Wikipedia

macOS

system operacyjny firmy Apple
(Przekierowano z Mac OS X)
Nie mylić z: Mac OS.

macOS (wymowa: mækoʊɛs, dawniej OS X, a także Mac OS X[1]) – rodzina uniksowych systemów operacyjnych produkowanych i rozprowadzanych przez Apple Inc. Dostępny oficjalnie jedynie dla komputerów Macintosh, instalowany fabrycznie na nich od 2002 roku. 13 czerwca 2016 roku na WWDC została ogłoszona zmiana nazwy na macOS w związku z potrzebą unifikacji nazw używanych przez Apple dla swoich systemów operacyjnych (iOS, watchOS, tvOS)[2].

macOS
Logo macOS
Logo programu
ilustracja
Producent

Apple Inc.

Architektura

PowerPC – (10.0 – 10.5.8)
x86 – (10.4.4 – 10.6.8)
x86_64 – (od 10.4.7 do teraz)
ARM64 – (od 11.0 do teraz)

Pierwsze wydanie

24 marca 2001; ponad 23 lat temu

Aktualna wersja

15.1
(28 października 2024) [±]

Aktualna wersja testowa

15.1 beta 4
(17 września 2024) [±]

Jądro

hybrydowe

Środowisko pracy

interfejs graficzny Aqua

Licencja

komercyjna, częściowo APSL

Poprzednik

Classic Mac OS

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

macOS jest zbudowany na podstawie dawnego systemu NeXTStep z drugiej połowy lat 80., wykupionym przez Apple wraz z producentem tegoż systemu NeXT w 1996 r. Jest on następcą systemu Mac OS 9, wydanego w 1999 r. i ostatniej wersji „klasycznego” Mac OS, który był głównym systemem komputerów Macintosh od 1984 roku.

macOS oryginalnie działał jedynie na Macach o architekturze PowerPC. W 2006 wydano pierwszą wersję dla nowych Maców o architekturze x86 – Mac OS X 10.4. W 2005 roku wydano pierwszą wersję w pełni zgodną z Single UNIX Specification w wersji trzeciej – Mac OS X 10.5, działający zarówno na Macach PowerPC i x86 z pomocą technologii zwanej Universal binary, czyli formatu plików wykonywalnych działających na obu architekturach. 10.6 Snow Leopard to ostatnia wersja, która obsługuje programy dla procesorów PowerPC przy użyciu narzędzia Rosetta. Mac OS X 10.7 przestaje również obsługiwać komputery o architekturze 32-bitowej, ograniczając się do procesorów 64-bitowych.

Pierwszą opublikowaną wersją systemu był Mac OS X Server 1.0 z 1999 roku i Cheetah (wersja desktopowa) wydany 24 marca 2001 roku. Poszczególne wydania, do wydania 10.8 były nazywane nazwami pochodzącymi od wielkich kotów, np. OS X 10.8 nosi nazwę handlową Mountain Lion, czyli puma płowa. Obecnie nazwy systemów macOS pochodzą od parków krajobrazowych w Kalifornii, np. macOS Sierra. Wersja serwerowa, OS X Server technicznie nie różniła się wiele od OS X – posiadała jedynie wiele wbudowanych aplikacji serwerowych. Obecnie, czyli od wersji Lion nie ma już możliwości zakupu OS X Server osobno – jest on dostępny jako pakiet aplikacji do macOS, a także ładowany do wersji serwerowych Maców Mini oraz Pro.

iOS, system firmy Apple działający na urządzeniach przenośnych iPhone, iPod Touch, oraz Apple TV drugiej i trzeciej generacji został stworzony w oparciu o macOS, z którym to dzieli jądro i wiele mechanizmów działania, jednak aplikacje dla macOS są tworzone za pomocą Cocoa, a dla iOS za pomocą Cocoa Touch dostosowanego do ekranów dotykowych.

