Makut Rajakumarn

Makut Rajakumarn
Klasa	fregata
	Historia
Stocznia	Yarrow Shipbuilders(inne języki) w Glasgow
Położenie stępki	11 stycznia 1970
Wodowanie	18 listopada 1971
	Tajlandia
Wejście do służby	7 maja 1973
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	1780 ts standardowa; 1900 ts pełna
Długość	97,6 m
Szerokość	11 m
Zanurzenie	4,7 m
	Napęd
	1 turbina parowa o mocy 23 125 shp, 1 silnik wysokoprężny o mocy 6000 bhp, 2 śruby
Prędkość	26 węzłów
Zasięg	5000 Mm przy 18 węzłów
	Uzbrojenie
	początkowe:; • 2 działa uniwersalne 114 mm (2xI); • 2 działa plot. 40 mm Bofors L/60 (2xI); • 2×IV wyrzutnia pocisków plot. Sea Cat; • 1×III miotacz bomb głębinowych Limbo; • 2 mbg, zrzutnia bg
Załoga	140
	Multimedia w Wikimedia Commons

Makut Rajakumarn (taj.: เรือหลวงมกุฎราชกุมาร) – fregata marynarki wojennej Tajlandii z okresu powojennego, zbudowana w Wielkiej Brytanii, będąca pojedynczym okrętem swojego typu. Stanowiła okręt flagowy Królewskiej Marynarki Wojennej Tajlandii. Weszła do służby w 1973 roku Nosiła numer burtowy: 7, następnie 433.

Zamówienie i budowa

Fregata „Makut Rajakumarn” została zamówiona przez Tajlandię 21 sierpnia 1969 roku w brytyjskiej stoczni Yarrow & Co(inne języki) w Scotstoun (część Glasgow), w ramach programu unowocześnienia Królewskiej Marynarki Wojennej Tajlandii, której większe jednostki do tej pory stanowiły stare okręty pochodzące z II wojny światowej^[1]. Jednocześnie została wyposażona do pełnienia roli okrętu flagowego tajskiej floty^[2]. Należała do typu opracowanego przez stocznię Yarrow na eksport, w celu uzyskania stosunkowo niewielkiego i niedrogiego nowoczesnego wielozadaniowego okrętu o dużych możliwościach bojowych i wysokim stopniu zautomatyzowania, który pozwolił na ograniczenie liczebności załogi^[3]. Stanowiła rozwinięcie konstrukcji zbudowanej wcześniej dla Malezji mniejszej fregaty „Rahmat”^[2].

Stępkę pod budowę okrętu położono 11 stycznia 1970 roku, a kadłub wodowano 18 listopada 1971 roku^[3]. Wszedł on do służby 7 maja 1973 roku^[4].

Opis

Architektura i kadłub

„Makut Rajakumarn” w 1983

Okręt miał kadłub gładkopokładowy, z górnym pokładem obniżającym się o jeden poziom dopiero na samej rufie^[5]. Całe śródokręcie zajmowała długa grupa nadbudówek, z przeszklonym pomostem nawigacyjnym w przedniej części i pojedynczym szerokim kominem za środkiem długości^[5]. Na pokładzie dziobowym i rufowym umieszczone były wieże dział uniwersalnych^[5]. Sylwetkę uzupełniał piramidowy maszt stanowiący podstawę dla anten radarów na dachu nadbudówki dziobowej oraz niższa podstawa dla radaru dozoru ogólnego przed kominem^[5].

Wyporność standardowa była określona na 1650 długich ton (ts), a pełna 1900 ts^[3]^[2]. Długość całkowita wynosiła 97,6 m, długość między pionami 93 m, a szerokość 11 m^[2]. Zanurzenie, w różny sposób liczone, podawane jest jako 4,7 m^[3] lub 5,5 m^[4].

Załoga składała się ze 140 osób, w tym 16 oficerów^[3].

Uzbrojenie

Główne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwie armaty uniwersalne kalibru 114 mm (4,5 cala) Mk 8 produkcji Vickersa, w dwóch zamkniętych wieżach na pokładzie dziobowym i rufowym^[3]. Miały lufy o długości 55 kalibrów (L/55)^[4]. Donośność wynosiła 22 km, a przeciw celom powietrznym 6 km^[4]. Strzelały pociskami o masie 21 kg, a szybkostrzelność sięgała 25 strz./minutę^[4].

