Wikipedia

Mława

miasto i gmina w województwie mazowieckim
To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 12 wrz 2024. Od tego czasu wykonano 2 zmiany, które oczekują na przejrzenie.

Mława – miasto w Polsce w województwie mazowieckim, siedziba powiatu mławskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa ciechanowskiego

Mława
miasto i gmina
Ilustracja
Ratusz Miejski w Mławie
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

mławski

Prawa miejskie

1429[1]

Burmistrz

Piotr Jankowski[2]

Powierzchnia

34,80[3] km²

Wysokość

135–180 m n.p.m.

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności
• gęstość


31 047[4]
892,2 os./km²

Strefa numeracyjna

23

Kod pocztowy

06-500, 06-501, 06-502

Tablice rejestracyjne

WML

Położenie na mapie powiatu mławskiego
Mapa konturowa powiatu mławskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Mława”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Mława”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Mława”
Ziemia53°07′38″N 20°21′27″E/53,127222 20,357500
TERC (TERYT)

1413011

SIMC

0930696

Hasło promocyjne: Mława. Twoje miejsce. Twój czas
Urząd miejski
Stary Rynek 19
06-500 Mława
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP
Hala Targowa z 1912 r.
Cerkiew św. Jerzego (1913 r.)
Kawaleria rosyjska przed wyruszeniem na front I wojny światowej (zobacz: bitwa pod Tannenbergiem)
Niemieccy żołnierze w czasie I wojny światowej w Mławie
Jeńcy rosyjscy maszerują przez Mławę (okres I wojny światowej)
Defilada polskich żołnierzy, XX-lecie międzywojenne
Grupa uczniów szkoły żydowskiej
Niemcy zajmują miasto po bitwie mławskiej (wrzesień 1939)
Niemieccy żołnierze oglądają zniszczone zabudowania Mławy (prawdopodobnie wrzesień 1939)
Zniszczony dom mieszkalny w Mławie (wrzesień 1939)
Mur getta w Mławie
Zrujnowana Mława
Centrum Mławy w latach 70. XX w.
Pomnik Obrońców Mławy
V Rekonstrukcja bitwy pod Mławą. Inscenizacja na Starym Rynku

Według danych z 31 grudnia 2021 r. miasto zamieszkiwało 31 047 osób[4].

Położenie

edytuj

Miasto leży nad rzeką Seracz przy granicy z województwem warmińsko-mazurskim.

Pod względem historycznym Mława leży na Mazowszu i jest jednym z najstarszych miast tego regionu[5].

Mława była miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[6] w starostwie mławskim w ziemi zawkrzeńskiej województwa płockiego w 1784 roku[7].

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski miasto położone jest na pograniczu dwóch mezoregionów: Wzniesienia Mławskiego i Równiny Raciąskiej[8].

Sąsiednie gminy: Iłowo-Osada, Lipowiec Kościelny, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna, Wiśniewo, Dzierzgowo.

Podział administracyjny

edytuj

Osiedla:

  • Osiedle nr 1 – Śródmieście
  • Osiedle nr 2 – Warszawska
  • Osiedle nr 3 – Andersa
  • Osiedle nr 4 – Wójtostwo
  • Osiedle nr 5 – Kościuszki
  • Osiedle nr 6 – Kopernika
  • Osiedle nr 7 – Przemysłowe
  • Osiedle nr 8 – Obrońców Mławy
  • Osiedle nr 9 – Wólka
  • Osiedle nr 10 – Kozielsk
  • Osiedle nr 11 – Piekiełko
  • Osiedle nr 12 – Krajewo
  • Osiedle nr 13 – Książąt Mazowieckich
  • Osiedle nr 14 – Zawkrze
  • Osiedle nr 15 – Młodych

Środowisko naturalne

edytuj

Według danych[potrzebny przypis] z roku 2005 Mława ma obszar 34,86 km², w tym:

  • użytki rolne: 54%
  • użytki leśne: 24%
  • tereny zurbanizowane i zabudowane: 21%
  • pozostałe – tereny różne i pod wodą 1%

Miasto stanowi 2,08% powierzchni powiatu[potrzebny przypis].

