kobiece w Polsce (1818–1937), Warszawa 1938.

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Maria Turzyma - Magiczny Kraków [online], www.krakow.pl [dostęp 2024-03-04].
  2. Aneta Górnicka-Boratyńska: Chcemy całego życia. Warszawa: Fundacja Res Publica, 1999, s. 202. ISBN 83-910975-2-8.
  3. a b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-03-04].