Lorisowate[2], lorisy, małpiatki lori (Lorisidae) – rodzina nadrzewnych ssaków z podrzędu lemurowych (Strepsirrhini) w rzędzie naczelnych (Primates). W zapisie kopalnym znane od miocenu.

Lorisowate
Lorisidae
J.E. Gray, 1821[1]
Ilustracja
Przedstawiciele rodziny – kukang mały (Nycticebus pygmaeus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

naczelne

Podrząd

lemurowe

Infrarząd

lorisokształtne

Rodzina

lorisowate

Typ nomenklatoryczny

Loris É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1796

Podrodziny

3 podrodziny (w tym 1 wymarła) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Lorisowate zamieszkują południowo-wschodnią Azję (Indie i archipelagi wysp) i Afrykę (bez Madagaskaru)[3][4][5].

Cechy charakterystyczne

edytuj

Ogon krótki, uwsteczniony; żywią się głównie owadami i drobnymi kręgowcami. Prowadzą nadrzewny, nocny tryb życia, poruszają się powoli, podobnie do leniwców.

Systematyka

edytuj

Do rodziny lorisowatych należą następujące występujące współcześnie podrodziny[6][3][2]:

Opisano również podrodzinę wymarłą[7]:

oraz wymarły rodzaj o niepewnej pozycji systematycznej i niesklasyfikowany w żadnej z powyższych podrodzin:

Przypisy

edytuj
  1. J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 298, 1821. (ang.). 
  2. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 33–34. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166–170. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  4. K.A.-I. Nekaris: Family Lorisidae (Angwantibos, Pottos and Lorises). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 209–235. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
  5. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Lorisidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-04].
  6. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-09]. (ang.).
  7. T. Harrison: Later Tertiary Lorisiformes (Strepsirrhini, Primates). W: L. Werdelin & W.J. Sanders (redaktorzy): Cenozoic Mammals of Africa. Berkeley: University of California Press, 2010, s. 342. ISBN 978-0-520-25721-4. (ang.).
  8. M. Pickford. Late Eocene lorisiform primate from Eocliff, Sperrgebiet, Namibia. „Communications of the Geological Survey of Namibia”. 16, s. 195, 2015. (ang.). 

Bibliografia

edytuj
  • Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
  • Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Lorisidae. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2016-11-15]
  • Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
  • Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 104-105. ISBN 83-01-14344-4.