Maria Papa Rostkowska
Maria Papa Rostkowska, z d. Baranowska (ur. 4 lipca 1923 w Brwinowie, zm. 25 października 2008) – polska rzeźbiarka i malarka.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 lipca 1923 |
|---|---|
| Data śmierci |
25 października 2008 |
| Dziedzina sztuki |
rzeźba, malarstwo |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujUrodziła się 4 lipca 1923 roku[1] w Brwinowie[2], w rodzinie Bolesława Baranowskiego i Rosjanki Nadziei Juduszkin[1]. Kształciła się w Żeńskiej Szkole Architektury im. Stanisława Noakowskiego w Warszawie[3], studiowała u Wojciecha Jastrzębowskiego[4]. W 1943 roku wyszła za mąż za Ludwika Rostkowskiego (zm. 1950)[1][3], któremu pomagała ratować Żydów z getta[3][4]; rok później działała w powstaniu warszawskim, była łączniczką[2][4] Armii Ludowej[4]. Dzięki pomocy rodziny udało jej się uniknąć transportu do Auschwitz-Birkenau[1][2]. W 1945 roku została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[4].
W 1946 roku rozpoczęła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni Felicjana Szczęsnego Kowarskiego, podczas których wyjechała na dłuższe stypendium do Paryża, gdzie m.in. wzięła udział w wystawie UNESCO[1]. W tym okresie rozstała się z Rostkowskim[1][2]. W pierwszej połowie lat 50. tworzyła obrazy w duchu realizmu socjalistycznego, z wyczuwalną inspiracją twórczością Édouarda Maneta. W 1952 roku rozpoczęła pracę na macierzystej uczelni[1].
19 stycznia 1955 roku na wniosek Ministra Kultury i Sztuki została odznaczona Medalem 10-lecia Polski Ludowej[5].
W 1957 roku emigrowała z Polski[3], z początku mieszkając w Paryżu[1][6]. W 1958 roku wyszła za mąż za pisarza i krytyka Gualtieriego Papa di San Lazzaro[3][4]. Do przyjaciół małżeństwa należeli tacy artyści jak Marc Chagall, Sonia Delaunay, Hans Arp czy Marino Marini[1][2].
We Włoszech zaczęła interesować się rzeźbą[1]. Pod koniec lat 50. tworzyła w glinie, czasem odlewając także rzeźby w brązie. Od połowy lat 60. skupiła się na pracy z marmurem[3], sama pracując nad doskonaleniem techniki bezpośredniej pracy w kamieniu[1][6]. Jej z pozoru abstrakcyjne prace pełne były zmysłowości[1]. W 1966 roku została wyróżniona nagrodą Fundacji Williama i Nomy Copleyów, do której rekomendował ją Arp[1][6] i Lucio Fontana[6]. Przez trzydzieści lat[6] prowadziła pracownię w Pietrasanta[3][6], niedaleko miejsca wydobycia marmuru karraryjskiego[6]. Jej prace znalazły się na ok. stu wystawach w Europie, a także poza nią (Japonia)[6].
Z pierwszego małżeństwa miała syna Mikołaja[1].
Zmarła 25 października[1] 2008 roku[1][3] i została pochowana na paryskim cmentarzu Montparnasse[7].
Jej prace znajdują się w kolekcjach muzealnych i prywatnych na całym świecie[6]. Można je zobaczyć m.in. w Parku Rzeźby Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni[8].
Pierwsza indywidualna wystawa artystki w Polsce odbyła się w 2014 r. w Królikarni, kolejne w 2023 r. w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku[9] i w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie[10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Anna Zelmańska-Lipnicka, Rzeźbię, bo muszę. Maria Papa Rostkowska [online], Niezła sztuka, 3 marca 2023 [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ a b c d e Agata Araszkiewicz, Kobieta z marmuru [online], KrytykaPolityczna.pl, 13 czerwca 2014 [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Maria Papa Rostkowska [online], Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku [dostęp 2023-09-30].
- ↑ a b c d e f Maria Rostkowska [online], www.1944.pl [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ a b c d e f g h i Wystawa: „Obietnica szczęścia. Maria Papa Rostkowska” [online], Łazienki Królewskie, 9 września 2023 [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ Sylwia Zientek: Tylko one. Polska sztuka bez mężczyzn. Agora, 2023, s. 493. ISBN 978-83-268-4396-9.
- ↑ Park Rzeźby [online], Królikarnia - Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego, 8 czerwca 2023 [dostęp 2023-09-30] [zarchiwizowane z adresu 2023-06-08].
- ↑ Sylwia Zientek: Tylko one. Polska sztuka bez mężczyzn. Agora, 2023, s. 493. ISBN 978-83-268-4396-9.
- ↑ Wystawa: "Obietnica szczęścia. Maria Papa Rostkowska" | Łazienki Królewskie [online], www.lazienki-krolewskie.pl, 9 września 2023 [dostęp 2024-11-02] (pol.).