Manfred Lachs
Manfred Lachs (ur. 21 kwietnia 1914 w Stanisławowie, zm. 14 stycznia 1993 w Hadze) – polski prawnik i dyplomata światowej sławy pochodzenia żydowskiego[1][2], sędzia i przewodniczący Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze.
.jpg) Manfred Lachs (1974) | |
| Data i miejsce urodzenia |
21 kwietnia 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 stycznia 1993 |
| Prezes Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości | |
| Okres |
od 1973 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Sędzia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości | |
| Okres |
od 1967 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dyrektor Instytutu Nauk Prawnych PAN | |
| Okres |
od 1961 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujJego rodzicami byli adwokat Ignacy Lachs i nauczycielka angielskiego Sophie Lachs[3]. Urodził się w Stanisławowie, który w tym czasie należał do Austro-Węgier. W latach 1932–1934 uczył się dyplomacji w Akademii Konsularnej w Wiedniu. W latach 1934–1936 studiował prawo na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1937 uzyskał stopień doktora praw Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1938–1939 uzupełniał wykształcenie w Wiedniu i na Uniwersytecie w Nancy, gdzie w 1939 uzyskał kolejny tytuł doktora nauk[3]. Następnie przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie studiował na Uniwersytecie Cambridge[4] i w London School of Economics[4][3]. Lata II wojny światowej przeżył w Wielkiej Brytanii[3]. Oprócz polskiego znał biegle w mowie i piśmie również angielski, francuski, niemiecki i rosyjski[3]. Był współpracownikiem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w Londynie[3]. W latach 1946–1947 był radcą prawnym delegacji polskiej na Konferencję Pokojową w Paryżu, przygotowującą traktaty pokojowe z Bułgarią, Finlandią, Rumunią, Węgrami i Włochami[4]. Od 1952 był profesorem prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Warszawskim. Wniósł duży wkład w rozwój prawa międzynarodowego po II wojnie światowej. W latach 1962–1966 był przewodniczącym Podkomitetu Prawnego (ang. Legal Sub-Committee) Komitetu ONZ ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej (ang. Committee of Peaceful Uses of Outer Space – COPUOS)[5]. Był członkiem polskiej delegacji na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ oraz sędzią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w latach 1967–1993 (najdłużej w historii). W okresie od 1973 do 1976 pełnił funkcję przewodniczącego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
W latach 1949, 1951 i 1955 był wybierany na przewodniczącego Komisji Prawnej (ang. Legal Committee) Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations General Assembly), a w 1952 roku był jej wiceprzewodniczącym[5]. Był przewodniczącym specjalnej komisji do spraw pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Wiceprezydent Haskiej Akademii Prawa Międzynarodowego. Członek Rady Konsultacyjnej.
W 1960 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk. W latach 1961–1967 był dyrektorem Instytutu Nauk Prawnych PAN[6]. W 1973 został członkiem rzeczywistym PAN.
W 1988 Uniwersytet Śląski przyznał mu tytuł doktora honoris causa[7][8]. Poza tym doktor honoris causa uniwersytetów w Algierze, Brukseli, Budapeszcie, Bukareszcie, Halifax, Helsinkach, Londynie, Nowym Delhi, Nowym Jorku, Nicei, Southampton, Sofii, Waszyngtonie i innych.
Laureat nagrody ONZ dla wyróżniającego się w świecie prawnika (1975).
Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A3 tuje-1-24)[9].
Życie prywatne
edytujCórką Manfreda Lachsa jest Malgosia Fitzmaurice, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, która specjalizuje się w międzynarodowym prawie ochrony środowiska i prawie traktatów[10].
Wybrane publikacje
edytujOdznaczenia i ordery
edytuj- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1981)[4]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1964)[4]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1954)[11]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1951)[12]
- Złoty Krzyż Zasługi (1948)[13]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[14]
Upamiętnienia
edytujOd 1993 organizowany jest przez Międzynarodową Federację Astronautyczną Manfred Lachs Space Law Moot Court Competition[15]. Z kolei Fundacja im. Manfreda Lachsa organizuje Konkurs imienia Profesora Manfreda Lachsa na najlepsze publikacje książkowe z zakresu prawa międzynarodowego[16].
Przypisy
edytuj- ↑ Mirosław Szumiło. Protegowani Jakuba Bermana jako przykład klientelizmu i nepotyzmu w elicie władzy PRL. „Pamięć i Sprawiedliwość”. 2 (34) 2019. s. 470-471.
- ↑ Żydzi w MSZ. W: Stefan Korboński: Polacy, Żydzi i Holocaust.
- ↑ a b c d e f Stephan Hobe, Steven Freeland, Ram Jakhu: About the Author. W: Manfred Lachs: The law of outter space. Martinus Nijhoff Publishers, czerwiec 2010, s. ix. ISBN 978-9004-18667-5. (ang.).
- ↑ a b c d e Kim był Manfred Lachs. wpia.uw.edu.pl. [dostęp 2021-10-25].
- ↑ a b Peter Tomka. Opening speech by H.E. Mr. Peter Tomka at the seminar on the life and work of Manfred Lachs. „International Court of Justice Press Release Unofficial, Annex to Press Release 2014/17”, s. 2, 2014-04-04.
- ↑ Strona główna Instytutu Nauk Prawnych PAN. inp.pan.pl. [dostęp 2011-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-26)].
- ↑ prof. dr hab. Manfred Lachs. us.edu.pl. [dostęp 2021-10-29].
- ↑ Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego. www.us.edu.pl. [dostęp 2021-10-29].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Marta Sobiecka, Mikołaj Ślęzak: Manfred Lachs „W podróży, którą nazywamy życiem”. Warszawa: wrzesień 2015, s. 20. ISBN 978-83-64552-70-0.
- ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 20 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1484).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 lipca 1951 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1952 r. nr 9, poz. 77).
- ↑ Postanowienie o odznaczeniu z dnia 22 lipca 1948 r. za zasługi na polu pracy zawodowej (M.P. z 1948 r. nr 69, poz. 543).
- ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 10 stycznia 1955 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1955 r. nr 42, poz. 415).
- ↑ Space Law Moot Court Competition [online], space-law-centre [dostęp 2024-07-03] (ang.).
- ↑ l, Autorzy książek mogą walczyć o nagrodę im. Manfreda Lachsa [online], Prawo.pl, 14 marca 2016 [dostęp 2024-07-03] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Prof. zw. dr czł. rz Manfred Lachs, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-07-06].
- Kim był Manfred Lachs. wpia.uw.edu.pl. [dostęp 2021-10-25].