Historia

edytuj

Kalendarium

edytuj
  • 1426 – 2 lipca trzej książęta mazowieccy: Siemowit V, Trojden II i Władysław I odbywają w Mławie posiedzenie sądu książęcego[9]
  • 1429 – 13 lipca nadanie praw miejskich[5]. Książęta mazowieccy, Siemowit, Kazimierz II, Władysław I, nadają Mławie przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim[9], na tzw. surowym korzeniu[5]
  • 1470 – pierwszy mławianin Jakub, syn Wojciecha z Mławy zapisał się na Akademię Krakowską[9]
  • 1477 – prawdopodobny rok wzniesienia pierwszego murowanego kościoła – kościół parafialny na rynku pod wezwaniem św. Trójcy[9][5]
  • 1485 – najstarsza (pierwsza) wzmianka o szkole parafialnej i jej nauczycielu, był nim bakałarz Mikołaj[10]
  • 1491 – został zatwierdzony przez księcia Janusza II cech szewców w Mławie na prawach szewców w Ciechanowie[10]
  • 1495 – Mława przestała być miastem książęcym i została przez króla Jana Olbrachta włączona do ziem Królestwa Polskiego stając się częścią dóbr królewskich[9][5]. Mława została starostwem niegrodzkim[10]
  • 1504 – źródła historyczne[doprecyzuj!] wymieniają pierwszego znanego burmistrza Mławy, którym jest Piotr Czychwlas[9]
  • 1507 – pierwsze świadectwo istnienia osiedla żydowskiego w Mławie[11].
  • 1521 – podczas wojny pruskiej Mławę najechały i złupiły wojska krzyżackie, w mieście wybuchł wielki pożar[9][5]
  • 1543 – Zygmunt I Stary potwierdza przywileje dla miasta[10]
  • 1545
    • Mława powiększyła swoje terytorium przez włączenie do miasta części łąk Niemyje[10]
    • przywilej Zygmunta Starego na pobudowanie ratusza[9][5]
  • 1550 – prawdopodobnie w tym roku powstał na obecnym wzgórzu cmentarnym drewniany kościół pw. św. Wawrzyńca[9]
  • 1564 – lustracja miasta wymienia 429 domów[5]
  • 1572–1573 – epidemia dżumy, zmarło 1300 osób[9][5][12]
  • Pod koniec XVI w. Janusz Grabowski wykupił wójtostwo Mławy z rąk prywatnych[13]
  • 1659 – wojska szwedzkie spaliły Mławę[9][5]
  • 1661–1662 – epidemia dżumy[9][5]
  • 1692 – 23 listopada wielki pożar strawił prawie całe miasto włącznie z kościołem i ratuszem[9][5][14]
  • 1708–1712 – epidemia dżumy[9][5][12]
  • 1730 – powstanie na mocy przywileju Augusta II cechu oraczy[10]
  • 1764 – Mława staje się starostwem grodowym na skutek decyzji sejmu koronnego[10][9][5]. Do starostwa należą wsie: Modła, Nowa Wieś, Wola i Mławka[potrzebny przypis]
  • 1765 – według lustracji miasto liczy 85 domów[potrzebny przypis]
  • 1776 – 19 września kolejny wielki pożar[5][15] niszczy pięć ulic i ratusz[16][17][14]
  • 1782 – zakończenie odbudowy spalonego ratusza[9]
  • 1795 – Mława przechodzi pod panowanie Prus (III rozbiór Polski)[9]
  • 1797 – władze zaborcze zorganizowały getto żydowskie[9]
  • 1805 – powstała pierwsza apteka[9]
  • 1807 – Mława została włączona do Księstwa Warszawskiego[9]
  • 1815 – Mława została włączona do Królestwa Polskiego[9]
  • 1824 – zwiększenie terytorium miasta przez włączenie w jego skład przedmieść Zabrody[10]
  • 1837 – epidemia cholery[9], powstanie powiatu mławskiego[18]
  • 1856 – powstaje szpital[9][5]
  • 20.02.1864 – potyczka w czasie powstania styczniowego[19]
  • 1869 – popowstaniowe represje, carskie władze zamykają szkołę powiatową[9][20]
  • 1877 – oddanie do użytku linii kolejowej, dworca, powstają komora celna i warsztaty kolejowe[9]
  • 1881 – powstanie ochotniczej straży pożarnej[9][5]
  • 1898 – epidemia cholery[9]
  • 1905 – strajki kolejarzy i młodzieży szkolnej[18]
  • 1906
  • 1909 – powstała Mławska Spółdzielnia spożywców[9]
  • 1914 (lipiec i sierpień) – miasto na przemian ośmiokrotnie zajmowane przez wojska niemieckie i rosyjskie[9]
  • 1917 – powstało gimnazjum żydowskie[9]
  • 8–10 sierpnia 1920 – obrona miasta przed bolszewikami[21]

W okresie międzywojennym w miejscowości istniała placówka Straży Celnej „Mława”[22].

