Ludwik Mękarski
Ludwik Mękarski (fr. Louis Mékarski) (ur. 25 stycznia 1843 w Clermont-Ferrand[1], zm. 1923 w Montmorency[2]) – francuski konstruktor polskiego pochodzenia, pionier wykorzystania silników pneumatycznych w pojazdach, wynalazca napędu znanego jako system Mékarskiego.
Życiorys
edytujBył synem Jana Nepomucena Mękarskiego, urodzonego w 1806 roku w Mstowie koło Częstochowy kuzyna króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ojciec inżyniera po stłumieniu powstania listopadowego wyemigrował w 1831 roku do Francji[1].
Jego siostrą była Paule Mékarski, bardziej znana jako Paule Minck – francuska działaczka feministyczna i socjalistka.
Wynalazki
edytuj
W 1870 roku Ludwik Mękarski wymyślił silnik pneumatyczny do napędu tramwajów, który był alternatywą dla tramwajów konnych i parowych. W 1872 i 1873 opatentował swój projekt, który w 1876 roku testowany był na linii TN w Paryżu. Pierwsze wdrożenie zrealizowano w Nantes w 1879[1].
Tramwaje Ludwika Mękarskiego cieszyły się dużą popularnością we Francji pod koniec XIX i na początku XX wieku. Obsługiwały linie tramwajowe w:
- Nantes (1879–1913),
- Paryżu (1887–1914),
- Vichy (1895–1927),
- Aix-les-Bains (1897–1908),
- Saint-Quentin (1899–1908),
- La Rochelle (1901–1929).
Poza Francją linia na nich oparte istniały także w szwajcarskim Bernie (1890–1902)[3] oraz Londynie[4][5]. Napęd Mękarskiego wykorzystano także drążąc tunel kolejowy Świętego Gotarda[6].
W 1903 razem z Paulem N. Lucas-Girardville opatentował napęd dla samochodów oparty na tej samej zasadzie[7]. W 1907 opatentował sprężynujące koło[8].
W Nantes upamiętnia go aleja jego imienia[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Claude Kahn, Marcel Rumin, Le Tramway Nantais, „Les Annales de Nantes et du Pays Nantais”, s. 17, ISSN 0991-7179 [zarchiwizowane z adresu 2006-11-24] (fr.).
- ↑ Józef Piłatowicz (red.), Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku, t. VII, Warszawa: Retro-Art, 2001, s. 157, ISBN 83-87992-15-1.
- ↑ John Prentice: Compressed Air Trams. Historic Tramways. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ J. Grossmann, Bericht uber die CXXXI. Versammlung am 18. Februar 1880, „Oesterreichische Eisenbahn-Zeitung”, ÖNB-ANNO Österreichische Nationalbibliothek, 1 lipca 1888, s. 282 [dostęp 2023-08-14] (niem.).
- ↑ Michał Grobelny: Tramwaje Mékarskiego. Transport Publiczny, 02-10-2016. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ Pressluft-Wagen, „Wochenschrift des Österreichischen Ingenieur- und Architekten-Vereines”, ÖNB-ANNO Österreichische Nationalbibliothek, 1880, s. 67 [dostęp 2023-08-14] (niem.).
- ↑ Paul N. Lucas-Girardville, Louis Mékarski: GB190227370A Combined Internal Combustion and Compressed Air Motors. Espacenet, 1903. [dostęp 2023-08-14]. (ang.).
- ↑ Louis Jean Mékarski, GB190702860A Improvements in Spring Wheels for Vehicles, Espacenet, 1907 [dostęp 2023-08-14] (ang.).
- ↑ Allée Mekarski w OpenStreetMap