Historia systemu

edytuj
Osobny artykuł: Historia macOS.
 
Macbook Pro

macOS powstał w oparciu o jądro Mach. Niektóre części z implementacji Unixa: FreeBSD i NetBSD zostały włączone w NextStep, który był obiektowo zorientowanym systemem opracowanym przez firmę Steve’a Jobsa – NeXT, która została założona po jego odejściu z Apple w 1985[3]. Podczas nieobecności Jobsa w Apple, próbowano stworzyć system nowej generacji, czego efektami były projekty tj. Taligent, Copland i Gershwin, jednak wszystkie szybko upadły[4].

W końcu system operacyjny firmy NeXT, później nazywany OpenStep, został wybrany jako podstawa do stworzenia nowego systemu Apple. Apple w tym celu wykupiło firmę NeXT[5]. Steve Jobs powrócił do firmy z Cupertino i stał się tymczasowym, a później głównym dyrektorem generalnym, kierując zmianami w kierunku przekształcenia przyjaznego dla programistów OpenStep w system, który mógłby być wykorzystany przez Apple dla rynku domowego i twórczych profesjonalistów (np. grafików komputerowych). Projekt na początku nazywał się Rhapsody i został później przemianowany na Mac OS X[6].

Pierwsza edycja Mac OS X Server była niekompatybilna z oprogramowaniem napisanym dla Mac OS i nie posiadała wsparcia dla standardu Apple’a – interfejsu FireWire. Następne wersje posiadały już większą wsteczną kompatybilność i funkcjonalność, zawierając API Carbon i wsparcie dla FireWire. Podczas rozwoju systemu stopniowo oddalano się od spuścizny po Mac OS-ie i kierowano się w stronę nowego „cyfrowego stylu życia” wydając takie programy jak iLife, iWork czy zintegrowany z systemem program służący do domowej rozrywki Front Row[7]. Każda nowa wersja zawiera również modyfikacje ogólnego interfejsu, jak styl „szlifowanego metalu”, który został dodany w wersji 10.3 i usunięty w 10.5 na rzecz jednolitego gradientowego wyglądu okienek[8][9].

O systemie

edytuj

macOS jest dziesiątą główną wersją systemu operacyjnego Mac OS dla komputerów Macintosh. Poprzednie wersje nazwy systemów były oznaczane arabskimi numerami, np. Mac OS 8, 9. Litera X w starej nazwie Mac OS X oznaczała numer 10 w rzymskim systemie liczbowym. Dlatego poprawną formą wymowy jest ten ([tɛn]) lub „dziesięć”[10], jednakże wymawianie jak litery X (wymowa angielska [ɛks]) także jest popularne[11].

Podstawa systemu macOS jest zgodna z definicją systemu typu POSIX (systemu uniksowego) i opiera się na jądrze XNU posiadając charakterystyczne komendy Unix dostępne z poziomu wiersza poleceń.

Apple wydało tę podstawę jako otwarty system operacyjny Darwin, który po dodaniu licznych komponentów własnościowych, np. interfejsu Aqua i eksploratora Finder tworzy kompletny system – macOS[12].

macOS wprowadza wiele nowych możliwości w stosunku do swego poprzednika Mac OS 9, np. wywłaszczeniową wielozadaniowość i ochronę pamięci, które polepszają zdolność systemu do uruchamiania wielu aplikacji jednocześnie bez zakłócania ich działania[13]. Wiele aspektów architektury macOS wywodzi się z systemu OPENSTEP o wysokiej przenośności, tj. łatwości przeniesienia na inne architektury. Na przykład NeXTSTEP został sportowany z oryginalnych stacji roboczych NeXT o architekturze 68k na architekturę x86 i inne jeszcze przed wykupieniem NeXT przez Apple[14]. W podobnym procesie system został przeniesiony na architekturę PowerPC podczas trwania projektu Rhapsody.

