Marek Mietelski
Marek Stefan Mietelski (ur. 27 lutego 1933 w Krakowie) – polski pianista i pedagog, profesor Akademii Muzycznej w Krakowie.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
    
| |
_with_parents.jpg)
_with_wife.jpg)
.jpg)
Życiorys
edytujZ końcem 1939 r. przejawił zainteresowanie muzyką, z której problemami - początkowo bez fortepianu - zaczął go zaznajamiać ojciec (wcześniej, z dniem 1 stycznia tegoż roku objął on funkcję notariusza w Boguminie, który po ogłoszeniu mobilizacji rodzina opuściła, a kompletne umeblowanie mieszkania - wraz z fortepianem - zostało skonfiskowane "na rzecz Rzeszy Niemieckiej"). W tym samym 1939 roku rozpoczął w Krakowie naukę w zakresie szkoły podstawowej. Po przeniesieniu się z rodzicami do Zakliczyna, gdzie jego ojciec od kwietnia 1941 r. był w latach okupacji notariuszem - rozpoczął lekcje gry na fortepianie pod jego kierunkiem, kontynuując równocześnie naukę w szkole podstawowej. Po jej ukończeniu w 1946 r. rozpoczął naukę w Prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym Gminy Wiejskiej w Zakliczynie n/D., zamkniętym już w następnym roku. Po powrocie rodziny do Krakowa z końcem lata 1947 r. został uczniem dwóch szkół: w klasie fortepianu Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej (jego nauczycielkami kolejno były: Olga Wachtlowa, Janina Maltzowa oraz Wanda Waliszewska) i - w pionie ogólnokształcącym – Państwowego Liceum Humanistyczno-Muzycznego. Po jego zamknięciu w następnym roku - uczęszczał do III Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Króla Jana Sobieskiego, gdzie zdał maturę w 1951 r. W tym samym roku rozpoczął studia muzykologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim[1]. Naukę w klasie fortepianu w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej ukończył dyplomem w 1952 r. W tym samym roku został przyjęty na studia pianistyczne w klasie fortepianu prof. Jana Hoffmana w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, które dnia 3 października zostały przerwane aresztowaniem przez UB, procesem sądowym oraz więzieniem za działalność niepodległościową w podziemnej organizacji. Po wyjściu z więzienia i po ponownym egzaminie wstępnym po kilku latach, studia te ukończył dyplomem w 1962 r. Jeszcze będąc studentem, w 1960 podjął pracę jako pedagog w Państwowym Liceum Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Krakowie[2] (obecnie Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II st. im. Fryderyka Chopina w Krakowie).
Jako stypendysta francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych doskonalił swoje umiejętności pianistyczne u Claude’a Helffera w Paryżu w 1972, a w 1974 u Aloysa Kontarsky’ego jako stypendysta Międzynarodowego Instytutu Muzycznego w Darmstadt podczas Wakacyjnych Kursów Muzyki Współczesnej. Występował na koncertach jako solista (również z towarzyszeniem orkiestr) lub kameralista, najczęściej z repertuarem muzyki współczesnej w Zespole MW2 (czasem Ensemble MW 2)[3], którego był członkiem od chwili jego założenia przez Adama Kaczyńskiego w 1962. Wraz z MW2 został w 1965 laureatem Międzynarodowego Konkursu dla Młodych Wykonawców Muzyki Współczesnej w Utrechcie, a w 1973 został odznaczony Medalem Honorowym Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich za szczególne zasługi w propagowaniu polskiej muzyki współczesnej. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt prawykonań światowych utworów kompozytorów polskich i zagranicznych - w tym dedykowanych jemu (m.in "Model IV" Bogusława Schaeffera z prawem wyłączności wykonywania) lub Zespołowi MW 2 - oraz szereg nagrań radiowych, telewizyjnych, płytowych i filmowych[4][5].
