Marcelin (Mokotów)
Marcelin – dawna osada, potem część miasta Warszawy, położona w dzielnicy Mokotów.
| część miasta Warszawy | |
 Marcelin i Sielanka na mapie z 1901 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Data założenia |
1866 |
| W granicach Warszawy |
1916 |
| SIMC |
0918382 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°12′00″N 21°02′35″E/52,200000 21,043056
| |
Położenie i charakterystyka
edytujMarcelin to część Warszawy, znajdująca się na terenie obszaru Miejskiego Systemu Informacji Sielce[1][2]. Jej identyfikator SIMC to 0918382[2]. Według państwowego rejestru nazw geograficznych punkt centralny znajduje się w okolicach ulic Zbyszka Cybulskiego i Stanisława Kierbedzia[3].
Osada Marcelin została założona w 1866 roku przez Marcelego Czuleńskiego[4][5], który zakupił grunt na licytacji działek powstałych w wyniku podziału majątku Sielce organizowanej przez księstwo łowickie[6]. Jego powierzchnia wynosiła 10,5 ha[4] (19 mórg[6]). Hodowano tu warzywa[4]. W 1871 roku właściciel otworzył popularną w swoim czasie restaurację działającą w miesiącach letnich, a która mieściła się w murowanej willi „Marcelin”[4][6]. Obok otwarto szparagarnię, w której serwowano przekąski, wykwintne dania i śliwowicę[5]. Nazwa osady ma charakter posesywny upamiętniający[7].
Marcelin był jednym z przystanków otwartej w 1892 roku kolei wilanowskiej[8].
W 1916 roku osada znalazła się w granicach Warszawy[4]. Restauracja działała co najmniej do 1920 roku[9]. W 1929 urządzono w niej schronisko dla samotnych i bezdomnych matek „Dom Matki i Dziecka”[10]. Willa mieściła się pod adresem Droga Królewska 101[9] (późniejsza ulica Sobieskiego), gdzie następnie swoją siedzibę znalazła Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji[11].
Na planie Lindleyów z 1901 roku zaznaczono Marcelin po zachodniej stronie przyszłej ulicy Sobieskiego[12], natomiast na późniejszych mapach, jak np. z 1931 roku, Marcelin znajduje się po wschodniej stronie ulicy, za Jeziorem Sieleckim, tam gdzie wskazuje państwowy rejestr nazw geograficznych[13][2].
W latach 60. XX w. część terenów dawnej osady weszła w skład osiedla Dolna-Sobieskiego[8].
Inne informacje
edytujCzęść miasta położona w dzielnicy Białołęka również nosi nazwę Marcelin[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie, Dzielnica Mokotów - Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [online] [dostęp 2023-01-20].
- ↑ a b c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023, identyfikator PRNG: 175694
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2023-01-21].
- ↑ a b c d e f Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 465, ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ a b Wiesław Wiernicki, Fin de siecle gastronomii warszawskiej, Marek Mikos, Małgorzata Zdancewicz (red.), „Krajobraz Warszawski. Dodatek urbanistyczno-architektoniczny do dwutygodnika Ratusz” (3), Warszawa, lipiec 1994, VIII, ISSN 1427-907X [dostęp 2023-01-20].
- ↑ a b c Sielce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 524.
- ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 284. ISBN 978-83-62189-08-3.
- ↑ a b Wojciech Fijałkowski, Kolejka Wilanowska, „Biuletyn Wilanowski” (10 (27)), 11 czerwca 1995, s. 2, 5, ISSN 1233-7145 [dostęp 2023-01-20].
- ↑ a b Restauracja Marcelin, „Przegląd Wieczorny”, 31 maja 1920 [dostęp 2023-02-19].
- ↑ Dwórz dziecięcy w Marcelinie, „Kurjer Czerwony”, 8 sierpnia 1929 [dostęp 2023-02-19].
- ↑ Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Dane kontaktowe [online] [dostęp 2023-02-19].
- ↑ Praca zbiorowa pod kierunkiem Wiliama Heerleina Lindleya, Plany Lindleyów, t. arkusz 24, 1901 [dostęp 2023-02-19].
- ↑ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000, 1:25 000 /1929 - 1939/. WARSZAWA-MOKOTÓW, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1931 [dostęp 2023-02-19].