Najbardziej widoczną zmianą było wprowadzenie powłoki Aqua. Użycie gładszych krawędzi okien, półprzezroczystych tekstur i kolorów podobnych do wyglądu pierwszych iMaców wniosło wiele świeżości w porównaniu do powłoki Platinum znanej z systemów Mac OS X Server 1.0 oraz Mac OS 9 i wcześniejszych. Zdaniem Johna Siracusa, redaktora portalu Ars Technica, wprowadzenie Aqua i odstępstwo od konwencjonalnego wyglądu „uderza jak tona cegieł”[15]. Bruce Tognazzini z kolei stwierdził, że interfejs Aqua w Mac OS X 10.0 stanowi krok wstecz w użyteczności w porównaniu z oryginalnym interfejsem Mac OS[16]. Jednak pomimo słów krytyki deweloperzy spoza Apple szybko zaczęli wydawać skiny dla swoich aplikacji oraz nakładki na inne systemy operacyjne, które miały naśladować nowy wygląd macOS. Okazał się on sukcesem marketingowym, w związku z czym Apple stosowało procesy prawne przeciwko twórcom niektórych takich nakładek i skórek[17].

W architekturze systemu macOS został zaimplementowany framework warstowy[18], który znacząco upraszcza tworzenie aplikacji dostarczając wiele gotowych obiektów i funkcji do wykorzystania[19].

macOS dostarcza własne narzędzia do programowania aplikacji pod ten system, z których najważniejsze jest IDE Xcode. Xcode dostarcza interfejs programistyczny dla kompilatorów kilku języków programowania, wliczając w to C, C++, Objective-C (najbardziej typowy dla platform Apple język, stosowany szczególnie dla iOS) oraz Java. Po przejściu na procesory Intela narzędzie zostało rozbudowane o możliwość tworzenia plików wykonywalnych na obu platformach – Universal binary[20].

Podsystem Darwin kieruje systemem plików HFS+, w którym stosuje się uniksowy system kontroli dostępu do plików. W 2003 i 2005 roku dwóch redaktorów z Macworld sformułowało krytykę schematu uprawnień; Ted Landau nazwał rozregulowanie uprawnień „najczęstszym powodem frustracji” w systemie macOS[21], a Rob Griffiths zasugerował, że niektórzy użytkownicy muszą naprawiać uprawnienia nawet codziennie co trwa do 15 minut[22]. Z kolei Dan Frakles wyraził zdanie przeciwne – nazwał procedurę naprawy uprawnień nadużywaną. Twierdzi on, iż OS X zwykle „trzyma” uprawnienia w poprawnym kształcie bez potrzeby interwencji użytkownika, a naprawa uprawnień powinna być tylko stosowana w wypadku pojawienia się problemów[23].

Opierając się na danych z września 2010 roku, macOS jest drugim najbardziej popularnym systemem operacyjnym ogólnego przeznaczenia używanym przez użytkowników internetu, po systemie Microsoft Windows, posiadając 8,26% udziałów, według statystyk stworzonych przez W3Counter[24]. Dla porównania, jest to system uniksowy o największym sukcesie w ilości użytkowników systemów operacyjnych przeznaczonych dla stacji roboczych, posiadając ponad 5,5-krotną przewagę nad wolnym GNU/Linuksem, którego udział wynosi 1,45%.

Kompatybilność

edytuj

Oprogramowanie

edytuj

Wraz ze wzrostem popularności systemu macOS zwiększyła się dostępność kompatybilnego z nim oprogramowania. Użytkownicy systemu macOS mają dostęp nie tylko do programów graficznych i filmowych, ale także do wielu innych aplikacji i gier. Jeżeli nie została wydana odpowiednia wersja programu, przygotowana z myślą o tym systemie, można posłużyć się oprogramowaniem umożliwiającym wykonywanie aplikacji przeznaczonych dla systemu Microsoft Windows. Najbardziej znane programy tego typu to Wine/Darwine i CrossOver, który bazuje na Wine. Obecnie wiele gier jest przebudowywanych przez programistów do wersji Mac, często przy użyciu Cidera.