Mława została przyłączona do Rzeszy Niemieckiej[9]

Najstarsze ślady osadnictwa w Mławie, datowane na przełom XIII i XIV w., odkryto w rejonie obecnego rynku oraz na przedmieściach Kozielsk i Zabrody[5]. W rejonie obecnego Starego Rynku przed rokiem 1491 istniała osada przedlokacyjna[5]. Miała ona charakter targowy. Odbywały się tutaj sądy książęce[5].

W chwili lokacji Mława leżała w północnej części Mazowsza, przy granicy z ówczesnym państwem zakonu krzyżackiego[5]. W średniowieczu przez tereny Zawkrza, na którym leży Mława, przebiegały szlaki handlowe łączące wschodnie Mazowsze z Wielkopolską, a także Warszawę z Państwem Krzyżackim[5]. Znaczenie tych ostatnich stało się istotne zwłaszcza na początku XV w.[5]

Pierwszy wczesnośredniowieczny gród na terenie obecnej Mławy (w Kozielsku) powstał z powodu pobliskich dróg oraz obronnego charakteru miejsca[5]. Wykopaliska wskazują, że szlaki te funkcjonowały już w XII-XIII w.[5] Szacuje się, że obecny układ drogowy pokrywa się z przedlokacyjną siecią dróg[5].

Przygraniczne położenie na szlakach handlowych okazało się korzystne dla rozwoju miasta[5]. Jego mieszkańcy zajmowali się handlem, głównie bydłem z Rusi[5]. Miasto wielokrotnie otrzymywało przywileje handlowe[30][5]. Wytyczony w czasie lokacji stosunkowo duży rynek targowy (120 × 145 m) potwierdza handlowy charakter miasta[5]. W 1477 r. na rynku wybudowano kościół, w 1545 r. król Zygmunt Stary wydał miastu prawo do zbudowania ratusza, który również powstał w przestrzeni rozległego rynku[5].

Mława od roku 1495 jako jedno z trzech miast powiatowych ziemi zawkrzeńskiej wchodziła w skład Mazowsza Płockiego jako dobra królewskie[5]. Siedzibę starosty stanowił nieistniejący już budynek w rejonie obecnej Lelewelówki. Miasto liczyło wtedy około 2500 mieszkańców, z których 60% zatrudnionych było w blisko 250 zakładach rzemieślniczych, skupionych w 12 cechach[5]. Głównymi źródłami dochodów były jarmarki oraz produkcja i eksport do Gdańska piwa, do cechu piwowarów należało 120 mieszkańców[5]. W 1564 r. w Mławie było 429 domów[5].

Przez liczne pożary[31] i epidemie dżumy[32] Mława straciła w wiekach XVII i XVIII znaczenie. Stan ten trwał do połowy XVIII w.[5] Przykładowo w 1616 r. liczba domów spadła do 320, w 1664 r. do zaledwie 45 (liczba ludności to jedynie 20 rzemieślników)[5].

W Mławie po raz pierwszy epidemię dżumy odnotowano w źródłach w latach 1572–1573[12]. W ciągu roku liczba mieszkańców miasta i podmiejskiej wsi Modły spadła o połowę: zmarło ok. 1300 osób, czyli więcej niż połowa mieszkańców[12]. Urzędnik spisujący stan inwentarza (dóbr miejskich w 1573 roku) tymi słowami podsumował skutki epidemii: „Powietrzem ludzi wymarło w miasteczku i we wsi Modle wiele ultra 1300. Drudzy głodem umarli i nędznieli bardzo”[12].

W 1689 roku o stosowanie czarów zostały oskarżone Marianna Kukulina i Zofia Rzeszotarska; w procesie sądowym zostały skazane na śmierć poprzez spalenie na stosie, wyrok wykonany został na tzw. „szubienicznej górze”[33].

