Mały Bolcik

Mały Bolcik
Малы Болцік
	Położenie
Państwo	Białoruś
Lokalizacja	rejon miadzielski
	Morfometria
Powierzchnia	0,03 km²
Wymiary; • max długość; • max szerokość	; 0,3 km; 0,13 km
Głębokość; • średnia; • maksymalna	; 2,8 m ; 6 m
Długość linii brzegowej	0,68 km
	Hydrologia
Rzeki wypływające	strumień do jeziora Wielki Bolcik
Rodzaj jeziora	przepływowe, dimiktyczne
	Położenie na mapie Białorusi Mały Bolcik
	54°56′51,337″N 26°27′13,620″E/54,947594 26,453783
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Mały Bolcik (biał. Малы Болцік, Mały Bołcik^[a], ros. Малый Болтик, Małyj Bołtik, Малый Болыцик, Małyj Bołycyk, Малый Больцик, Małyj Bolcyk, Болыцик Малый, Bołycyk Małyj) – jezioro na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie miadzielskim. Położone jest 31 km na północny zachód od miasta Miadzioł, 17 km od granicy białorusko-litewskiej, ok. 1,1 km na północny wschód od wsi Jacyny^[1]. Według niektórych źródeł należy do Bołduckiej Grupy Jezior^[2], według innych − jedynie leży w jej sąsiedztwie. Stanowi część dorzecza Straczy^[1]. Leży na terenie Naroczańskiego Parku Narodowego^[2].

Charakterystyka

Płoć − jeden z gatunków ryb występujących w jeziorze

Leszcz − jeden z gatunków ryb występujących w jeziorze

Mały Bolcik jest jeziorem przepływowym, dimiktycznym. Jego powierzchnia wynosi 0,03 km², długość − 0,3 km, szerokość maksymalna − 0,13 km, szerokość średnia − 0,11 km, głębokość maksymalna − 6 m, głębokość średnia − 2,8 m, długość linii brzegowej − 0,68 km^[2] (według innego źródła powierzchnia wynosi 0,01 km², długość − 0,12 km, największa szerokość − 0,09 km, długość linii brzegowej − około 0,32 km^[1]). Zlewnia jeziora jest pagórkowata ze stokami o wysokości 10−15 m^[2], w większej części porośnięta lasem lub krzewami, miejscami bagnista^[1]. Linia brzegowa ma kształt owalu. Brzeg południowy jest wysoki i zlewa się ze stokiem, pozostałe niskie, bagniste. Brzeg południowo-zachodni pokryty jest płem. Strefa przybrzeżna jest wąska, piaszczysto-mulista^[2]. Woda charakteryzuje się czystością i wysoką przejrzystością, a także ciemno-szmaragdową barwą^[1]. Jezioro zarasta słabo^[2] (według innego źródła − umiarkowanie^[1]). Nie ma dopływów^[2], od strony północnej wypływa z niego strumień wpadający do jeziora Wielki Bolcik^[1]^[3]. W jeziorze występują okoń, płoć, leszcz i inne ryby^[1].

Charakterystyka hydrobiologiczna

W wyniku badania przeprowadzonego 25 marca 2010 roku, z fitoplanktonu jeziora Mały Bolcik wymieniono przedstawicieli czterech gromad: sinice − Aphanizomenon flos-aquae, kryptomonady − Cryptomonas curvata, złotowiciowce − Dinobryon sociale, zielenice − Schroederia setigera. Ogólna liczebność fitoplanktonu wynosiła 52,96 mln komórek na litr. Biomasa substancji surowej wynosiła 2,20 mg/l. Wśród bakterioplanktonu wykryto organizmy o średniej objętości komórki w granicach 0,10±0,03 μm³. Ich liczebność wynosiła 1,89±0,96 mln komórek na litr. Biomasa substancji surowej wynosiła 0,18±0,06 mg/l^[2].

Charakterystyka hydrochemiczna

Woda jeziora Mały Bolcik ma klasę wodorowęglanową grupy wapniowej pierwszej klasy. Jest średnio zmineralizowana^[2]:

pH	zawiesina (mg/l)	NH4(+) (mg/l)	NO3(-) (mg/l)	NO2(-) (mg/l)	PO4(3-) (mg/l)	Pcałk. (mg/l)	SO4(2-) (mg/l)	Cl(-) (mg/l)	HCO(3-) (mg/l)	Ca(2+) (mg/l)	Mg(2+) (mg/l)	K(+) (mg/l)	Na(+) (mg/l)	Całkowita mineralizacja (mg/l)
7,87	<5	0,15	0,15	<0,005	<0,005	0,014	8,3	2,7	213,2	51,9	12,9	0,64	1,66	292,1

Turystyka i rekreacja

Jezioro znajduje się na terenie Naroczańskiego Parku Narodowego, w strefie regulowanego użytkowania. Nie jest wykorzystywane w celach rekreacyjnych. Przewidywany jest rozwój turystyki ekologicznej^[2]. Wędkarstwo amatorskie jest bezpłatne^[1]^[2].