Sprzęt

edytuj

System można zainstalować tylko na komputerach firmy Apple, czyli komputerach Mac. Chodzi tu nie tylko o kwestie legalności (EULA zabrania instalacji na komputerach PC), ale także o kwestie sprzętowe – Macintosh korzysta z podsystemu SMC wbudowanego w procesory Intela, który pozwala na określenie urządzenia użytkownika. Sprawia to, że nie istnieje oficjalna możliwość instalacji systemu na komputerach PC. Jednakże powstały modyfikacje, które pozwalają zainstalować system na standardowym komputerze opartym na procesorze Intel, a nawet AMD – głównie polegające na emulacji odpowiednich komponentów podsystemu podanego powyżej.

Sprzęt dedykowany:

Przejście na architekturę x86

edytuj
Osobny artykuł: Przejście Apple na procesory firmy Intel.

Przejście Apple na procesory firmy Intel zostało zapowiedziane na konferencji WWDC w 2005 roku i obejmowało przejście komputerów Mac z architektury PowerPC na IA-32 x86 w procesorach Intel. Przejście rozpoczęło się ukazaniem pierwszych iMaców i MacBooków Pro z procesorami Intel Core Duo pod koniec lutego 2006, a zakończyło się wydaniem systemu 10.6 Snow Leopard w sierpniu 2009, który jako ostatni obsługuje programy dla procesorów PowerPC przy użyciu narzędzia Rosetta.

Cechy systemu

edytuj

Kernel systemu macOS powstał w oparciu o mikrojądro Mach oraz FreeBSD, z którego wzięto m.in. stos sieciowy, warstwę funkcji systemowych, oraz VFS-a. Tradycyjne uniksowe narzędzia userlandowe wzięto z projektów NetBSD oraz FreeBSD. Jego podstawą jest opracowany w Apple Computer system operacyjny Darwin. Graficzny interfejs użytkownika nosi nazwę Aqua i jest własnym rozwiązaniem opracowanym przez Apple z wykorzystaniem doświadczeń i wzorów z poprzednich systemów tej firmy. Apple udostępnia także własną wersję X Window System.

Tworząc Mac OS X wykorzystano doświadczenia z nieukończonego systemu Rhapsody, który w prostej linii jest następcą rewolucyjnego NeXTStep firmy NeXT założonej przez Steve’a Jobsa, a przejętej przez Apple Computer, gdy ten powrócił do jego zarządu.

Architektura systemu macOS
Aqua
Carbon Cocoa Java
Quartz OpenGL QuickTime
Darwin

Jego silne strony to między innymi:

  • możliwość uruchamiania programów napisanych dla wcześniejszych wersji systemu Mac OS,
  • łatwość adaptacji, kompilacji i wykorzystania oprogramowania stworzonego dla systemów uniksowych, zwłaszcza typu BSD,
  • Quartz Extreme, format PDF jako podstawa interfejsu graficznego,
  • ColorSync, przemysłowej jakości system zarządzania kolorem,
  • wydajny silnik OpenGL,
  • wbudowane zaawansowane narzędzia sieciowe.

Na konferencji WWDC (Worldwide Developers Conference) 6 czerwca 2005 prezes Apple, Steve Jobs potwierdził pojawiające się raz na jakiś czas wiadomości, jakoby Mac OS X był tworzony z myślą o procesorach firmy Intel i kompatybilnych[25]. Zaprezentował działanie najnowszej wersji (10.4) systemu na procesorze Pentium i zapowiedział przejście w ciągu dwóch lat całej linii komputerów Macintosh (a co za tym idzie – systemu operacyjnego i oprogramowania) na procesory Intela. Jako przyczyny przejścia wymieniane były problemy firmy IBM z wyprodukowaniem energooszczędnych, szybkich procesorów do komputerów przenośnych.

