Mahīśāsaka to jedna ze szkół wczesnego buddyzmu. Wyróżniła się ze szkoły vibhajjavādy w II w.n.e. Jej nazwa prawdopodobnie pochodzi od nazwiska jej twórcy lub od miejsca jej powstania. Jednym z jej pierwszych wyznawców był Asanga, jednak zrezygnował z jej nauk i założył szkołę yogacara zwana też szkołą tantryczną. Z tej tradycji wywodziło się wielu dharmaguptaków.

Przyjmują poglądy:

  • Rzeczywiste są jedynie teraźniejsze dharmy, przeszłe i przyszłe dharmy nie istnieją
  • Porzuceniem niedoli jest ujrzenie Czterech Szlachetnych Prawd
  • Anuśaya (negatywne tendencje uśpione w umyśle) i "oczywista przyczyna" to dwie różne rzeczy i muszą być postrzegane oddzielnie
  • Nie istnieje stan pośredni
  • Istnieje cnotliwe życie (brāhmacarya) w świecie dev (bóstw)
  • Nawet arahant może gromadzić zasługi
  • Wszystkie pięć rodzajów vjñāna są podmiotem namiętności (rāga) i jej braku
  • Pudgala przenika wszystko
  • śrotāpatti (wkraczający w strumień) może dostąpić dyāna
  • Zwykłe istoty mogą porzucić namiętności i niegodziwość
  • Budda jest tożsamy z sanghą
  • Wyzwolenie (nirwana) Buddy i śrāvaki ("ucznia") jest takie samo
  • Nie można dostrzec pudgali
  • Ani umysł, ani jego manifestacje, ani cokolwiek, co było zawarte w poprzednich narodzinach nie przechodzi do następnego
  • Wszystkie rzeczy złożone są nietrwałe
  • Ponowne narodziny są przedłużeniem samsary, lecz nie istnieją wiecznie
  • Karma jest taka jak umysł
  • Nie ma wolności ciała ani mowy
  • Wszystko podlega degeneracji
  • Nie ma zasług za odwiedzanie caitya (stupy)
  • Jakiekolwiek obecne zdarzenie jest zawsze anuśaya
  • Dostrzeżenie nietrwałości złożonych rzeczy jest wkroczeniem w prawdę

Bibliografia

edytuj
  • "The Life of the Buddha and the early history of his order: derived from Tibetan works in the Bkah-hgyur and Bstan-hgyur followed by notices on the early history of Tibet and Khoten" / tłumaczenie W. [William] Woodville Rockhill <1854 - 1914>. -- London