Historia

Jezioro w latach 1922−1939 znajdowało się na terytorium II Rzeczypospolitej. W 1932 roku otaczał je las majątku Komarowszczyzna^[3].

Legendy

Istnieje kilka legend zapisanych przez Walerija Iwanowa, dotyczących powstania jeziora Mały Bolcik, Wielki Bolcik i znajdującego się w ich pobliżu źródła^[4].

Według jednej z nich, pięćset-siedemset lat temu w okolicach obecnego jeziora mieszkał leśnik-wdowiec z jedynym synem Janką. Chłopiec w wieku 17 lat wybrał się na polowanie. Tuż przed zachodem słońca zauważył pięknego łosia, do którego oddał strzał z łuku. Strzała odbiła się jednak od gałęzi dębu i jedynie raniła zwierzę. Idąc za śladem krwi, Janka odnalazł łosia nad brzegiem jeziora. Ten przemówił do niego ludzkim głosem, prosząc, by go nie zabijał, obiecując w zamian długie i szczęśliwe życie. Chłopiec obiecał oszczędzić łosia, wówczas ten uderzył lewym kopytem w ziemię, z której trysnęły źródła o niezwykłej czystości i sile. Zwierzę zapewniło Jankę, że każdy łyk z tego źródła przedłuży mu życie o dwa miesiące. Prosił go też, by pokazywał je tylko dobrym ludziom z czystym sercem. Po latach Janka ożenił się z piękną Alesią. Urodził im się syn Kanstancin, a od jego imienia nazwano wieś, w której on jako pierwszy osiedlił się wraz ze swoją rodziną. Następnie zbudowano tam drogę Połock-Wilno. Źródło zaś dało życie dużemu i pięknemu jezioru^[4].

Druga legenda mówi o sąsiadach-chłopach Bołduku i Bołduczycy, którzy konkurowali między sobą, kto wykopie piękniejsze jezioro. W wyniku działania cudów i wpływu sił nieczystych, ich zmagania zaowocowały powstaniem Bołduckiej Grupy Jezior. Konflikt zakończył się zgodą i pojednaniem sąsiadów. Aby je uczcić, Bołduk i Bołduczyca utworzyli jeszcze jedno jezioro, które było najpiękniejsze − Bolcik^[4].

Według trzeciej legendy pewnego dnia złodziej ukradł Bogu koronę, w której osadzone były magiczne kamienie szlachetne. Były to kryształy poznania − kto zakładał koronę za zgodą, ten otrzymywał dostęp do wiedzy, lecz zakładanie jej bez zgody było niebezpieczne. Kamienie nie zechciały być w rękach złodzieja i zaczęły wypadać z korony. Pierwsze wypadły agat, szmaragd i ich złota oprawa. Upadłszy na ziemię, spowodowały pojawienie się jezior Mały Bolcik, Wielki Bolcik i Złotego Źródła z żywą wodą^[4].

Uwagi

↑ Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywna forma zapisu, według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Малы Больцык (czyt. Mały Bolcyk).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Валерий Григорьевич Иванов: Все озера Беларуси т.4. samlib.ru, 2012-11-09. [dostęp 2015-02-10]. (ros.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Малый Больцик. Naroczański Park Narodowy. [dostęp 2015-02-12]. (ros.).
↑ ^a ^b Mapa Taktyczna Polski 1:100 000. Mapster, 1932. [dostęp 2015-02-09].
↑ ^a ^b ^c ^d Валерий Григорьевич Иванов: Все озера Беларуси т.1. samlib.ru, 2012-02-29. [dostęp 2018-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-21)]. (ros.).

[a1-1] Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywna forma zapisu, według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Малы Больцык (czyt. Mały Bolcyk).

[b-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Валерий Григорьевич Иванов: Все озера Беларуси т.4. samlib.ru, 2012-11-09. [dostęp 2015-02-10]. (ros.).

[c-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Малый Больцик. Naroczański Park Narodowy. [dostęp 2015-02-12]. (ros.).

[d-4] Mapa Taktyczna Polski 1:100 000. Mapster, 1932. [dostęp 2015-02-09].

[a-5] Валерий Григорьевич Иванов: Все озера Беларуси т.1. samlib.ru, 2012-02-29. [dostęp 2018-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-21)]. (ros.).

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]