Lutin (1903)
Lutin (Q10) – francuski okręt podwodny z początku XX wieku, czwarta jednostka typu Farfadet. Została zwodowana 12 lutego 1903 roku w stoczni Arsenal de Rochefort i w tym samym roku przyjęta w skład Marine nationale. 16 października 1906 roku w Bizercie okręt zatonął z całą załogą. Został podniesiony, lecz nie powrócił już do służby. Okręt skreślono z listy floty 9 czerwca 1907 roku.
 „Lutin” w La Rochelle między 1903-1906 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1900 |
| Wodowanie |
12 lutego 1903 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
1903 |
| Wycofanie ze służby |
zatonął 16 października 1906 |
| Los okrętu |
wycofany ze służby 9 czerwca 1907 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
41,3 m |
| Szerokość |
2,9 m |
| Zanurzenie |
2,6 m |
| Zanurzenie testowe |
30 m |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Materiał kadłuba |
stal |
| Napęd | |
| 1 silnik elektryczny o mocy 183 KM 1 śruba | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 115 Mm przy 5,3 w. |
| Uzbrojenie | |
| 4 torpedy | |
| Wyrzutnie torpedowe |
4 x 450 mm (zewnętrzne) |
| Załoga |
16 |
Projekt i dane taktyczno–techniczne
edytuj„Lutin” został zaprojektowany przez inż. Gabriela Maugasa, bazował na wcześniejszych konstrukcjach Gastona Romazzottiego[1]. Okręt posiadał wyłącznie napęd elektryczny, przez co miał niewielki zasięg[2].
„Lutin” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita wykonanej ze stali jednostki wynosiła 41,3 metra, szerokość 2,9 metra i zanurzenie 2,6 metra[1][2]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 185 ton, a w zanurzeniu 202 tony[1][3][4]. Okręt napędzany był na powierzchni i pod wodą przez silnik elektryczny Hillairet-Huguet o mocy 183 koni mechanicznych (KM)[2][5][a]. Jednośrubowy układ napędowy zapewniał prędkość 6,1 węzła na powierzchni i 4,3 węzła w zanurzeniu[1][2]. Zasięg wynosił 115 Mm przy prędkości 5,3 węzła w położeniu nawodnym oraz 28 Mm przy prędkości 4,3 węzła pod wodą[1][2]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 30 metrów[5].
Okręt wyposażony był w cztery zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 450 mm, bez torped zapasowych[1][3][4]. Załoga okrętu składała się z 16 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].
Budowa i przebieg służby
edytuj
„Lutin” zamówiony został 26 września 1899 roku[2] i zbudowany w Arsenale w Rochefort[1][2]. Stępkę okrętu położono w 1900 roku[5], został zwodowany 12 lutego 1903 roku[1][2] i w tym samym roku wszedł do służby[5]. Okręt otrzymał numer burtowy Q10[2]. Koszt budowy wyniósł 32 000 £[2].
Okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym do 16 października 1906 roku, kiedy w nieszczęśliwym wypadku zatonął wraz z całą, 16-osobową załogą w Bizercie[1][2]. Został podniesiony, lecz nie powrócił już do służby. 9 czerwca 1907 roku został skreślony z listy floty[1][2].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 77.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 207.
- ↑ a b John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 200.
- ↑ a b J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
Bibliografia
edytuj- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: FARFADET submarines (1902 – 1903). NAVYPEDIA. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).