Języki

edytuj

Do obsługi systemu znajdziemy domyślnie języki[26]: angielski, japoński, francuski, niemiecki, hiszpański, włoski, portugalski (brazylijski), portugalski (europejski), niderlandzki, szwedzki, norweski, duński, fiński, rosyjski, polski, chiński, koreański, arabski, czeski, węgierski, turecki, tajski, kataloński, chorwacki, grecki, hebrajski, rumuński, słowacki oraz ukraiński.

W macOS od wersji 10.7 VoiceOver (czytnik ekranowy) oprócz języka angielskiego, jest dostępny w 25 innych językach (w tym w języku polskim). Oprócz powyższych znajdziemy tam także język hindi.

Wersje systemu

edytuj
Informacje o wersjach systemu Mac OS X / OS X / macOS
Wersja Nazwa kodowa Wsparcie procesora Architektura Data zaprezentowania Data wydania Najnowsza wersja
Rhapsody Developer Release Grail1Z4 / Titan1U PowerPC 32-bitowa nieznana 31 sierpnia 1997 DR2 (14 maja 1998; ponad 26 lat temu)
Mac OS X Server 1.0 Hera PowerPC 32-bitowa nieznana 16 marca 1999 1.2v3 (27 października 2000; ponad 24 lat temu)
Mac OS X Developer Preview nieznana PowerPC 32-bitowa 11 maja 1998 16 marca 1999 DP4 (5 kwietnia 2000; ponad 24 lat temu)
Mac OS X Public Beta Kodiak PowerPC 32-bitowa nieznana 13 września 2000 nieznana
Mac OS X 10.0 Cheetah PowerPC 32-bitowa nieznana 24 marca 2001 10.0.4 (22 czerwca 2001; ponad 23 lat temu)
Mac OS X 10.1 Puma PowerPC 32-bitowa 18 lipca 2001[27] 25 września 2001 10.1.5 (6 czerwca 2002; ponad 22 lat temu)
Mac OS X 10.2 Jaguar PowerPC 32-bitowa 6 maja 2002[28] 24 sierpnia 2002 10.2.8 (3 października 2003; ponad 21 lat temu)
Mac OS X 10.3 Panther PowerPC 32-bitowa 23 czerwca 2003[29] 24 października 2003 10.3.9 (15 kwietnia 2005; ponad 19 lat temu)
Mac OS X 10.4 Tiger PowerPC, Intel 32-bitowa 4 maja 2004[30] 29 kwietnia 2005 10.4.11 (14 listopada 2007; ponad 17 lat temu)
Mac OS X 10.5 Leopard PowerPC, Intel 32-bitowa 26 czerwca 2006[31] 26 października 2007 10.5.8 (5 sierpnia 2009; ponad 15 lat temu)
Mac OS X 10.6 Snow Leopard Intel (mogą być uruchamiane programy z PowerPC przy pomocy emulatora Rosetta) 32/64-bitowa 9 czerwca 2008[32] 28 sierpnia 2009 10.6.8 (23 czerwca 2011; ponad 13 lat temu)
Mac OS X 10.7 Lion Intel 64-bitowa 20 października 2010[33] 20 lipca 2011 10.7.5 (19 września 2012; ponad 12 lat temu)
OS X 10.8 Mountain Lion Intel 64-bitowa 16 lutego 2012[34] 25 lipca 2012 10.8.5 (12F45) (3 października 2013; ponad 11 lat temu)
OS X 10.9 Mavericks Intel 64-bitowa 10 czerwca 2013 22 października 2013 10.9.5 (13F1077) (18 września 2014; ponad 10 lat temu)
OS X 10.10 Yosemite Intel 64-bitowa 2 czerwca 2014 16 października 2014 10.10.5 (14F1713) (13 sierpnia 2015; ponad 9 lat temu)
OS X 10.11 El Capitan Intel 64-bitowa 8 czerwca 2015[35] 30 września 2015 10.11.6 (15A284) (16 września 2016; ponad 8 lat temu)
macOS 10.12 Sierra Intel 64-bitowa 7 czerwca 2016 20 września 2016 10.12.6 (16G29) (19 lipca 2017; ponad 7 lat temu)
macOS 10.13 High Sierra Intel 64-bitowa 5 czerwca 2017[36] 25 września 2017[37][38] 10.13.6 (23 sierpnia 2018; ponad 6 lat temu)
macOS 10.14 Mojave Intel 64-bitowa 4 czerwca 2018[39] 24 września 2018[40][41] 10.14.6 (26 września 2019; ponad 5 lat temu)
macOS 10.15 Catalina Intel 64-bitowa 3 czerwca 2019[42][43] 7 października 2019[44][45] 10.15 (7 października 2019; ponad 5 lat temu)
macOS 11 Big Sur ARM (M1), Intel[46][47] 64-bitowa 22 czerwca 2020[48][49] 12 listopada 2020[50][51] 11.7.1 (24 października 2022)
macOS 12 Monterey ARM, Intel 64-bitowa 7 czerwca 2021[52][53][54] 26 października 2021 12.7.4 (7 marca 2024)
macOS 13 Ventura ARM, Intel 64-bitowa 6 czerwca 2022[55][56] 24 października 2022 13.3.1 (a) (1 maja 2023)
macOS 14 Sonoma ARM, Intel 64-bitowa 5 czerwca 2023[57] 26 września 2023[58][59]
macOS 15 Sequoia ARM, Intel 64-bitowa 10 czerwca 2024[60] 16 września 2024

