M109 SPH
M109 – amerykańska haubica samobieżna opracowana w celu zastąpienia pojazdów M44 SPH.
 M109A5 SPH | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
6 |
| Historia | |
| Produkcja |
1962 – ? |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
8-cylindrowy diesel Detroit-Diesel Model 8V-71T o mocy 302 kW (405 KM) |
| Długość |
6,61 m |
| Szerokość |
3,29 m |
| Wysokość |
3,28 m |
| Masa |
bojowa: 23723 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość |
56 km/h |
| Zasięg pojazdu |
390 km |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
bez przygotowania: 1,07 m |
| Rowy (szer.) |
1,82 m |
| Ściany (wys.) |
0,52 m |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| haubica 155 mm karabin maszynowy 12,7 mm | |
Zamówienie zostało złożone w 1952 roku, pierwsze egzemplarze seryjne opuściły hale montażowe w roku 1962. Po wprowadzeniu licznych ulepszeń, M109 stała się najpopularniejszą haubicą samobieżną na świecie. Wozy tego typu brały udział w konflikcie wietnamskim, w wojnach arabsko-izraelskich i wojnie iracko-irańskiej.
Stany Zjednoczone sprzedały pojazdy tego typu do prawie 30 krajów.
M109 może, po przystosowaniu, forsować wpław przeszkody wodne i strzelać pociskami różnych rodzajów, w tym także taktyczną nuklearną amunicją artyleryjską. Działo ma zamek śrubowy i nie jest wyposażone w automat ładujący – ładowanie odbywa się ręcznie[1].
W ciągu kolejnych lat zmodernizowano podstawę działa, unowocześniono wieżę i samą haubicę, instalując ponadto automatyczny układ kierowania ogniem oraz wzmacniając opancerzenie.
Zasadniczą modernizacją była wersja M109A6 Paladin, w której zastosowano nowy system wieżowy, cyfrowy system kierowania ogniem, ulepszoną armatohaubicę M284 i zmodyfikowany układ napędowy[1]. Napędzał ją silnik 8B71T o mocy 450 KM[1]. Czas otwarcia ognia od momentu zatrzymania pojazdu zmniejszył się do 30 sekund, wzrosła też nieco szybkostrzelność[1].
Od 2013 roku produkowana jest wersja M109A7, w której wprowadzono nowe podwozie, z podzespołami ujednoliconymi z bojowym wozem piechoty M2 Bradley i wzmocnionym opancerzeniem[1]. Zastosowano silnik VTA903T o mocy 600–675 KM[1]. Zmodernizowano też wyposażenie wieży. Z armatohaubicą współpracują wozy amunicyjne M992A3 oparte na tym samym podwoziu[1].
Łącznie wyprodukowano (do 2015) około 4000 haubic samobieżnych M109[2].
Zobacz też
edytuj- M109A3 GE A1 – niemiecka odmiana haubicy produkowana na licencji
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Damian Ratka. M109A7 - nowe wcielenie Paladyna. „Nowa Technika Wojskowa”. 6/2018, s. 42-44, czerwiec 2018. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 256.
Bibliografia
edytuj- Stanisław Zarychta: Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945–2015. Warszawa: Bellona SA, 2016. ISBN 978-83-11-14235-0.