Ma’anyan (lud)

lud indonezyjski

Ma’anyan[1], także Maanyan[2][3]indonezyjska grupa etniczna zamieszkująca centralny i południowo-wschodni Kalimantan. Ich populacja wynosi 70 tys. osób[1]. Należą do ludów dajackich[2][3].

Ma’anyan
Ilustracja
Kobiety z ludu Ma’anyan
Populacja

70 tys.

Miejsce zamieszkania

Indonezja (wyspa Borneo)

Język

ma’anyan, banjar, indonezyjski

Religia

wierzenia tradycyjne, chrześcijaństwo, islam

Grupa

ludy dajackie, ludy austronezyjskie, Indonezyjczycy

Pokrewne

(językowo) Malgasze

Dzielą się na podgrupy: Paju Epat (Paju Empat, „cztery wsie”), Paju Sapuluh (Paju Sepuluh, „dziesięć wsi”) i Banua Lima (Benua Lima, „pięć wsi”)[2][4]. Zachowują wierzenia tradycyjne, wyznają także chrześcijaństwo bądź islam w odmianie sunnickiej. Rodzime kulty (zwane kaharingan) obejmują obrzędy szamańskie[3].

Posługują się własnym językiem z wielkiej rodziny austronezyjskiej[1]. W powszechnym użyciu są też języki banjar i indonezyjski[5]. Pod względem językowym są blisko spokrewnieni z Malgaszami z Madagaskaru[1]. Ma’anyan (lub sąsiednie ludy Kalimantanu) uchodzą za dominującą grupę, która złożyła się na indonezyjską genezę Malgaszów[6].

Zajmują się przede wszystkim rolnictwem (ryż, warzywa, owoce, rośliny korzeniowe i bulwiaste)[3]. Do ważniejszych upraw należą: maniok, ignam, taro, bakłażan, ananas, trzcina cukrowa, chili, dynia i tytoń[7]. Rybołówstwo odgrywa rolę pomocniczą[3]. Rozwinęli budowę łodzi-dłubanek[3], a także tkactwo i plecionkarstwo; mają tradycje rzeźbiarskie[8]. Wykorzystują produkty leśne, takie jak rattan i żywica[7].

Organizacja społeczna opiera się na bilateralnym systemie pokrewieństwa[7]. Związek małżeński ma charakter ambilokalny[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Pradiptajati Kusuma i inni, Contrasting Linguistic and Genetic Origins of the Asian Source Populations of Malagasy, „Scientific Reports”, 6 (1), 2016, s. 1–9, DOI10.1038/srep26066, ISSN 2045-2322, PMID27188237, PMCIDPMC4870696, OCLC 6052532768 (ang.).
  2. a b c Melalatoa 1995 ↓, s. 487.
  3. a b c d e f g Michaił Anatoljewicz Czlenow: Maanjan. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 302. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
  4. Darmansyah H. Gudai: A Grammar of Maanyan: A Language of Central Kalimantan. Canberra: Australian National University, 1985/1988, s. 3. DOI: 10.25911/5d763957026a1. OCLC 65850313. [dostęp 2022-10-21]. (ang.).
  5. Djantera Kawi, Abdurachman Ismail, Willem Ranrung: Struktur bahasa Maanyan. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1984, s. 10. OCLC 14708996. [dostęp 2023-01-01]. (indonez.).
  6. Kumar 2011 ↓, s. 89, 93.
  7. a b c Melalatoa 1995 ↓, s. 488.
  8. Melalatoa 1995 ↓, s. 488, 489.

Bibliografia

edytuj