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Nilay Patel: Apple officially renames Mac OS X to OS X, drops the ‘Mac’. The Verge. [dostęp 2012-05-03]. (ang.).
  2. ↑ Apple’s Mac OS X Is Dead. Long Live MacOS [online], WIRED [dostęp 2016-06-15] (ang.).
  3. ↑ Amit Singh: What is Mac OS X?. [dostęp 2012-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-28)]. (ang.).
  4. ↑ Apple Facts. The Apple Museum. [dostęp 2012-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-21)]. (ang.).
  5. ↑ Why Apple Sees Next as a Match Made in Heaven. The New York Times, 1996-12-23. [dostęp 2012-06-12]. (ang.).
  6. ↑ Neil Fawcett: Rhapsody suffers an identity crisis. Computer Weekly, 1998-02-12. [dostęp 2012-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-02)]. (ang.).
  7. ↑ Joel Spolsky: How Microsoft Lost the API War. 2004-06-13. [dostęp 2012-06-12].
  8. ↑ Jeff W.: Mac OS X (10.5) – User Interface Changes. University of Wisconsin, 2008-05-27. [dostęp 2012-06-12]. (ang.).
  9. ↑ Rizzo John: Apple Mac OS X 10.3 Panther review. 2003-09-12. [dostęp 2012-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-03)]. (ang.).
  10. ↑ What is an operating system (OS)?. Apple Inc.. [dostęp 2012-06-12]. (ang.).
  11. ↑ BBC Click. BBC, 2011-02-26. [dostęp 2012-06-13]. (ang.).
  12. ↑ Mac OS X Lion to tone down the Aqua. [w:] The Unofficial Apple Weblog [on-line]. AOL, 2011-04-12. [dostęp 2012-06-13]. (ang.).
  13. ↑ Eric Raymond: The Elements of Operating-System Style. Multitasking Capability. [dostęp 2012-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-12)]. (ang.).
  14. ↑ Cocoa Fundamentals Guide: A Bit of History. Apple Developer Connection. [dostęp 2012-06-13]. (ang.).
  15. ↑ John Siracusa: Mac OS X 10.5 Leopard: the Ars Technica review. Ars Technica, 2007-10-29. [dostęp 2012-06-22]. (ang.).
  16. ↑ Tongazzi Bruzze: OS X: A First Look. Ask Tog, 2000-02. [dostęp 2012-06-22]. (ang.).
  17. ↑ Apple lowers boom on Aqua ‘skins’. ZDNet, 2001-02-02. [dostęp 2012-06-22]. (ang.).
  18. ↑ About the Technologies for Developing Mac OS X Software. Apple Inc. [dostęp 2012-06-22]. (ang.).
  19. ↑ Tom Zepko: Why Cocoa?. 2003-09-06. [dostęp 2012-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-05-29)]. (ang.).
  20. ↑ Universal Binary Programming Guidelines, Second Edition. Apple Inc. [dostęp 2012-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-27)]. (ang.).
  21. ↑ Ted Landau: Exterminate OS X troubles. Macworld, 2003-02-01. [dostęp 2012-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-14)]. (ang.).
  22. ↑ Rob Griffiths: Prevent Mac Disasters. Macworld, 2005-01-24. [dostęp 2012-06-22]. (ang.).
  23. ↑ Dan Frakes: Repairing permissions: What you need to know. Macworld, 2006-08-05. [dostęp 2012-06-22]. (ang.).
