Wikipedia

Małgośka

singel Maryli Rodowicz (1973)

Małgośka (lub Małgośka, szkoda łez) – utwór muzyczny z 1973 roku, wykonywany przez polską piosenkarkę popową Marylę Rodowicz. Został skomponowany przez Katarzynę Gärtner, a autorką jego tekstu jest Agnieszka Osiecka. W marcu 1973 został wydany na singlu. W 1974 znalazł się na czwartym albumie studyjnym Rodowicz, Rok.

Małgośka
Wykonawca singla
z albumu Rok
Maryla Rodowicz
Strona B

„Ja z podróży”

Wydany

marzec 1973

Gatunek

pop

Długość

4:25 (wersja singlowa)
4:20 (wersja albumowa)

Wydawnictwo

Muza

Format

7’’

Kompozytor

Katarzyna Gärtner

Twórca tekstu

Agnieszka Osiecka

Singel po singlu
„Gdy piosenka szła do wojska”
(1972) 		„Małgośka”
(1973) 		„Futbol, futbol, futbol”
(1974)

Historia utworu

edytuj

Agnieszka Osiecka napisała „Małgośkę” na początku lat 70. do kompozycji Mateusza Święcickiego. Po tym, jak Święcicki uznał słowa za zbyt poważne do melodii, Osiecka schowała kartkę z zapisanym tekstem do swojej szuflady[1]. Latem 1972 poetka spotkała się z Katarzyną Gärtner i Marylą Rodowicz w kawiarni Grand Hotelu w Sopocie. Gdy Rodowicz poprosiła o napisanie dla niej nowej muzyki, Gärtner przypomniała się zasłyszana melodia, którą grał kataryniarz na Saskiej Kępie w Warszawie. Pod jej wpływem stworzyła w głowie melodię, inspirowaną brytyjskim sposobem komponowania przebojów. Osiecka zaczęła pisać tekst na serwetce. Gärtner, uznawszy, że wersy są za długie do muzyki, odrywała z serwetki kawałki słów. Aby wpasować się do melodii, Osiecka skróciła początek tekstu z „To był maj, pachniała Saska Kępa, szalonymi, zielonymi bzami” na „To był maj, pachniała Saska Kępa, szalonym, zielonym bzem”[2].

W Londynie zetknęłam się z wieloma sławnymi ludźmi. Miałam kontakt z resztkami Beatlesów. W rezultacie nauczyłam się ciekawych rzeczy warsztatowych, przede wszystkim komponowania krótkich, rytmicznych utworów, pisania krótkich wersetów. To w konsekwencji miało decydujący wpływ na formę „Małgośki”.

Katarzyna Gärtner[2]

Rodowicz ćwiczyła „Małgośkę” w Pradze, gdzie wówczas mieszkała. Gärtner zadzwoniła do niej, by natychmiast przyjechała do Warszawy na nagranie[2]. Artystki pracowały wspólnie nad piosenką w warszawskim mieszkaniu Gärtner, która grała na fortepianie, podczas gdy Rodowicz na gitarze[1]. Zgodnie z koncepcją Gärtner, Rodowicz opanowała skomplikowaną gitarową przygrywkę na intro[3]. Nagranie odbyło się w Studio Polskiego Radia przy ulicy Myśliwieckiej[1]. Gärtner chciała nadać piosence dynamicznego i agresywnego charakteru. Niezadowolona z wokalu Rodowicz, polecała jej śpiewanie w stylu Micka Jaggera, aby wydobyć charakterystyczną chrypkę[2].

W marcu 1973 „Małgośka” została wydana przez Polskie Nagrania „Muza” na 7-calowym singlu winylowym, z utworem „Ja z podróży” na stronie B[4][5][6]. W tym samym miesiącu Ruch wydał piosenkę na pocztówce dźwiękowej, z trzema różnymi wersjami zdjęć[7][8].