Pożar w 1692 roku wybuchł w niedzielę 23 listopada, nieznane są jego przyczyny[14]. Ogień został przeniesiony na stojący samodzielnie murowany ratusz i kościół parafialny, których nie udało się odizolować od płomieni[14]. Oba budynki doszczętnie spłonęły[14]. W późniejszych aktach wizytacyjnych zanotowano, że z mławskiej świątyni, zbudowanej w stylu gotyckim, pozostały wypalone mury i fundamenty[14]. Gwałtowność pożaru spowodowała, że z dymem poszły drewniane ołtarze, obrazy czy organy z początku XVIII[14]. Uratowano jedynie barokowe tabernakulum oraz znajdujące się w skarbcu księgi metrykalne i miejskie[14]. Jan III Sobieski zwolnił miasto od płacenia podatków na kilka lat[14].

W roku 1764 ponownie ustanowiono w mieście przez sejm koronny starostwo grodowe; miasto stało się siedzibą administracyjną i sądowniczą ziemi zawkrzeńskiej[5]. Liczba domów w mieście wynosiła wówczas 85[5].

Za Stanisława Augusta Poniatowskiego odbudowano ratusz, wybudowano na rynku cztery studnie[5]. Rozwój miasta został zahamowany przez rozbiory Polski (Mława znalazła się w Prusach) i pożar z roku 1783, w którym spłonęły niemalże wszystkie domy[5].

W 1840 r. w Mławie przywrócono zarówno siedzibę powiatu, jak i sądu okręgowego[5]. Dodatkowo w mieście, ponownie znów przygranicznym, powstała komora celna, powstały: szpital (1856), spichlerz (1860), synagoga (1856), zbór ewangelicki (1870) i cerkiew (1879), rozbudowano także kościół parafialny (1882–1886)[5]. Rozwój istotnie przyspieszył wraz z wybudowaniem w sąsiedztwie Mławy linii Kolei Nadwiślańskiej (stacja kolejowa na Wólce)[5]. W centrum miasta, w rejonie Nowego Rynku powstała siedziba ochotniczej straży pożarnej (1881)[5]. Wokół placu oraz w centralnej części miasta powstawały nowe murowane kamienice, głównie w stylu secesyjnym. W 1905 r., na północ od rynku, wybudowano halę targową[5]. Liczba ludności wzrosła do 8 tysięcy[5]. Pod koniec XIX w. w Mławie były trzy place targowe: Stary Rynek z ratuszem i kościołem, Nowy Rynek oraz trzeci, zwany Zielonym[5]. W mieście handlowano głównie zbożem oraz wełną[5].

Na początku XX w. Mława liczyła 15 tysięcy mieszkańców i około 600 domów[5]. 120 z nich było murowanych[5]. Mława stała się najbogatszym miastem północnego Mazowsza[5]. W 1917 r. Wólka formalnie została włączona w granice administracyjne Mławy[5]. W 1921 r. liczba mieszkańców wzrosła do 17 tysięcy[5].

W 1928 roku burmistrzem był Feliks Wierciński, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za „zasługi w pracy społecznej i samorządowej”[34].

Mława należała do najbardziej kulturalnych żydowskich miasteczek w Polsce. Ta mała żydowska gmina wydała kilka pokoleń żydowskiej inteligencji.

Mordechaj Canin, Przez ruiny i zgliszcza, s. 310

II wojna światowa spowodowała zniszczenie 67% zabudowy[5].

Po wojnie miasto dynamicznie się rozwijało, do 2001 roku liczba mieszkańców wzrosła do ponad 31 tysięcy osób[5].

Demografia

edytuj

Dane z 31 grudnia 2004[35]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 30 957 100 16 178 52,6 14 779 47,4
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]		 890,0 464,8 424,6

Dane z 31 grudnia 2015[36]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 31 030 100 16 253 52,3 14 777 47,7
  • Piramida wieku mieszkańców Mławy w 2014 roku[37].
     

Polityka

edytuj

Współpraca międzynarodowa

edytuj
 
Fragment parku miejskiego w Mławie
 
Widok na Ratusz od strony ulicy Warszawskiej

Miasta partnerskie[potrzebny przypis]:

Gospodarka

edytuj
 
LG Electronics w Mławie

Miasto już za czasu socjalizmu nabyło tradycję przemysłu elektronicznego poprzez zakład UNITRY, które to wraz z przemianami ustrojowymi, przestały istnieć[potrzebny przypis]. Następnie w latach dziewięćdziesiątych powstał CURTIS Zbigniewa Niemczyckiego produkujący telewizory[potrzebny przypis]. W 1999 r. fabrykę kupiło LG, którą to rozbudowało i zwiększyło zatrudnienie[potrzebny przypis]. Dzisiaj w zakładzie produkuje się telewizory najnowszej generacji i urządzenia mobilne spod tej marki[potrzebny przypis]. Poza tym drugim pracodawcą pod względem zatrudnienia jest ubojnia drobiu Wipasz[potrzebny przypis].