  24. ↑ W3Counter: Global Web Stats [online], w3counter.com [dostęp 2017-11-25] (ang.).
  25. ↑ Picking up the pieces: John Siracusa mourns the Power PC, „Ars Technica” [dostęp 2017-03-28] (ang.).
  26. ↑ Zmiana języka w OS X. Apple. [dostęp 2012-02-16]. (pol.).
  27. ↑ Apple Previews Next Version of Mac OS X. Apple. [dostęp 2010-10-19]. (ang.).
  28. ↑ Apple Previews “Jaguar,” the Next Major Release of Mac OS X. Apple. [dostęp 2010-10-19]. (ang.).
  29. ↑ Apple Previews Mac OS X “Panther”. Apple. [dostęp 2010-10-19]. (ang.).
  30. ↑ Steve Jobs to Kick Off Apple’s Worldwide Developers Conference 2004 with Preview of Mac OS X „Tiger”. Apple. [dostęp 2010-10-19]. (ang.).
  31. ↑ Apple Executives to Preview Mac OS X “Leopard” at WWDC 2006 Keynote. Apple. [dostęp 2010-10-19]. (ang.).
  32. ↑ Apple Previews Mac OS X Snow Leopard to Developers. Apple. [dostęp 2010-10-19]. (ang.).
  33. ↑ Mac OS X 10.7 Lion announced, coming summer 2011. Apple. [dostęp 2010-10-20]. (ang.).
  34. ↑ Mac OS X 10.8 Mountain Lion announced, coming summer 2012. Apple. [dostęp 2012-02-16]. (ang.).
  35. ↑ Apple Announces OS X El Capitan with Refined Experience & Improved Performance. Apple. [dostęp 2015-06-08]. (ang.).
  36. ↑ Liat Clark: Apple’s Safari now blocks browser tracking using machine learning. Wired UK, 2017-06-05. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-07)]. (ang.).
  37. ↑ Anna Rymsza: macOS High Sierra już w App Store. Poznaj najważniejsze nowości. Dobreprogramy.pl, 2017-09-25. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-24)].
  38. ↑ Stanislav Janů: Mekaři mohou instalovat macOS High Sierra. Je k dispozici jako bezplatná aktualizace. Živě.cz, 2017-09-26. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (cz.).
  39. ↑ Jacob Kastrenakes: At long last, Apple is adding a dark mode to MacOS. The Verge, 2018-06-04. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (ang.).
  40. ↑ macOS Mojave is available today. Apple Newsroom, 2018-09-24. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-30)]. (ang.).
  41. ↑ David Polesný: MacOS Mojave je hotový. Můžete si ho zdarma stáhnout do svého počítače, pokud na něm máte jablko. Živě.cz, 2018-09-25. [dostęp 2020-12-29]. (cz.).
  42. ↑ Apple Announces ‘macOS Catalina’ With Separate Apple Music, Podcasts, and TV Apps. MacRumors, 2019-06-03. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (ang.).
  43. ↑ Natt Garun: Here are the biggest highlights from Apple WWDC 2019. The Verge, 2019-06-03. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)]. (ang.).
  44. ↑ Apple udostępnia publicznie macOS Catalina – nową wersję systemu operacyjnego dla komputerów Mac. AppleWorld, 2019-10-07. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)].