W sierpniu 1973 Rodowicz wykonała „Małgośkę” na XIII Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie. Ubrana była w zaprojektowaną przez Rafała Olbińskiego długą suknię bez pleców, na której wyszyty był tytuł piosenki, czerwone serce i oko, z którego płynęły łzy. Występ rozpoczęła, wjeżdżając na scenę Opery Leśnej Fiatem 126. Na scenie towarzyszyli jej muzycy, których poznała w Czechach za sprawą byłego partnera, Františka Janečka(inne języki). W ramach zemsty za rozstanie z Janečkiem gitarzyści sabotowali występ, gubiąc rytm i dogadując[1]. Dzięki „Małgośce” wygrała nagrodę Grand Prix festiwalu[2].

W maju 1974 Rodowicz nagrała nową wersję piosenki na rzecz swojego czwartego albumu studyjnego, Rok, wydanego tego samego roku przez Pronit. Utwór znalazł się na nim pod zmienionym tytułem „Małgośka, szkoda łez” i ze zmodyfikowanym tekstem refrenu[1][9][10].

Rękopis tekstu Agnieszki Osieckiej znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej, gdzie został przekazany w 2012 przez Agatę Passent, córkę artystki[11]. Pochodzi on z materiałów do widowiska Apetyt na czereśnie, do których tekst „Małgośki” autorka wpisała własnoręcznie jako jedną z piosenek wykorzystanych w spektaklu[11]. Od 2024 rękopis prezentowany jest na wystawie stałej w Pałacu Rzeczypospolitej[11].

Inne wersje

edytuj

W 1973 Rodowicz nagrała niemieckojęzyczną wersję „Małgośki” na rynek Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD). Piosenka nosiła tytuł „Marja”, a autorem tłumaczenia tekstu był Fred Gertz(inne języki). W 1973 wytwórnia Amiga(inne języki) wydała „Marję” w NRD na 7-calowym singlu winylowym, z utworem „Es Zieht Ein Lied Durchs Land” (niemieckojęzyczną wersją „Gdy piosenka szła do wojska”) na stronie B[12][13]. Nagranie znalazło się także na niemieckojęzycznym albumie Maryla Rodowicz, wydanym przez Amigę w NRD w 1974[14][15].

W 1991 „Małgośka” była jednym z utworów, które Rodowicz nagrała na nowo i wydała w ramach kompilacji Full[16][17].

W 1998 Rodowicz nagrała „Małgośkę” w nowej, rockowej wersji, zaaranżowanej i wyprodukowanej przez Andrzeja Karpa, Marcina Wawruka i Zbigniewa Krebsa. Piosenka, zatytułowana „Małgośka (wersja Heavy Rock)”, znalazła się na albumie Przed zakrętem[18][19].

W 2000 Rodowicz nagrała „Małgośkę” w duecie z Heleną Vondráčkovą. Piosenka znalazła się na wydanej w Polsce składance Vondráčkovej Złota Helena[20][21].

Sukcesy i upamiętnienie

edytuj

„Małgośka” zajęła drugie miejsce w plebiscycie przebojów 1973 roku, zorganizowanym przez miesięcznik „Non Stop”[22]. W 1998 zwyciężyła podczas XXXV Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie w plebiscycie O!Polskie piosenki na przebój 35-lecia festiwalu[23][24]. W 2005 zajęła czwarte miejsce w głosowaniu 80 przebojów na 80-lecie Polskiego Radia, zorganizowanym przez Program I Polskiego Radia[23]. W 2020 zwyciężyła w plebiscycie piosenek 95-lecia Polskiego Radia[25].

25 maja 2012 Rodowicz zagrała podczas festiwalu TOPtrendy 2012 w Sopocie recital Czterdziestka Małgośki, upamiętniający 40-lecie powstania „Małgośki”[26].

W 2015 Telewizja Polska zamówiła w wytwórni ATM Grupa serial telewizyjny Małgośka, inspirowany historią z piosenki. W 2016 jego produkcja została jednak anulowana[27].

