Móżdżkowy zespół poznawczo-emocjonalny

Móżdżkowy zespół poznawczo-emocjonalny (CCAS, zespół Schmahmanna[1]) – zespół chorobowy wynikający z uszkodzenia móżdżku. Został opisany przez dr Jeremy'ego Schmahmanna i jego współpracowników, odnosi się do zespołu deficytów w dziedzinach poznawczych, czyli funkcji wykonawczych, postrzegania przestrzennego, języka oraz afektu[2][3][4][5][6]. Utrata funkcji wykonawczych obejmuje problemy z planowaniem, orientacją przestrzenną, abstrakcyjnym rozumowaniem, płynnością werbalną i pamięcią roboczą. Często są to perseweracje, rozproszenie i deficyty uwagi. Problemy językowe obejmują dysprozodię, agramatyzm i anomię.

Móżdżkowy zespół poznawczo-emocjonalny
Rysunek schematyczny - widoczny przekrój przez móżdżek - w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej. Tylny płat zajmuje większość obu przekrojów, w strzałkowym od prawej, w czołowym od dołu (niżej jest kłaczek). Napisy po angielsku.
Schemat anatomii móżdżku - CCAS występuje głównie przy uszkodzeniach płata tylnego (posterior lobe)
Synonimy

zespół Schmahmanna

Specjalizacja

neurologia

Objawy

deficyty poznawcze

Przyczyny

uszkodzenie móżdżku - naczyniowe, neurodegeneracyjne, guzy

Rozpoznanie

TK/MRI + badanie funkcji poznawczych

Mapowanie móżdżku wykazało, że informacje sensomotoryczne, motoryczne oraz somatosensoryczne są przetwarzane w płacie przednim (anterior lobe). Płaty tylne (zwłaszcza płaty móżdżkowe VI i VII) odpowiadają za funkcje poznawcze i emocjonalne. To wyjaśnia, dlaczego CCAS występuje z uszkodzeniami płata tylnego[7][8].

Przypisy

edytuj
  1. Manto M, Mariën P. Schmahmann’s syndrome – identification of the third cornerstone of clinical ataxiology. Cerebellum and Ataxias 2015, 2:2
  2. Schmahmann, J. D. & Sherman, J. C. (1998). The cerebellar cognitive affective syndrome. Brain, 121, 561-579.
  3. Levisohn, L., Cronin-Golomb, A. & Schmahmann, J. D. (2000). Neuropsychological consequences of cerebellar tumor resection in children. Brain, 123, 1041-1050.
  4. Schmahmann, J. D. (2001). The cerebellar cognitive affective syndrome: Clinical correlations of the dysmetria of thought hypothesis. International Review of Psychiatry, 13, 313-322.
  5. Schmahmann, J. D. (2010). The role of the cerebellum in cognition and emotion: Personal reflections since 1982 on the dysmetria of thought hypothesis, and its historical evolution from theory to therapy. Neuropsychological Review, 20, 236-260.
  6. Wolf, U., Rapoport, M. J., & Schweizer, T. A. (2009). Evaluating the affective component of the cerebellar cognitive affective syndrome. Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences, 21, 245-253.
  7. Stoodley, C. J. & Schmahmann, J. D. (2009). Functional topography in the human cerebellum: A meta-analysis of neuroimaging studies. NeuroImage, 44, 489-501.
  8. Catherine J. Stoodley i inni, Location of lesion determines motor vs. cognitive consequences in patients with cerebellar stroke, „NeuroImage : Clinical”, 12, 2016, s. 765–775, DOI10.1016/j.nicl.2016.10.013, ISSN 2213-1582, PMID27812503, PMCIDPMC5079414 [dostęp 2017-04-17].