Ludwik Wielki Delfin
Ludwik zwany Wielkim Delfinem (fr. Louis de France le Grand Dauphin, ur. 1 listopada 1661 w Fontainebleau, zm. 14 kwietnia 1711 w Meudon) – najstarszy syn Ludwika XIV i Marii Teresy Hiszpańskiej, dziedzic tronu Francji, którego jednak nie objął w posiadanie.
| |
| |
| |
| Delfin Francji | |
| Okres |
od 1 listopada 1661 |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia |
1 listopada 1661 |
| Data i miejsce śmierci |
14 kwietnia 1711 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci |
z Marią Anną: |
| Odznaczenia | |
| |
Urodził się rok po ślubie swoich rodziców. Potem urodziło mu się młodsze rodzeństwo – trzy siostry: Anna Elżbieta, Maria Anna i Maria Teresa, oraz dwóch braci: Filip Karol i Ludwik Franciszek, ale wszyscy oni zmarli we wczesnym dzieciństwie. Ludwik otrzymał solidne wykształcenie. Jego nauczycielem był Jacques-Bénigne Bossuet, słynny francuski ksiądz i mówca, a ojciec Le Tellier, królewski spowiednik, na prośbę króla napisał dla Ludwika słynny zbiór rad Ad usum Delphini. Mimo swojej inteligencji, Ludwik okazał się jednak leniwym i biernym uczniem. Już jako dorosły człowiek potrafił spędzić cały dzień w fotelu stukając kijem w swój but. Mimo tego wszystkiego Ludwik był bardzo popularny wśród mieszkańców Paryża oraz całej Francji.
Pozwolono mu uczestniczyć w obradach rady królewskiej, na której jednak nie udzielał się. Jako następca tronu był stale otoczony przez oportunistów, którzy liczyli na jego względy. Podczas wojny z Ligą Augsburską Ludwik został wysłany nad Ren, gdzie walczył pod dowództwem marszałka Sebastiana Vauban. Brał udział w podbiciu Philippsburga i zapobieżeniu wkroczenia do Alzacji wojsk cesarza. Ludwik okazał się znakomitym dowódcą. Odegrał istotną rolę również w wojnie o sukcesję hiszpańską. Sam zrzekł się praw do tronu Hiszpanii na korzyść swojego drugiego syna Filipa, księcia Andegawenii. Prawa te należały mu się dzięki jego matce – hiszpańskiej księżniczce. Dzięki temu Francja i Hiszpania pozostały oddzielnymi królestwami z oddzielnymi, ale spokrewnionymi monarchami.
Podsumowanie życia i śmierć
edytujLudwik zapewnił trwanie francuskiej linii Burbonów (król Ludwik XV był jego wnukiem) i patriarchą hiszpańskiej linii Burbonów (poprzez swojego syna – Filipa, księcia Andegawenii). Oprócz tego Ludwik zajmował się kolekcjonowaniem sztuki – powiększył kolekcję wersalską i dodatkowo założył swoją prywatną kolekcję w Meudon. Kochał polowania i mówiło się, że to on przyczynił się do wyginięcia populacji wilków w Île-de-France.
Ludwik zmarł niedługo po wybuchu wojny o sukcesję hiszpańską, w 1711 roku, mając pięćdziesiąt lat. Kolejnym następcą tronu Francji został jego najstarszy syn, ale i on nie objął tronu. Obaj zmarli najprawdopodobniej na ospę. Niektórzy[kto?] spekulują, że Ludwik został zamordowany. Objęcie przez niego tronu byłoby bardzo niekorzystne dla obcych potęg, ponieważ zapowiadał się na bardzo dobrego władcę.
Małżeństwa i potomstwo
edytuj
7 marca 1680 Ludwik poślubił swoją kuzynkę Marię Annę, księżniczkę bawarską, która urodziła mu trzech synów:
- Ludwik, książę Burgundii, delfin Francji (1682–1712)
- ∞ Maria Adelajda, księżniczka sabaudzka
- Filip V Hiszpański, książę Andegawenii (1683–1746), król Hiszpanii
- ∞ Maria Ludwika, księżniczka sabaudzka
- ∞ Elżbieta Farnese, dziedziczka parmeńska
- ∞ Maria Ludwika Elżbieta, księżniczka orleańska
Ludwik miał też drugą żonę, sekretnie poślubioną Marię Emilię de Joly de Choin (1670–1732), damę dworu przyrodniej siostry Ludwika – Marii Anny, księżnej-wdowy de Conti.
Z aktorką Françoise Pitel de Longchamp (1662–1721), Ludwik miał trzy nieślubne córki:
- mademoiselle de Fleury (ur. w Meudon, zm. w dzieciństwie)
- Annę Ludwikę, mademoiselle de Fleury (1695 – sierpień 1716)
- ∞ Anne Errard, markiz d'Avaugour
- ∞ Gérard Michel de La Jonchère
Z Marie Anne Caumont de La Force, Ludwik miał jedną nieślubną córkę:
- ∞ Nicolas Mesnager