W 2021 fikcyjna scena pracy Rodowicz, Agnieszki Osieckiej i Katarzyny Gärtner nad utworem znalazła się w emitowanym przez TVP1 serialu telewizyjnym Osiecka[28].

Covery i interpretacje

edytuj

Marie Rottrová

edytuj

Na fali popularności Rodowicz w Czechosłowacji, w 1973 czeska piosenkarka Marie Rottrová nagrała czeskojęzyczną wersję „Małgośki”. Utwór nosi tytuł „Markétka”, a autorką tłumaczenia tekstu jest Jiřina Fikejzová(inne języki)[29]. W 1974 Supraphon wydał nagranie na singlu[30].

Wet Fingers

edytuj

W 2011 polski duet producentów muzyki tanecznej Wet Fingers wydał jako singel swój remiks „Małgośki”, zatytułowany „Małgośka 2011”[31]. 25 sierpnia 2011 odbyła się premiera teledysku do nagrania[32]. W 2012 nagranie znalazło się na albumie Wet Fingers[33].

Męskie Granie Orkiestra 2021

edytuj

W 2021 swoją interpretację „Małgośki” przygotowała supergrupa Męskie Granie Orkiestra 2021, którą utworzyli Daria Zawiałow, Dawid Podsiadło i Vito Bambino. Latem 2021 piosenka była wykonywana koncertów w ramach festiwalu Męskie Granie 2021. Śpiewał ją Vito Bambino, zaś Zawiałow i Podsiadło udzielali wokali wspierających. Utwór był wykonywany ze zmienionym tekstem refrenu – tytułowa „Małgośka” została zastąpiona przez „Mateusza”, imię Vito Bambino[34][35].