Uzbrojenie przeciwlotnicze początkowo stanowiła także poczwórna wyrzutnia pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu Sea Cat na nadbudówce w części rufowej^[a]. Podczas modernizacji w latach 1985–88 wyrzutnia ta jako przestarzała została zdjęta^[2]. Planowano daleko idącą modernizację, usunięcie rufowej wieży dział i zainstalowanie wyrzutni pocisków przeciwokrętowych Harpoon, zestawu obrony bezpośredniej Phalanx CIWS i wyrzutni pocisków przeciwlotniczych Sea Wolf albo Sea Sparrow, jednakże nie zostało to zrealizowane^[6]^[7].

Uzbrojenie przeciwlotnicze uzupełniały dwie pojedyncze armaty automatyczne 40 mm Bofors L/60 na odkrytych stanowiskach na pokładzie nadbudówki po obu stronach komina^[7]. Miały one szybkostrzelność 120 strz./minutę i donośność do 10 km^[7]. W 1997 roku armaty te zastąpiono przez nowocześniejszą podwójnie sprzężoną armatę 40 mm Breda L/70 w wieży na końcu pokładu nadbudówki, w miejscu dawnej wyrzutni Sea Cat^[4]. Miały one szybkostrzelność 300 strz./minutę i donośność do 12,5 km^[4]. Uzupełniały je dwa działka 20 mm Oerlikon^[4].

Do zwalczania okrętów podwodnych służył trzylufowy miotacz bomb głębinowych Mk 10 Limbo na pokładzie rufowym^[7]. Miał on zasięg 1000 m i strzelał pociskami o masie głowicy 92 kg^[7]. Przed 2015 rokiem go usunięto^[4]. Uzbrojenie to uzupełniała jedna zrzutnia i dwa klasyczne miotacze bomb głębinowych^[3]. Miotacze te usunięto do lat 90, natomiast zrzutnia bomb głębinowych pozostała nadal^[7]. W 1997 roku natomiast okręt wyposażono w dwie trzyrurowe wyrzutnie Plessey PMW 49A dla lekkich torped przeciwpodwodnych Mk 46^[4].

Napęd

Siłownia okrętowa była w układzie CODOG i składała się z turbiny gazowej Rolls-Royce Olympus mocy szczytowej oraz marszowego silnika wysokoprężnego, pracujących rozłącznie i napędzających dwie śruby^[4]. Dla turbiny gazowej początkowo podawano moc 23 125 shp^[3]. W 1984 roku doszło do pożaru turbiny i została wymieniona na nową^[7]. Późniejsze roczniki fot podawały moc turbiny Olympus TM3B 22 500 hp (16,8 MW)^[7]^[4]. Silnik był typu Crossley-Pielstick 12 PC2.2 V 400, o mocy 6000 KM^[7]. Napęd pozwalał na osiągnięcie prędkości maksymalnej 26 węzłów na turbinie gazowej lub 18 węzłów na silniku (prędkość ekonomiczna)^[3]. Zasięg maksymalny wynosił odpowiednio 1200 lub 5000 mil morskich^[3].

Uwagi

↑ Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 463. Rocznik Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 328 nie wymienia wyrzutni Sea Cat, lecz widoczna jest na fotografii, a Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 502 mówi o jej zdjęciu.

Przypisy

↑ Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 462-463.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 463
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 328
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828
↑ ^a ^b ^c ^d Na podstawie rysunku i fotografii w Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828
↑ Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 502
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 707

Bibliografia

Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
Jane’s Fighting Ships 1975-76. John Moore (red.). Nowy Jork: Franklin Watts, 1975. ISBN 0-531-03251-5. (ang.).
IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).

[6] Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 463. Rocznik Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 328 nie wymienia wyrzutni Sea Cat, lecz widoczna jest na fotografii, a Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 502 mówi o jej zdjęciu.

[CITEREF''Conway’s_All_the_world’s_fighting_ships_1947–1995''462-463-1] Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 462-463.

[conw-2] Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 463

[jane75-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 328

[jane15-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828

[rys-5] Na podstawie rysunku i fotografii w Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828

[jane86-7] Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 502

[jane96-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 707

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]