Oba zakłady znajdują się w Dzielnicy Przemysłowej miasta[potrzebny przypis]. Oprócz tego w mieście działają mali producenci obuwia, wędlin, zakład produkujący windy.

Transport

edytuj

W Mławie funkcjonuje Mławska Komunikacja Miejska (MKM), kiedyś zarządzana przez nieistniejące już przedsiębiorstwo PKS Mława, swego czasu jedną z największych firm tego typu w województwie mazowieckim[40], teraz przez Urząd Miasta. MKM posiada 4 linie[29]: 1, 2, 3 oraz 4. Autobusy kursują przez cały rok. Mieszkańcy korzystają z niej za darmo dzięki „Karcie Mławiaka”[41].

Osobny artykuł: Mławska Komunikacja Miejska.

W Mławie znajdują się dwa dworce kolejowe:

Przez Mławę przebiegają drogi wojewódzkie: nr 544 Brodnica – Działdowo – Mława – Przasnysz – Ostrołęka, nr 563 Rypin – Żuromin – Mława, nr 587 Mława – Strzegowo, nr 615 Mława – Ciechanów, drogi powiatowe o numerach: 351, 303, 312, 320, 352. Od wschodu miasto omija droga ekspresowa S7.

W 2012 otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko Mława-Szpital.

Architektura

edytuj

Zabytki

edytuj
 
Ratusz
 
Kościół farny św. Trójcy
 
Kościół cmentarny pw. św. Wawrzyńca
 
Kamienica secesyjna, Stary Rynek
 
Kamienica secesyjna, narożnik ulic Stefana Żeromskiego i 3 Maja
 
Kamienica secesyjna przy ul. Franciszka Żwirki
 
Kamienica secesyjna, ul. Władysława Reymonta (mieści placówkę banku)
 
Modernistyczny budynek, ówcześnie oddziału Banku Polskiego (zbud. w l. 30 XX wieku), ul. Joachima Lelewela 6
 
Modernistyczny Dom Handlowy w Mławie ul. Bolesława Chrobrego 7
  • Kościół parafialny pw. św. Trójcy – wybudowany prawdopodobnie w 1477 r.[9] pierwotnie w stylu gotyckim[potrzebny przypis]. Po pożarze z 1692 roku został odnowiony w stylu barokowym w latach 1712–1719[potrzebny przypis]. Powiększony i całkowicie przebudowany w latach 1882–1886 w stylu stylu neobarokowym poprzez dostawienie naw bocznych i wież frontowych[42]. Pozostałościami po pierwotnym założeniu gotyckim są ściany prezbiterium z oknem nad ołtarzem, łuk tęczowy oddzielający prezbiterium od nawy głównej i widoczna za ołtarzem bocznym w prawej nawie przypora zewnętrzna znajdująca się obecnie wewnątrz świątyni.
  • Kościół pw. św. Wawrzyńca – 1786 r. na wzgórzu cmentarnym, późnobarokowy z klasycyzującą elewacją frontową. Wcześniejsza od kościoła zakrystia sklepiona kolebkowo–krzyżowo powstała w 2 poł. XVI wieku z fundacji mieszczan mławskich braci Zagórnych: Marcina i Andrzeja kanonika gnieźnieńskiego. W 1550 roku powstał kolejny kościół drewniany, a w 1786 obecny murowany[43].
  • Ratusz miejski – odbudowany pod koniec XVIII w.[9] Z wieży ratuszowej odgrywany jest codziennie o 12:00 hejnał Mławy[44][45].
  • Spichlerz „Lelewelówka” drewniany z XVIII w., jedyna pozostałość po zabudowaniach starościńskich, czasami zwyczajowo zwanych zamkiem.
  • Kamienice z elementami dekoracji secesyjnych z początku XX w.
  • Pomnik Obrońcom Mławy upamiętniający bitwę pod Mławą w 1939 r.
  • Pozycja Mławska – linia polskich fortyfikacji wybudowanych w przeddzień II wojny światowej. W skład obiektu wchodzi 55 schronów żelbetowych, pozostałości budowli ziemno drewnianych i okopów. Pozycja Mławska była główna areną bitwy pod Mławą.
  • Więzienie powiatowe wybudowane w 1889 roku, obecnie siedziba Oddziału w Mławie Archiwum Państwowego w Warszawie.
  • Hala Targowa z 1912 roku wybudowana według projektu miejskiego architekta Stefana Usakiewcza.
  • Spichlerz Obywatelski przy ulicy Długiej, wybudowany w latach sześćdziesiątych XIX wieku, obecnie supermarket i dom handlowy.
  • Park miejski im. Józefa Piłsudskiego, założony w 1897 roku jako ogród spacerowy, powstał z poszerzenia ogrodu przy cerkwi prawosławnej. Przez mieszczan zwany „Salonem Mławy”. Po II wojnie światowej nazwany im. J. Stalina, a od 1956 do 2017 im. Dąbrowszczaków. W parku warto zobaczyć fontannę wykonaną w brązie według projektu autorstwa Andrzeja Borcza przedstawiającą czterech zdunów, legendarnych założycieli miasta i Muławę od której imienia miasto wywodzi swoją nazwę, pomnik Józefa Piłsudskiego, Dąb Niepodległości z tablicą pamiątkową oraz dawną popówkę, jedyną pozostałość po zburzonej cerkwi w tzw. II RP, mieszcząca Urząd Stanu Cywilnego w Mławie.
  • Budynek bankowy przy ulicy J. Lelewela 6 (lata trzydzieste XX w.) – przykład architektury modernistycznej (funkcjonalizm), realizacja pracy dyplomowej absolwenta Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej Wacława Olszewskiego (domniemane autorstwo projektu)[46].
  • Dom drewniany piętrowy przy ulicy Warszawskiej 51.
  • Dom Handlowy w Mławie oddany do użytku w 1963 r.