Nagranie „Małgośki” znalazło się na albumie koncertowym Męskie Granie 2021, wydanym 3 grudnia 2021 przez Mystic Production[36]. 30 grudnia 2021 utwór został wydany jako singel cyfrowy[37], a nagranie koncertowe zostało opublikowane w serwisie YouTube[38]. Cover dotarł do 21. miejsca listy przebojów Radia 357[39]. 19 kwietnia 2023 Związek Producentów Audio-Video certyfikował go złotą płytą[40].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e Agnieszka Dajbor: Historia jednej piosenki: „Małgośka” – Agnieszka Osiecka pierwszą wersję pisała na serwetce. Viva!, 2021-08-31. [dostęp 2023-05-21].
  2. ↑ a b c d e Jarosław Szubrycht: Jak powstała piosenka wszechczasów. Gärtner tnie Osieckiej po bzach i dzwoni do Rodowicz. "Co to za pożar?". Gazeta Wyborcza, 2021-02-23. [dostęp 2023-05-21].
  3. ↑ Dzień Radia: "Małgośka" – piosenka nad piosenkami. Polskie Radio, 2021-02-13. [dostęp 2023-05-21].
  4. ↑ Single i EPki. marylarodowicz.pl. [dostęp 2023-05-21].
  5. ↑ Maryla Rodowicz – Małgośka. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  6. ↑ Małgośka. Archiwum Polskiego Rocka. [dostęp 2023-05-21].
  7. ↑ Pocztówki. marylarodowicz.pl. [dostęp 2023-05-21].
  8. ↑ Maryla Rodowicz I Jej Gitarzyści – Małgośka. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  9. ↑ Rok. marylarodowicz.pl. [dostęp 2023-05-21].
  10. ↑ Maryla Rodowicz – Rok. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  11. ↑ a b c Pałac Rzeczypospolitej. Trzy razy otwierana. Najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej w Pałacu Rzeczypospolitej. Tomasz Makowski (oprac.), Patryk Sapała (współprac.). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2024, s. 9, 96.
  12. ↑ Keine Grenzen, czyli polscy artyści śpiewają po niemiecku. Onet, 2000-04-09. [dostęp 2023-05-21].
  13. ↑ Maryla Rodowicz Und Ihre Gruppe – Marja / Es Zieht Ein Lied Durchs Land. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  14. ↑ Maryla Rodowicz (N.R.D.). marylarodowicz.pl. [dostęp 2023-05-21].
  15. ↑ Maryla Rodowicz – Maryla Rodowicz. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  16. ↑ Full. marylarodowicz.pl. [dostęp 2023-05-21].
  17. ↑ Maryla Rodowicz – Full. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  18. ↑ Przed zakrętem. marylarodowicz.pl. [dostęp 2023-05-21].
  19. ↑ Maryla Rodowicz – Przed Zakrętem. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  20. ↑ HELENA VONDRÁČKOVÁ - "Złota Helena". Onet, 2000-06-20. [dostęp 2023-05-21].
  21. ↑ Helena Vondráčková – Złota Helena. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  22. ↑ „Małgośka” – wielki przebój Maryli Rodowicz z pachnącą Saską Kępą. Radio Pogoda, 2023-05-06. [dostęp 2023-05-22].
  23. ↑ a b Biografia. marylarodowicz.pl. [dostęp 2023-05-22].
  24. ↑ Wielki koncert Maryli Rodowicz. interia.pl, 2012-11-22. [dostęp 2023-05-22].
  25. ↑ "Małgośka" zwycięską piosenką w plebiscycie "Piosenki 95-lecia Polskiego Radia". Wirtualnemedia.pl, 2020-02-02. [dostęp 2023-05-22].
  26. ↑ „Czterdziestka Małgośki”. TOPtrendy, 2012-05-11. [dostęp 2023-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-12)].
  27. ↑ ATM Grupa: TVP wycofała się z umowy po rozpoczęciu zdjęć do serialu „Małgośka”. Wirtualnemedia.pl, 2016-05-17. [dostęp 2023-05-22].
  28. ↑ "Małgośka" miała trzy matki. Jaka jest historia wielkiego hitu Maryli Rodowicz?. Onet, 2021-02-23. [dostęp 2023-05-22].
  29. ↑ Marcin Schuster: Písničku Markétka si Marie Rottrová vypůjčila ze zpěvníku polské kolegyně Maryly Rodowicz. Český rozhlas, 2022-10-08. [dostęp 2023-05-21].
  30. ↑ Marie Rottrová – Markétka / Až Přijde Tvůj Čas. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  31. ↑ DJ Adamus przerobił "Małgośkę". Plejada.pl, 2011-07-28. [dostęp 2023-05-22].
  32. ↑ Wet Fingers – Małgośka. interia.pl. [dostęp 2023-05-22].
  33. ↑ Wet Fingers – Wet Fingers. Discogs. [dostęp 2023-05-22]. (ang.).
  34. ↑ Marta Korycka: Męskie Granie 2021. Takiej wersji "Małgośki" jeszcze nie słyszeliście!. Gazeta.pl, 2021-08-29. [dostęp 2023-05-22].
  35. ↑ Męskie Granie 2021: Zaskakująca wersja "Małgośki" na koncercie w Żywcu. interia.pl, 2021-08-29. [dostęp 2023-05-22].
  36. ↑ Maja Piskadło: Przeżyjmy to lato jeszcze raz. Męskie Granie 2021 zawarte na albumie [PŁYTY TYGODNIA]. Gazeta.pl, 2021-12-03. [dostęp 2023-05-22].
  37. ↑ Małgośka (feat. Daria Zawialow & Dawid Podsiadlo). Spotify. [dostęp 2023-05-22].
  38. ↑ Weronika Szymańska: „Mateusz mówią mu”, czyli nowa „Małgośka” w wykonaniu Orkiestry Męskiego Grania 2021. Rytmy.pl, 2021-12-30. [dostęp 2023-05-22].
  39. ↑ Notowanie #9. Radio 357. [dostęp 2022-05-22].
  40. ↑ OLiS – oficjalna lista wyróżnień. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2023-05-22]. Należy zaznaczyć „Tytuł” i wyszukać „Małgośka”.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Małgośka&oldid=74872288”