Lutnia romantyczna zw. także gitarolutnią - instrument należący do chordofonów szarpanych, jest odmianą lutni powstałą w połowie XIX wieku w Niemczech. Pochodzi prawdopodobnie od gallichonu[1]. Największą popularność przeżywała w latach 1896–1939 w związku z popularnością ruchu Wandervogel. Gdzieniegdzie wytwarzana jest do dziś[2]. Lutnia romantyczna strojona była jak gitara klasyczna[3].

Lutnia romantyczna
de. Gittarenlaute, Wandervogellaute
Ilustracja
Klasyfikacja naukowa
321.321-5

Chordofon złożony

Klasyfikacja popularna
strunowy, szarpany lutnia
Podobne instrumenty

Historia

edytuj

W XVIII i XIX wieku zarówno lutnia jak i gitara przeszły szereg zmian konstrukcyjnych upodabniając się do siebie nawzajem (patrz gallichon). Powstanie lutni romantycznej było wynikiem kontynuacji tych zmian i unowocześniania konstrukcji lutni. Wiązane wokół szyjki progi jelitowe zastąpiono metalowymi, wprowadzono mostek z kołkami do mocowania strun i dodatkowym prożkiem. Niektóre egzemplarze mają także, typowe dla gitary metalowe stroiki.[1]

Budowa

edytuj

Lutnia romantyczna przypomina swą budową lutnię renesansową, lub gallichon. Pudło rezonansowe jest mocno wypukłe, zbudowane z klejonych ze sobą cienkich klepek (niektóre z późniejszych egzemplarzy mają pudła płaskie lub tylko lekko wypukłe)[4]. Płyta wierzchnia posiada otwór rezonansowy zamknięty wyciętą w płycie, ozdobną rozetą, często o motywach identycznych jak w lutniach renesansowych lub barokowych (czasem pojawiają się także motywy romantyczne lub historyzujące[5]). Podstrunnica zaopatrzona jest w metalowe progi i płyciny między progami, kilka najwyższych progów wykonanych jest z drewna i umieszczonych na płycie wierzchniej. Główka charakteryzuje się "barokowym" zawinięciem typowym dla gallichonu, może posiadać drewniane kołki do naciągania strun lub typowe, gitarowe, maszynki metalowe. Lutnia romantyczna posiada 6 pojedynczych strun[6].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b http://www.cs.dartmouth.edu/~wbc/lute/wandervogel/m-10.html
  2. Werkstatt
  3. العاب زوما [online], www.musicaviva.com [dostęp 2017-11-25].
  4. Flachlaute (half round Lute) G37 [online], www.guriema.de [dostęp 2017-11-25] (niem.).
  5. Heiter bis Folkig - Mittelalterliche Musik, Celtic Folk und mehr
  6. ATLAS of Plucked Instruments - lutes [online], www.atlasofpluckedinstruments.com [dostęp 2017-11-25].