Kultura

edytuj
  • Kino „Kosmos”
  • Miejski Dom Kultury
  • Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej
  • Muzeum Juszkiewiczów – prywatne
  • Stacja Naukowa im. Stanisława Herbsta
  • Galeria Z – pracownia malarska
  • Archiwum Państwowe
  • Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia – sala koncertowa z organami

Media

edytuj

Radio

edytuj

Telewizja

edytuj
  • TV Mława

Gazety

edytuj

Portale internetowe

edytuj

Oświata i nauka

edytuj
 
I Liceum Ogólnokształcące przy ul. Wyspiańskiego
Osobny artykuł: Edukacja w Mławie.

Edukacja mławska ma bogate tradycje historyczne. Zapewnia pełny cykl edukacyjny od żłobka po studia wyższe – zarówno w placówkach publicznych, jak i prywatnych. W Mławie znajduje się 6 szkół podstawowych i 1 podstawowa szkoła specjalna, 4 licea ogólnokształcące i 5 liceów profilowanych i szkół zawodowych. Tę podstawową edukację uzupełniają szkolnictwo artystyczne – szkoła muzyczna I i II stopnia i wyższe – Zamiejscowy Wydział Elektroniki, Dziennikarstwa i Technik Multimedialnych w Mławie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie. Kształci on studentów w kierunkach Elektronika i Telekomunikacja oraz Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna[potrzebny przypis].

Religia

edytuj
 
Kościół Matki Bożej Królowej Polski

Sport i rekreacja

edytuj
 
Pływalnia MOSiR
  • Stowarzyszenie Sportowo-Rekreacyjne „TEMPO” Mława
  • Zalew „Ruda”
  • Stadion Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
  • Mławska Hala Sportowa
  • Klub Sportowy „Mławskie Centrum Tańca” www.taniec.mlawa.pl
  • Klub Strzelectwa Sportowego „Kaliber” – w pełni kryta strzelnica sportowa
  • Mławska Kolej Dojazdowa (wąskotorowa)
  • Korty ziemne „TKiKF Relax”
  • Kryty basen
  • MKS „Mławianka” Mława
  • AZS UWM Mława – siatkówka
  • Las miejski – strzelnica sportowa, ścieżka zdrowia, miejsce spacerów
  • Park miejski im. Dąbrowszczaków
  • Uczniowski klub judo
  • 19 sierpnia 2007 miał miejsce w Mławie wyścig rowerowy z serii Mazovia MTB Marathon. Rozegrano też Mistrzostwa Mazowsza w Maratonie MTB
  • Klub Pływacki Płetwal Mława

