Mątwik ziemniaczany

Mątwik ziemniaczany (Globodera rostochiensis) – gatunek nicienia z rodziny mątwikowatych (Heteroderidae). Nicień ten jest patogenem roślinnym, jednym z najgroźniejszych szkodników ziemniaka i innych roślin psiankowatych. W Polsce jest zaliczany do inwazyjnych gatunków obcych[1] podlegających obowiązkowi zwalczania[2].

Mątwik ziemniaczany
Globodera rostochiensis
(Wollenweber, 1923)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

nicienie

Gromada

Secernentea

Rząd

Tylenchida

Rodzina

mątwikowate

Rodzaj

Globodera

Gatunek

mątwik ziemniaczany

Synonimy
  • Heterodera rostochiensis Wollenweber, 1923

Naturalnym obszarem występowania tego gatunku są Andy (Ameryka Południowa). Stamtąd został zawleczony wraz z ziemniakami do Europy i innych rejonów świata[1]. W Polsce został stwierdzony w 1946. Obecnie występuje w uprawach ziemniaka na obszarze całego kraju[3].

Występuje dymorfizm płciowy (samica kulista z szyjką, samiec nitkowaty). Żeruje głównie na ziemniakach, ale występuje też na pomidorze, oberżynie i innych psiankowatych (Solanaceae). Uszkadzają dorosłe, larwy oraz nimfy. Jedno pokolenie w ciągu roku. Jaja pozostają wewnątrz samic, które obumierają i zamieniają się w cysty. Zimują larwy w cystach w glebie. Przy temperaturze 5–10 °C następuje wychodzenie larw z cyst i wnikanie do korzeni. Zwalczać go można za pomocą płodozmianu. Rośliny wrogie to m.in. lucerna, cykoria, cebula.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Globodera rostochiensis (Wollenweber, 1923). Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. [dostęp 2011-06-25]. (pol.).
  2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 lutego 2008 roku w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się organizmów kwarantannowych. Dz.U. z 2008 r. nr 46, poz. 272
  3. Witold Karnkowski, Monika Kordyla-Bronka. Badania składu gatunkowego mątwików tworzących cysty na ziemniaku w Polsce. „Postępy w Ochronie Roślin”. 50 (4), 2010. (pol.).