  45. ↑ Anna Rymsza: macOS 10.15 Catalina już jest. Znajdziesz go w App Store na Macu. Dobreprogramy.pl, 2019-10-07. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-24)].
  46. ↑ MacBook Pro, Air und Mac mini mit M1 Chip erste ARM Macs. mac&egg, 2020-11-10. [dostęp 2020-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-27)]. (niem.).
  47. ↑ Jeremy Horwitz: Apple debuts macOS Big Sur with all-new design, ARM support. VentureBeat, 2020-06-22. [dostęp 2020-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-27)]. (ang.).
  48. ↑ Apple introduces macOS Big Sur with a beautiful new design. Apple, 2020-06-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-22)]. (ang.).
  49. ↑ Brian Heater: Apple unveils macOS 11.0 Big Sur. TechCrunch, 2020-06-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-22)]. (ang.).
  50. ↑ Ashley Carman: Apple announces macOS Big Sur release date. The Verge, 2020-11-10. [dostęp 2020-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-27)]. (ang.).
  51. ↑ Jakub Krawczyński: macOS Big Sur: dziś premiera. Zobacz listę zmian i obsługiwanych urządzeń. Dobreprogramy.pl, 2020-11-12. [dostęp 2020-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-24)].
  52. ↑ Andrew Griffin. MacOS Monterey: Apple launches new operating system for Mac. „The Independent”, 2021-06-07. [dostęp 2021-06-07]. [zarchiwizowane z adresu 2021-06-07]. (ang.). 
  53. ↑ Filip Kůžel, Martin Miksa. Apple zahájil WWDC. Na keynote ukázal haldu novinek. „Živě.cz”, 2021-06-07. [dostęp 2021-06-07]. [zarchiwizowane z adresu 2021-06-07]. (cz.). 
  54. ↑ Franziska Schaub, Daryl Baxter, Matt Hanson. macOS 12 Monterey angekündigt – hier ist alles, was später im Jahr 2021 auf MacBooks kommt. „TechRadar”, 2021-06-07. [dostęp 2021-06-07]. [zarchiwizowane z adresu 2021-06-07]. (niem.). 
  55. ↑ Monica Chin: Apple announces macOS Ventura with new Stage Manager organization tool. The Verge, 2022-06-06. [dostęp 2022-06-07]. (ang.).
  56. ↑ Filip Kůžel, Martin Miksa: Apple měl našlapanou keynote. Novinky v softwaru překvapivě opepřil hardware. Živě.cz, 2022-06-06. [dostęp 2022-06-07]. (cz.).
  57. ↑ WWDC 2023: Apple Vision Pro, New Macs, iOS 17, and More. MacRumors, 2023-06-19. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-13)]. (ang.).
  58. ↑ Tim Hardwick: macOS Sonoma to Launch on September 26, Featuring Desktop Widgets, Safari Profiles, Game Mode, and More. MacRumors, 2023-09-12. [dostęp 2023-09-13]. (ang.).
  59. ↑ Billy Steele: macOS Sonoma arrives on September 26. Engadget, 2023-09-12. [dostęp 2023-09-13]. (ang.).
  60. ↑ Tim Hardwick: Apple Unveils macOS 15 Sequoia With iPhone Mirroring, Passwords App, More. MacRumors, 2024-06-10. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=MacOS&oldid=74779560”