Osoby związane z Mławą

edytuj

Honorowi obywatele

edytuj

Odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Kalendarz historyczny.
  2. ↑ Wybory Samorządowe 2024 [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  3. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012 r. [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2013-04-08].
  4. ↑ a b Liczba ludności | Mława [online], www.polskawliczbach.pl - Mlawa [dostęp 2021-12-31] (pol.).
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd Izabela Sobierajska, Teresa Wyszyńska, Przemieszczanie się centrum Mławy w historii jej rozwoju – znaczenie centrotwórcze stacji kolejowej Mława Miasto, DOI: 10.21858/msr.24.05.
  6. ↑ Adolf Pawiński, Mazowsze, Warszawa 1895, s. 37.
  7. ↑ Karol de Perthées, Mapa szczegółowa województwa płockiego i ziemi dobrzyńskiej, 1784.
  8. ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 [dostęp 2023-05-26] (pol.).
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at Z historii Mławy fakty, daty, wydarzenia... [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  10. ↑ a b c d e f g h Leszek Zygner, Krótka historia Mławy w datach, [w:] Jacek Dusza (red.), Mława - miasto pogranicza, Ciechanów: Drukarz S.C. we współpracy ze Stowarzyszeniem Rozwoju Wiedzy i Umiejętności w Mławie, 2002, s. 165-172, ISBN 83-905127-7-7.
  11. ↑ Maurycy Horn, Najstarszy rejestr osiedli żydowskich w Polsce w 1507 r., w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego 1974, nr 3 (91), s. 15.
  12. ↑ a b c d e Epidemia dżumy w XVI wieku [online], Codziennik mławski – Mława, 22 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-28] (pol.).
  13. ↑ Wojciech Górczyk. Ciechanów – Lokacja i geneza herbu. „In Tempore”, s. 11, 2010. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. ISSN 1898-9020. [dostęp 2011-07-20]. (pol.). 
  14. ↑ a b c d e f g h i Gore! Gore! Wielki pożar w Mławie [online], Codziennik mławski – Mława, 3 marca 2019 [dostęp 2019-03-03] (pol.).
  15. ↑ PUBLIKACJE EDUKACYJNE [online], www.publikacje.edu.pl [dostęp 2018-11-09].
  16. ↑ Przywilej króla Zygmunta Starego na budowę ratusza, „Codziennik mławski – Mława”, 28 października 2018 [dostęp 2018-11-09] (pol.).
  17. ↑ Ratusz Miejski | Mława [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).
  18. ↑ a b c d e f g Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński, Mazowsze. Mały przewodnik, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1978, s. 167–168.
  19. ↑ Daniel Krzanowski, Bitwy i potyczki 1863-1864 : na podstawie materiałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu, Szczecin: Volumina.pl Reprinty, 2012, ISBN 978-83-62905-53-9, OCLC 932217796 [dostęp 2020-09-19].
  20. ↑ a b Leszek Arent, Powstanie Szkoły Handlowej, „Codziennik Mławski”, archive.vn, 5 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-05].
  21. ↑ Wojciech Zawadzki Pomorze 1920, Bellona 2015.
  22. ↑ Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927, s. 168.
  23. ↑ a b c Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 324. ISBN 83-01-00065-1.
  24. ↑ Tomasz Szypulski, Historia – Punkt Informacji Turystycznej w Mławie – Miejski Dom Kultury w Mławie [online] [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  25. ↑ Tadeusz Swat, „...Przed Bogiem i historią”. Księga ofiar komunistycznego reżimu w Polsce lat 1944–1956. Mazowsze. Warszawa 2003, s. 242.
  26. ↑ Pogrom Cyganów w Mławie „Gazeta Wyborcza” z dnia 28 czerwca 1991 s. 1.
  27. ↑ a b Net P.C., Papież Jan Paweł II [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  28. ↑ VI Rekonstrukcja Bitwy pod Mławą 2013 | HISTORIA.org.pl – historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne [online], historia.org.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  29. ↑ a b MKM.
  30. ↑ Potwierdzane w latach 1543, 1565, 1576, 1602, 1667, 1724, 1745, 1779.
  31. ↑ W latach 1521, 1659, 1692, 1776.
  32. ↑ W latach 1572–1573, 1661–1662 i 1708–1712.
  33. ↑ Spalenie na stosie dwóch czarownic? [online], Codziennik mławski – Mława, 2019 [dostęp 2019-01-01] (pol.).
  34. ↑ Monitor Polski, t. 12, 11 stycznia 1928, s. 1.
