Madziarozaur

Madziarozaur (Magyarosaurus) – rodzaj małego zauropoda, żyjącego w mastrychcie na terenach dzisiejszej Rumunii. Jest to jeden z najmniejszych znanych zauropodów. Dorosłe madziarozaury osiągały zaledwie 6 m długości. Został on zaliczony przez Kristinę Curry Rogers do nienazwanego kladu tworzonego przez rapetozaura i saltazaury. Przyczyną jego niewielkich rozmiarów była niewielka ilość pożywienia dostępnego na małej wyspie, na której żył.

Madziarozaur

Magyarosaurus
von Huene, 1932
Prawdopodobny wygląd madziarozaura
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	zauropodomorfy
Infrarząd	zauropody
(bez rangi)	Titanosauria
Rodzaj	madziarozaur

Odkrycie

Pierwsze szczątki madziarozaura zostały odkryte przez barona Nopcsę w Hunedoarze – regionie zachodniej Rumunii. Nopcsa opisał je jako należące do nowego gatunku tytanozaura – T. dacus. Epitet gatunkowy tego gatunku pochodzi od Daków – starożytnego ludu zamieszkującego tereny współczesnych: Rumunii i częściowo Węgier. Von Huene zorientował się jednak, że "T." dacus należy do nowego rodzaju zauropoda, którego opisał w 1932 pod nazwą Magyarosaurus. W tym samym roku opisał on dwa nowe gatunki należące do rodzaju Magyarosaurus, ale obecnie są one zazwyczaj uważane za synonimy M. dacus – gatunku typowego.

Porównanie rozmiarów człowieka i madziarozaura

Paleobiologia

Madziarozaur występował na terenach dawnej wyspy Hațeg. W późnej kredzie Europa była archipelagiem wulkanicznych wysp, które często były niewielkie. Niewielka ilość dostępnego pożywienia i innych zasobów naturalnych doprowadziła do karłowatości żyjących tam roślinożerców, co doprowadziło też do skarłowacenia mięsożerców. Na wyspie Haţeg obok madziarozaura żyły takie dinozaury jak nodozaur Struthiosaurus, iguanodont Rhabdodon, Elopteryx – niewielki teropod o niepewnej pozycji systematycznej – oraz hadrozaur Telmatosaurus.

Gatunki

Szczątki wszystkich wymienionych poniżej gatunków odkryto w mastrychckich osadach łożyska Sinpetru (Judethean Hunedoara, Rumunia)

Magyarosaurus dacus (von Huene, 1932, początkowo opisany jako Titanosaurus dacus (Nopcsa, 1915)

Znany z izolowanych szczątków 10 osobników.

Magyarosaurus hungaricus (von Huene, 1932)

Najprawdopodobniej synonim M. dacus. Opisany na podstawie pojedynczej kości strzałkowej.

Magyarosaurus transsylvanicus (von Huene, 1932)

Znany z izolowanych kości pozaczaszkowych. Zazwyczaj uważany za synonim M. dacus.

Bibliografia

• Saltasauridae na Thescelosaurus! (ang.)
• Madziarozaur na DinoDacie (ang.)
• Kristina Curry Rogers, "Titanosauria: A phylogenetic Overview" w: Kristina Curry Rogers and Jeffrey A. Wilson, (red.) 2005, The Sauropods: Evolution and Paleobiology, University of California Press, Berkeley, ISBN 0-520-24623-3
• Die fossile Reptil-Ordnung Saurischia, ihre Entwicklung und Geschichte. Huene, F. von MONOG. GEOL. PAL. 4 (1) pts. 1 and 2, viii +361 pp (1932).
• Die Dinosaurier der siebenburgischen Landesteile Ungarns. Mitteil. Nopcsa, F. JB. K. UNGAR. GEOL. REICHSANST. 23;1-26 (1915).