Ludwik Jurkiewicz
Ludwik Jurkiewicz (ur. 31 lipca 1887 w Kowlu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik uzbrojenia Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 pułkownik uzbrojenia
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 lipca 1887 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1904–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
         
| |
Życiorys
edytujUrodził się 31 lipca 1887 w Kowlu, ówczesnym mieście powiatowym guberni wołyńskiej, w rodzinie Feliksa i Stefanii z Miaskowskich herbu Bończa[1][2]. W 1897 rozpoczął naukę w Gimnazjum Rządowym w Łucku[3]. W 1900 „rodzice oddali go” do Korpusu Kadetów w Połocku[3].
1 września 1904 został przyjęty do Konstantynowskiej Szkoły Artylerii w Petersburgu[4]. 14 czerwca 1907, po ukończeniu szkoły, został mianowany podporucznikiem i wcielony do 3 wschodniosyberyjskiego dywizjonu moździerzy w Niżnieudinsku, który wchodził w skład 3 Syberyjskiego Korpusu Armijnego[5]. W dywizjonie powierzono mu obowiązki instruktora szkoły podoficerskiej[6]. 1 października 1909 został przeniesiony do 7 Wschodniosyberyjskiej Brygady Artylerii Strzelców, w której także objął funkcję instruktora szkoły podoficerskiej[6]. 18 lipca 1914 został wyznaczony na stanowisko starszego oficera 3. baterii 12 Wschodniosyberyjskiej Brygady Artylerii Strzelców[6]. W latach 1914–1917, w szeregach armii rosyjskiej, walczył na frontach I wojny światowej, awansujac na kolejne stopnie: porucznika (30 września 1910), sztabskapitana (14 października 1914) i kapitana (5 października 1916)[4].
W latach 1917–1920 walczył w I Korpusie Polskim w Rosji, a następnie w Wojsku Polskim na Syberii. Od sierpnia 1918, w powołanym wówczas Dowództwie Wojsk Polskich we Wschodniej Rosji i Syberii, kierował Wydziałem V Artylerii. Od grudnia 1918 do stycznia 1920 dowodził I dywizjonem 5 pułku artylerii polowej, który wchodził w skład 5 Dywizji Strzelców Polskich. Równocześnie, od 24 grudnia 1919, był komendantem pociągu pancernego „Poznań II”, który został zdobyty w walce ze zbuntowanymi oddziałami admirała Kołczaka na stacji kolejowej Tajga[7]. 10 stycznia 1920, po kapitulacji Wojsk Polskich, uniknął bolszewickiej niewoli i podjął próbę dotarcia z Klukwiennej do Mandżurii. 4 marca 1920 przybył do Harbinu. 15 kwietnia wypłynął z portu Dairen na pokładzie parowca „Jarosław”. 1 sierpnia 1920 przypłynął do Gdańska[4].
12 lipca 1920, w Grudziądzu, objął dowództwo dyonu syberyjskiego artylerii w składzie Brygady Syberyjskiej. 23 października 1920 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika z dniem 1 kwietnia 1920 „w kawalerii, w grupie byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”[8]. Od 1 stycznia do 1 marca 1921 był słuchaczem kursu dowódców dywizjonów w Toruniu[9]. 25 czerwca 1921 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 30 pułku artylerii polowej we Włodawie, a we wrześniu tego roku zatwierdzony na tym stanowisku[10][11]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 18. lokatą w korpusie oficerów artylerii[12][13]. 31 marca 1924 prezydent RP nadał mu stopień pułkownika ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 5. lokatą w korpusie oficerów artylerii[14]. Od 27 września do 27 listopada 1924 był słuchaczem II kursu unitarnego dla dowódców pułków w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie[15]. W marcu 1929 został wyznaczony na stanowisko szefa 2 Okręgowego Szefostwa Uzbrojenia w Lublinie[16]. W styczniu 1931 został przeniesiony z korpusu oficerów artylerii do korpusu oficerów uzbrojenia, z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku oraz starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 1,1 lokatą[17]. W sierpniu 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr II[18]. Z dniem 30 listopada 1931 został przeniesiony w stan spoczynku[19]. W 1934 jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Biała Podlaska. Posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IX i był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[20].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[21].
26 stycznia 1929 we Włodawie ożenił się z Józefą Amelią z Kubickich[22]. Małżeństwo nie miało własnych dzieci, ale wychowywało dwójkę dzieci brata Józefy, który poległ w czasie I wojny światowej: Barbarę (ur. ok. 1913) i Antoniego (ur. ok. 1914)[23].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[24][25]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[26][27].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 3781 – 1921[28]
- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[29][30][31]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy, drugi, trzeci i czwarty[32][33]
- Krzyż Walecznych po raz drugi, trzeci i czwarty „za czyny orężne w bojach b. 5-ej Dywizji Wojsk Polskich na Syberii”[34][35]
- Amarantowa wstążka[36]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 10 listopada 1928[37]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – 20 listopada 1928[37]
- Medal Zwycięstwa – 4 czerwca 1925[38][39]
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny – 1931[40]
- Order Świętego Włodzimierza 4 stopnia z mieczami[41]
- Order Świętej Anny 2 stopnia z mieczami i kokardą[41]
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami i kokardą[41]
- Order Świętej Anny 3 stopnia z mieczami i kokardą[41]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą[41]
- Order Świętej Anny 4 stopnia[41]
- Oręż Świętego Jerzego[41]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Kolekcja ↓, s. 60.
- ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 199.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 61.
- ↑ Ogólny spis oficerów 1909 ↓, s. 681.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 81.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 69.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920, s. 1086.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 52.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 52, 54.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 773.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 187.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 814.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 166.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 54, 63.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929, s. 100.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 8.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 227.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931, s. 412.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 363, 1029.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 60, 63.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-08-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 27 grudnia 1921, s. 1723.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 361.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 25–34.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922, s. 507.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 13, 17–20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 28 marca 1923, s. 210.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 21–24.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 14.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 63.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 60 z 4 czerwca 1925, s. 301.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 26.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931, s. 81.
- ↑ a b c d e f g Kolekcja ↓, s. 64.
Bibliografia
edytuj- Ludwik Jurkiewicz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.480.755 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-06-29].
- Общий список офицерским чинам русской императорской армии. Составлен по 1-е января 1909 г.. Sankt Petersburg: Drukarnia Wojskowa, 1909.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Stanisław Jaskulski, 30 Poleski Pułk Artylerii Lekkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, zeszyt 105, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1997, ISBN 83-87103-41-1.