Brał udział w ponad 500 koncertach i blisko 100 festiwalach krajowych i zagranicznych, takich jak: Warszawska Jesień (1963, 1964, 1966, 1972, 1978, 1981, 1997, 2017), Semaines Musicales Internationales de Paris (1966), Société Internationale de la Musique Contemporaine w Lozannie (1966), Musique de Notre Temps w Strasburgu (1966), Reconnaissance des Musiques Modernes w Brukseli (1966), Muzički Biennale Zagreb (1967, 1973), Musique du Temps w Lyonie (1968), Ny Musikk w Oslo (1968), Bemus Festival w Belgradzie (1969), Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej we Wrocławiu (1972, 1976, 1984, 2004), Poznańska Wiosna Muzyczna (1971, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1984, 1985, 1990), Autunno Musicale a Como (1971), Semana de Nueva Música w Barcelonie (1973), Holland Festival (1973), Festival d'Avignon (1973)[6],International Carnival of Experimental Sound w Londynie (1974), Festival International de Baalbeck w Bejrucie (1974), Istanbul Festivali (1976), Festival of Arts Shiraz-Persepolis (1976), Festival of Athens (1979), Primer Foro Internacional de la Música Nueva w Meksyku (1979), Internationale Musikfestwochen w Lucernie (1980), Aspekte Salzburg (1979, 1981), holenderski Nieuwe Muziek Festival (1981, 1985), Numus Festival w Aarhus (1983), Levande Musik w Göteborgu (1983), Contemporary Music Festival w Huddersfield (1984), Nuova Consonanza w Rzymie (1985), Bornholms Musik-Festival w Rønne (1986), Multi-Art Festival w Seulu (2000) oraz 17 Dresdner Tage der zeitgenossischen Musik (2003)[2][7][8][9].
Pracował w Akademii Muzycznej w Krakowie od 1977, a w Katedrze Interpretacji Muzyki Współczesnej (potem Katedrze Muzyki Współczesnej i Jazzu) od początku jej istnienia (tj. od 1990), w tym jako profesor od 1998 do końca roku akademickiego 2012/13. Brał udział jako wykładowca w kursach interpretacji muzyki współczesnej w kraju i za granicą (na Międzynarodowych Kursach Jeunesses Musicales w Belgii: w Irchonwelz (1973) i w Keerbergen (1975), zasiadał w jury konkursów krajowych oraz międzynarodowych[10].
Życie prywatne
edytujJest synem notariusza dr. Leona Mietelskiego (1894–1967) oraz Ireny ze Stankiewiczów (1902–1992), nauczycielki. Jego brat, dr Jan Mietelski jest astronomem, a siostra – Agnieszka Mietelska-Ciepierska (1939–2008) była muzykologiem. Od 1962 jego żoną była Krystyna Ungeheuer-Mietelska, tancerka i choreograf.
Jest byłym więźniem politycznym. Po aresztowaniu w 1952 został uwięziony na mocy wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie za działalność polityczną w podziemnej organizacji niepodległościowej Związek Walczącej Młodzieży Polskiej. Po unieważnieniu wyroku w 1992 posiada nadany mu przez Instytut Pamięci Narodowej status pokrzywdzonego[2].
Odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi (1985 r.)
- Zasłużony Działacz Kultury (1988 r.)
- Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny (1995 r.)
- Krzyż Niezłomnych (1999 r.)
- Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (2013 r.)[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Andrzej Woszczyk, Astronomem być... Świadectwa życia i pracy astronomów polskich, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń, 2007, ISBN 978-83-7285-319-6, s. 54–63 i 80–82
- ↑ a b c d Polskie Centrum Informacji Muzycznej – Marek Mietelski
- ↑ EmPOLMIC: zespoły
- ↑ An Outline History of Polish Culture, s. 350, ISBN 83-223-2036-1, Wyd. Jagiellonian University/Interpress 1984
- ↑ International Who's Who in Music, s. 613, wyd. International Who's Who in Music (Tenth Edition) – Cambridge – England, 1985, ISBN 0-900332-77-8
- ↑ Concert MW2 de Cracovie (ang.) festival-avignon.com [dostęp 2020-06-15]
- ↑ Zespoły [online], polmic.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Stanisław Dybowski: Słownik Pianistów Polskich, s. 209-210, 215, 437, wyd. Selene, Warszawa, 2003, ISBN 83-910515-5-2
- ↑ Katarzyna Marczak: Intencja MW 2. Świat muzycznej awangardy, s. 27, 330, wyd. "inCanto", Kraków 2023, ISBN: 978-83-968156-2-0
- ↑ Złota Księga Nauk Humanistycznych, s. 248, wyd. Mastermedia sp. z o.o., 2004, ISBN – 83-920014-0-0
Linki zewnętrzne
edytuj- Przew. kwal. II Marek Mietelski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-06-15].
- Krąg kwintowy na fortepian (wyk. Marek Mietelski). ninateka.pl.