  35. ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska, Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008, ISSN 1734-6118 (pol.).
  36. ↑ Urząd Statystyczny w Warszawie, Statystyczne Vademecum Samorządowca [online], 2015.
  37. ↑ Mława w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  38. ↑ Włoskie gminy Castellalto, Cellino Attanasio, Cermignano, Canzano podpisały umowę wspólnie jako Związek Gmin 4C.
  39. ↑ Poznajcie Franconville, nowe miasto partnerskie Mławy | Mława [online], www.mlawa.pl [dostęp 2023-05-07].
  40. ↑ Mobilis Group. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-14)].
  41. ↑ Karta Mławiaka.
  42. ↑ Robert M. Kunkel „Architektura Gotycka na Mazowszu”, wyd. DiG, Warszawa 2006, s. 273.
  43. ↑ Robert M. Kunkel „Architektura Gotycka na Mazowszu”, wyd. DiG, Warszawa 2006, s. 274.
  44. ↑ Net P.C., Hejnał Miasta Mława [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  45. ↑ Tomasz Szypulski, Symbole – Punkt Informacji Turystycznej w Mławie – Miejski Dom Kultury w Mławie [online] [dostęp 2018-03-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-01] (pol.).
  46. ↑ Ziemia Zawkrzeńska, tom III, praca zbiorowa pod redakcją prof. dr hab. Ryszarda Juszkiewicza, rozdz. Ryszard Małowiecki Rozwój przestrzenny Mławy, [w:] Stacja Naukowa w Mławie im. Stanisława Herbsta, str 121.
  47. ↑ Mława, Parafia pw. Świętej Rodziny [online], diecezjaplocka.p [dostęp 2024-02-20].
  48. ↑ Mława, Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski [online], diecezjaplocka.pl [dostęp 2024-02-20].
  49. ↑ Mława, Parafia pw. św. Jana Kantego [online], diecezjaplocka.pl [dostęp 2024-02-20].
  50. ↑ Mława, Parafia pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika [online], diecezjaplocka.pl [dostęp 2024-02-20].
  51. ↑ Kontakt [online], kosciolwmlawie.pl [dostęp 2024-02-20].
  52. ↑ Kontakt [online], filadelfia.pl [dostęp 2024-02-20].
  53. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2019-11-23].
  54. ↑ Net P.C., Cecylia Dudzińska [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  55. ↑ Net P.C., Zbigniew Niemczycki [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  56. ↑ Net P.C., Lech Wałęsa [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  57. ↑ Net P.C., Ignacy Mościcki – Prezydent Rzeczypospolitej [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-09] (pol.).
  58. ↑ Net P.C., Kombatancji, weterani Bitwy pod Mławą [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31] (pol.).
  59. ↑ Nie żyje profesor Ryszard Juszkiewicz – honorowy obywatel Mławy | Mława [online], www.mlawa.pl [dostęp 2019-02-24].
  60. ↑ Wykaz miejscowości wyróżnionych odznaczeniami państwowymi, [w:] Urszula Lewandowska, Krystyna Malik, Przewodnik po Polsce, Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1991, s. 21, ISBN 83-217-2519-8 (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Ziemia Zawkrzeńska (praca zbiorowa), Mława 1996, wyd. Stacja Naukowa w Mławie im. Stanisława Herbsta, ISBN (brak)
  • Wojciech Górczyk. Ciechanów – Lokacja i geneza herbu. „In Tempore”, s. 11, 2010. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. ISSN 1898-9020. [dostęp 2011-07-20]. (pol.). 
  • Leszek Zygner, Historia parafii mławskiej, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1995, OCLC 805358166.
  • Leszek Zygner, Mława – miasto pogranicza, Ciechanów 2002, wyd. Drukarz S.C. i Stowarzyszenie Rozwoju Wiedzy i Umiejętności w Mławie, ISBN 83-905127-7-7.
  • Katalog Zabytków Sztuki w Polsce pod redakcją Izabeli Galiciej i Hanny Sygietyńskiej, tom X – Dawne województwo warszawskie zeszyt 9 – Mława i okolice, Warszawa 1985, wyd. Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki, ISBN 83-221-0300-X.
  • Dominik Staszewski, Mława – opis historyczny, Warszawa 1907, druk Fr. Karpińskiego, Elektoralna 14, ISBN (brak)
  • Józef Ostaszewski, Osobliwości historyczne Mławy, Mława 1937, druk B. Kowalskiego, ISBN (brak)
  • Hufiec ZHP Mława
  • Mława w dokumencie archiwalnym. mlawa.polska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-05)].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Mława&oldid=74747439”